Περίπου 30 ηγέτες από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων χωρών εκτός Ευρώπης, όπως η Τουρκία και ο Καναδάς, συναντώνται σήμερα στο Παρίσι για να συζητήσουν πώς μπορεί να ενισχυθεί η υποστήριξη προς την Ουκρανία σε περίπτωση εκεχειρίας ή ειρηνευτικής συμφωνίας που θα διαπραγματευτούν οι ΗΠΑ.
Η σύνοδος, που συγκλήθηκε από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, επικεντρώνεται τόσο στο μελλοντικό πλαίσιο ασφαλείας που μπορεί να προσφέρει η Δύση στην Ουκρανία, όσο και σε επείγοντα ζητήματα των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται υπό αμερικανική ηγεσία – όπως η ρωσική απαίτηση για χαλάρωση των κυρώσεων.
Τα τέσσερα βασικά θέματα στην ατζέντα
Σύμφωνα με γαλλικές διπλωματικές πηγές, η Σύνοδος θα επικεντρωθεί σε τέσσερα σημεία επιχειρησιακού χαρακτήρα.
► Το πρώτο σημείο θα αφορά τη συνέχιση της άμεσης βοήθειας προς την Ουκρανία επί τη βάσει των αναγκών που η ίδια έχει προσδιορίσει. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι εκπρόσωποι των χωρών που θα λάβουν μέρος στη διάσκεψη θα κληθούν να αποσαφηνίσουν το είδος της βοήθειας που επιθυμούν και είναι σε θέση να παράσχουν, καθώς και τις διαδικασίες με τις οποίες η βοήθεια αυτή θα υλοποιηθεί.
► Το δεύτερο σημείο θα αφορά την πιθανολογούμενη κατάπαυση πυρός, η οποία σύμφωνα με τη γαλλική πλευρά θα πρέπει να είναι «πλήρης και επαληθεύσιμη». Καθοριστικής σημασίας ζήτημα είναι εν προκειμένω η αποσαφήνιση των διαθέσεων της Μόσχας και ειδικότερα εάν και κατά πόσο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι διατεθειμένος να αναλάβει δεσμεύσεις που δεν θα είναι μόνο «επί της αρχής», σημειώνουν εκπρόσωποι της γαλλικής διπλωματίας.
► Το τρίτο σημείο θα αφορά τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας, κατά τρόπο που δεν θα αφήνει περιθώρια εκδήλωσης νέων ρωσικών επιθετικών ενεργειών.
Το τέταρτο σημείο θα αφορά τη μελλοντική δημιουργία μίας «δύναμης εξασφάλισης» της ειρήνης η οποία θα αφορά όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά και την Ευρώπη συνολικά. Η γαλλική πλευρά θεωρεί πως η Ουάσινγκτον δεν είναι αντίθετη έναντι αυτής της προοπτικής και πως μπορεί να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση στις εξελισσόμενες διαβουλεύσεις της με τη Μόσχα.
Σχολιάζοντας εξάλλου τις τελευταίες εξελίξεις στις διαβουλεύσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία, πηγή προσκείμενη στον Γάλλο πρόεδρο χαρακτήρισε θετικές τις συμφωνίες που υπήρξαν αναφορικά με το μορατόριουμ των επιθέσεων κατά ενεργειακών υποδομών, την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα και την προστασία των λιμανιών, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως δεν επαρκούν για την επίτευξη μίας συνολικής συμφωνίας για την πλήρη κατάπαυση του πυρός.
Η ίδια πηγή, αναφερόμενη στην Τουρκία, η οποία θα εκπροσωπηθεί αύριο στο Παρίσι, όχι όμως από τον πρόεδρο Ερντογάν, ανέφερε πως η παρουσία της στη διεθνή διάσκεψη είναι χρήσιμη, αλλά και ότι η θέση της Γαλλίας σε σχέση με τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία είναι σαφής: «Ζητάμε την άμεση απελευθέρωση του Ιμάμογλου και θέλουμε να διαβουλευόμαστε με μια Τουρκία δημοκρατική που σέβεται τις ευρωπαϊκές αξίες» είπε.
Μακρόν: «Η Ρωσία δεν μπορεί να θέτει όρους»
Μιλώντας δίπλα στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Μακρόν τόνισε πως η Ρωσία δεν έχει κανένα δικαίωμα να επιβάλει όρους στην ευρωπαϊκή στρατιωτική και οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία. Παράλληλα, αποκάλυψε ότι εξετάζεται η ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων σε στρατηγικά σημεία της χώρας, προειδοποιώντας ότι σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης, θα υπάρξει άμεση αντίδραση.
Απορρίπτοντας κατηγορηματικά το ενδεχόμενο άρσης κυρώσεων, ο Μακρόν δήλωσε πως είναι «πολύ νωρίς» για μια τέτοια συζήτηση και τόνισε:
«Οι κυρώσεις εξαρτώνται αποκλειστικά από τη ρωσική επιθετικότητα και η άρση τους θα εξαρτηθεί μόνο από τη συμμόρφωση της Ρωσίας με το διεθνές δίκαιο».
Ευρωπαϊκή συσπείρωση – Αποστάσεις από τις ΗΠΑ
Από τις σημερινές συνομιλίες απουσιάζουν οι ΗΠΑ. Ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είχε απορρίψει την πρωτοβουλία της Γαλλίας και της Βρετανίας, χαρακτηρίζοντάς την ως «επιφανειακή και απλοϊκή». Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, από την πλευρά του, τόνισε πως η Ρωσία συνεχίζει να παίζει παιχνίδια, υπονομεύοντας ακόμα και τη ναυτική εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα. Δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Η Ουκρανία δείχνει συνεχώς τη δέσμευσή της στην ειρήνη. Η Ευρώπη ενισχύει τον ρόλο της για να υπερασπιστεί το μέλλον της Ουκρανίας. Τώρα είναι η ώρα η Ρωσία να αποδείξει ότι είναι έτοιμη να συμμορφωθεί».
Οι ηγέτες στο Ελιζέ
Οι συνομιλίες διεξάγονται στο Ελιζέ. Πρώτος έφτασε ο Βέλγος πρωθυπουργός, Μπαρτ Ντε Βέβερ, ενώ ξεχωρίζει η παρουσία του Φινλανδού Άλεξ Στουμπ, ο οποίος θεωρείται ιδιαίτερα επιδραστικός στις διαπραγματεύσεις. Λίγο αργότερα έφτασε Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ και ο Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σολτς. Στο Ελιζέ έφτασε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος είχε θερμό εναγκαλισμό με τον Εμανουέλ Μακρόν.
Η σύνοδος αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον δύο ώρες, με πιθανή παράταση, ενώ στο τέλος θα ακολουθήσουν κοινές δηλώσεις των ηγετών.
Απογοήτευση Ζελένσκι για τη φιλορωσική ρητορική της Ουάσινγκτον
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι ελπίζει οι ΗΠΑ και οι άλλοι Δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου να παραμείνουν δυνατοί μπροστά στα αιτήματα και τη ρητορική της Ρωσίας. Ωστόσο εκτίμησε ότι τα φιλορωσικά σχόλια της Ουάσινγκτον αποδυναμώνουν την πίεση των ΗΠΑ στη Ρωσία και δεν φέρνουν πιο κοντά την ειρήνη.
Ο Ζελένσκι παραχώρησε την Τετάρτη συνέντευξη σε Ευρωπαίους δημοσιογράφους στο Παρίσι, μία ημέρα πριν τη διεξαγωγή διεθνούς διάσκεψης με τη συμμετοχή 31 χωρών που έχουν δηλώσει διατεθειμένες να συνδράμουν την Ουκρανία στον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας.
Όπως εξήγησε ο Ουκρανός πρόεδρος, δέχθηκε να προχωρήσουν οι συνομιλίες για μια εκεχειρία προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι ΗΠΑ θα αρχίσουν και πάλι να παρέχουν στο Κίεβο βοήθεια και πληροφορίες. Όμως η Ρωσία έθεσε περισσότερους όρους προκειμένου να δεχθεί να τηρήσει τη συμφωνία εκεχειρίας στη Μαύρη Θάλασσα και εναντίον ενεργειακών υποδομών και επικεντρώθηκε κυρίως στη χαλάρωση των εις βάρος της κυρώσεων, σημείωσε ο Ζελένσκι.
«Θέτουν όρους για τις κυρώσεις στην αμερικανική πλευρά. Αν η Αμερική σταθεί δυνατή, (…) εμείς στεκόμαστε στη γη μας και υπερασπιζόμαστε τους εαυτούς μας», δήλωσε. «Έχουμε δείξει την ανθεκτικότητά μας και τώρα είναι πολύ σημαντικό οι εταίροι μας να είναι τουλάχιστον τόσο ανθεκτικοί όσο εμείς, αν και έχουν περισσότερες δυνατότητες», επεσήμανε.
Όταν ρωτήθηκε αν πιστεύει πως οι ΗΠΑ θα αντισταθούν στη ρωσική πίεση, ο Ουκρανός πρόεδρος απάντησε στα αγγλικά: «Το ελπίζω, με την ευλογία του Θεού θα το κάνουν. Αλλά θα δούμε».
Εξάλλου ο Ζελένσκι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την αμερικανική βοήθεια προς τη χώρα του, όμως πρόσθεσε ότι η Ουάσινγκτον «έχει επηρεαστεί» από τη ρωσική ρητορική για τον πόλεμο. «Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με αυτή τη ρητορική. Πολεμάμε για τον εαυτό μας και θα πολεμάμε εναντίον αυτής της ρητορικής όπου κι αν εμφανίζεται διότι απλώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος», υπογράμμισε. «Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποκαλύπτουμε κι άλλη αλήθεια», πρόσθεσε ο Ζελένσκι.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ «συχνά επαναλαμβάνει τη ρητορική του Κρεμλίνου», αναφερόμενος στις θετικές δηλώσεις του για τις προθέσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Η Ουάσινγκτον έχει απαλύνει τη στάση της έναντι της Ρωσίας τις τελευταίες ημέρες, με τον Γουίτκοφ να δηλώνει ότι «δεν θεωρεί τον Πούτιν κακό τύπο», ένα σχόλιο που προκάλεσε την ανησυχία των Ευρωπαίων.
Εξάλλου ο Αμερικανός απεσταλμένος έχει απορρίψει τις προσπάθειες των Ευρωπαίων να συστήσουν «έναν συνασπισμό προθύμων» για να στηρίξουν την Ουκρανία. «Δεν πιστεύω ότι αυτό μας φέρνει πιο κοντά στην ειρήνη. Δυστυχώς, πιστεύω ότι απλώς αποδυναμώνει την πίεση των Αμερικανών στη Ρωσία», σχολίασε ο Ζελένσκι.
«Έχω μιλήσει με τον πρόεδρο Τραμπ πολλές φορές και εργαζόμαστε (…) για να ανταλλάσσουμε πραγματικές, ειλικρινείς πληροφορίες. Διότι οι δηλώσεις του Γουίτκοφ αποτελούν μεγάλο εμπόδιο για εμάς», συνέχισε.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία συμφώνησε στην πρόταση των ΗΠΑ για εκεχειρία 30 ημερών σε προηγούμενες συζητήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους, όμως «είπα στην αμερικανική πλευρά ότι οι Ρώσοι δεν θα συμφωνήσουν διότι θα επιβάλουν κάποιους όρους».
Η αινιγματική δήλωση Ζελένσκι για τον θάνατο του Πούτιν
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας προχώρησε και σε μια αινιγματική δήλωση σχετικά με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. «Είναι πολύ σημαντικό η Αμερική να μην βοηθήσει τον Πούτιν να βγει από αυτή την παγκόσμια απομόνωση τώρα, καθώς αυτό είναι επικίνδυνο», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Και πρόσθεσε: «ο Πούτιν ελπίζει να παραμείνει στην εξουσία μέχρι τον θάνατό του και οι φιλοδοξίες του δεν περιορίζονται στην Ουκρανία, αλλά θα πεθάνει σύντομα, αυτό είναι γεγονός, και όλα θα τελειώσουν».
