Ένα νέο σχέδιό για περιπτώσεις κρίσης, όπως πόλεμος, φυσικές καταστροφές και κυβερνοεπιθέσεις, παρουσίασε η Κομισιόν. Σκοπός του σχεδίου είναι να προετοιμαστούν και να ενθαρρυνθούν οι πολίτες να αποθηκεύουν ζωτικής σημασίας εξοπλισμό και επαρκείς προμήθειες για διάστημα τουλάχιστον 72 ωρών για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Η Κομισιόν διευκρινίζει στο πλαίσιο του νέου σχεδίου στρατηγικής ετοιμότητας της Eυρωπαϊκής Ενωσης (EU Preparedness Union Strategy), το οποίο τίθεται σε εφαρμογή, ότι η Ενωση προετοιμάζεται για κινδύνους όπως φυσικές καταστροφές, κυβερνοεπιθέσεις και γεωπολιτικές κρίσεις περιλαμβανομένης της περίπτωσης ένοπλης επίθεσης κατά χωρών του ευρωπαϊκού μπλοκ.
«Οικογένειες που ζουν σε ζώνες που κινδυνεύουν από πλημμύρες πρέπει να γνωρίζουν τι να κάνουν όταν ανεβαίνει η στάθμη των υδάτων. Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης μπορούν να αποτρέψουν την απώλεια πολύτιμου χρόνου σε περιοχές που πλήττονται από πυρκαγιές», τονίζει σε δήλωσή της η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η στρατηγική επικεντρώνεται στην βελτίωση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, στην διασφάλιση της συνέχειας στην παροχή βασικών υπηρεσιών όπως οι φροντίδες υγείας, ο εφοδιασμός σε πόσιμο νερό και η συνδρομή στην προετοιμασία των πολιτών για την αντιμετώπιση κρίσεων.
Το έγγραφο τονίζει ότι σε περιπτώσεις ακραίων αναταραχών, η αρχική περίοδος είναι η πιο κρίσιμη. Παρουσιάζει δε διάφορα πιθανά σενάρια που θα μπορούσαν να πλήξουν την Ευρώπη, όπως πόλεμος, κυβερνοεπιθέσεις, θανατηφόρες πανδημίες και φυσικές καταστροφές που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή.
Η στρατηγική στοχεύει στη δημιουργία μιας ασφαλούς και ανθεκτικής ΕΕ, ικανής να προβλέπει και να διαχειρίζεται απειλές και κινδύνους, ανεξαρτήτως της φύσης ή της προέλευσής τους. Προβλέπει την καθοδήγηση των κρατών-μελών ώστε να διατηρούν αποθέματα βασικών προμηθειών, σχέδια κρίσης, διαθέσιμα καταφύγια και κρίσιμες υποδομές τόσο στο έδαφος όσο και στο διάστημα.
Οι βασικοί στόχοι και δράσεις
Σύμφωνα με την ΕΡΤ, η στρατηγική περιλαμβάνει 30 βασικές δράσεις, καθώς και την ανάπτυξη μιας «κουλτούρας ετοιμότητας εκ του σχεδιασμού» σε όλες τις πολιτικές της Ε.Ε.
- Ανάπτυξη ελάχιστων κριτηρίων ετοιμότητας για βασικές υπηρεσίες όπως νοσοκομεία, σχολεία, μεταφορές και τηλεπικοινωνίες.
- Ενίσχυση της αποθεματοποίησης κρίσιμου εξοπλισμού και υλικών.
- Ενίσχυση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της διαθεσιμότητας κρίσιμων φυσικών πόρων, όπως το νερό.
- Προώθηση της ετοιμότητας του πληθυσμού, δηλαδή ενθάρρυνση των πολιτών να υιοθετήσουν πρακτικά μέτρα, όπως η διατήρηση βασικών προμηθειών για τουλάχιστον 72 ώρες σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα, ενσωμάτωση μαθημάτων ετοιμότητας στα σχολικά προγράμματα σπουδών και καθιέρωση μιας ημέρας ετοιμότητας της ΕΕ. (Σε ερώτηση για το ποιες είναι αυτές οι προμήθειες; η Χατζά Λαμπίμπ Επίτροπος Ετοιμότητας και Κρίσης απάντησε πως μερικά από αυτά: Νερό, τρόφιμα, μπαταρίες, πράγματα όπως χαρτί τουαλέτας, φάρμακα, βασικά έγγραφα, ένα ραδιόφωνο. Κάθε χώρα με τις ανάγκες της και απειλές. Για παράδειγμα η Ελλάδα έχει τις πυρκαγιές)
- Ενίσχυση της πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας μέσα από διεξαγωγή τακτικών ασκήσεων ετοιμότητας σε επίπεδο Ε.Ε.
- Ενίσχυση των ικανοτήτων πρόβλεψης και πρόληψης μέσα από ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης αξιολόγησης κινδύνων και απειλών σε επίπεδο Ε.Ε.
- Αύξηση της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μέσα από τη δημιουργία μιας ομάδας εργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την ετοιμότητα.
- Διαμόρφωση πρωτοκόλλων έκτακτης ανάγκης.
- Συνεργασία με στρατηγικούς εταίρους όπως το ΝΑΤΟ για τη στρατιωτική κινητικότητα, το κλίμα και την ασφάλεια, τις αναδυόμενες τεχνολογίες, τον κυβερνοχώρο, το διάστημα και την αμυντική βιομηχανία.
Για τι είδους κρίσεις προετοιμάζεται η ΕΕ;
Η Ε.Ε. προετοιμάζεται για ένα ευρύ φάσμα κινδύνων και απειλών:
- Φυσικές καταστροφές: πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμοί και ακραία καιρικά φαινόμενα που επιδεινώνονται από κλιματική αλλαγή.
- Ανθρωπογενείς καταστροφές: βιομηχανικά ατυχήματα, τεχνολογικές αστοχίες και πανδημίες.
- Υβριδικές απειλές: κυβερνοεπιθέσεις, εκστρατείες παραπληροφόρησης και χειραγώγηση πληροφοριών από το εξωτερικό και παρεμβολές (FIMI), και σαμποτάζ κρίσιμων υποδομών.
- Γεωπολιτικές κρίσεις: ένοπλες συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας ένοπλης επίθεσης κατά κράτη μέλη.
Οι βασικοί τομείς της στρατηγικής
- Βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης Ανθεκτικότητα ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών.
- Συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
- Συνεργασία μεταξύ πολιτών και στρατού.
- Συντονισμός της αντιμετώπισης κρίσεων και αποτελεσματική λήψη αποφάσεων: Ανθεκτικότητα μέσω εξωτερικών εταιρικών σχέσεων.
Σε ποιους τομείς θα δώσει προτεραιότητα η ΕΕ στη στρατηγική της για τη δημιουργία αποθεμάτων;
- Προμήθειες έκτακτης ανάγκης και αντιμετώπισης καταστροφών: βασικός εξοπλισμός, υλικά και πόροι που απαιτούνται για την αντιμετώπιση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών.
- Ιατρικά αντίμετρα: εμβόλια, φάρμακα και ιατρικός εξοπλισμός για την αντιμετώπιση της δημόσιας υγείας για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
- Κρίσιμες πρώτες ύλες: πόροι απαραίτητοι για τη βιομηχανική παραγωγή και τη στρατηγική αυτονομία.
- Ενεργειακός εξοπλισμός: εξαρτήματα και τεχνολογίες που απαιτούνται για τη διατήρηση της ενεργειακής ασφάλειας.
- Ενδεχομένως, αγροδιατροφικά προϊόντα και ασφάλεια νερού: για την εξασφάλιση έναντι ελλείψεων σε περιόδους κρίσης.
