Στην κατάσταση της δημοκρατίας στην Τουρκία με αφορμή τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου και τις μαζικές διαδηλώσεις, αναφέρεται ο Economist σε σημερινό του άρθρο, επισημαίνοντας ότι η χώρα πλησιάζει το σημείο καμπής απ’ όπου δεν θα υπάρχει επιστροφή στη Δημοκρατία.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης «θα περάσει μήνες, ίσως και χρόνια, στη φυλακή».
«Η μακροχρόνια επιβίωση του Ιμάμογλου είναι ακριβώς αυτό που τον έκανε τόσο επικίνδυνο για τον ηγέτη της Τουρκίας και τόσο ελκυστικό στους ψηφοφόρους» εκτιμά ο Economist και προσθέτει: «Εδώ και μήνες απολαμβάνει ένα άνετο προβάδισμα έναντι του Ερντογάν στις δημοσκοπήσεις. Ως υποψήφιος για την προεδρία έχει πολλά πλεονεκτήματα: Ανήκει σε ένα κοσμικό κόμμα, αλλά απευθύνεται στους θεοσεβούμενους. Διοικεί τη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης, αλλά κατάγεται από την καρδιά της Τουρκίας. Έχει χάρισμα».
«Η Τουρκία πλησιάζει το σημείο χωρίς επιστροφή. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνησή της αποτελούσε ακόμη αυτό που οι πολιτικοί επιστήμονες αποκαλούν ένα ανταγωνιστικό αυταρχικό καθεστώς: Παρότι ο πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ασκεί ανεξέλεγκτες εκτελεστικές εξουσίες και ελέγχει de facto τα δικαστήρια και τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης, οι εκλογές στην Τουρκία παρέμειναν ως επί το πλείστον ελεύθερες. Όμως στις 19 Μαρτίου η αστυνομία συνέλαβε τον Ιμάμογλου, ο οποίος έχει αναδειχθεί ως ο ισχυρότερος αντίπαλος του Ερντογάν, μαζί με δεκάδες άλλους, συμπεριλαμβανομένων των κορυφαίων συμβούλων του και άλλων τοπικών αξιωματούχων. Αυτό που απομένει, πλησιάζει την απροκάλυπτη απολυταρχία» γράφει χαρακτηριστικά ο Economist.
Τα δικαστικά «αγκάθια» στον δρόμο του Ιμάμογλου
Όπως σημειώνεται, ακόμη και αν ο Ιμάμογλου αφεθεί ελεύθερος πριν από τις προσεχείς εκλογές (που αναμένονται το 2028 ή νωρίτερα), θα βρεθεί αντιμέτωπος με ένα πιθανώς ανυπέρβλητο εμπόδιο, καθώς μία ημέρα πριν από τη σύλληψή του, οι αρχές ανακάλεσαν το πανεπιστημιακό του δίπλωμα.
Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία, τον καθιστά ακατάλληλο για υποψηφιότητα, καθώς το αξίωμα του προέδρου είναι ανοικτό μόνο για πτυχιούχους. «Τόσο η αντιπολίτευση όσο και ανεξάρτητοι παρατηρητές λένε ότι η κίνηση αυτή ήταν καθαρά πολιτική. Λένε ότι το ίδιο ισχύει και για τις ποινικές κατηγορίες που έχουν απαγγελθεί σε βάρος του δημάρχου, οι οποίες περιλαμβάνουν υποκίνηση τρομοκρατικής οργάνωσης, διαφθορά και χειραγώγηση κρατικών διαγωνισμών» προσθέτει ο Economist.
Στο δημοσίευμα επιχειρείται μία μίνι ανασκόπηση των δικαστικών περιπετειών του Ιμάμογλου τα τελευταία χρόνια. Όπως επισημαίνεται, αφού νίκησε τον υποψήφιο του Ερντογάν στις δημαρχιακές εκλογές του 2019, αναγκάστηκε να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα μερικούς μήνες αργότερα, αφού οι αρχές ανέτρεψαν τα αποτελέσματα.
Το 2022 καταδικάστηκε σε φυλάκιση άνω των δύο ετών, εν αναμονή της έφεσης, αφού αποκάλεσε τους αξιωματούχους που του στέρησαν την πρώτη του νίκη «ανόητους».
Βρέθηκε στο επίκεντρο δεκάδων άλλων δικαστικών ερευνών. Πέρυσι, κέρδισε χωρίς περιθώριο αμφισβήτησης τις δημοτικές εκλογές, εξασφαλίζοντας στο CHP την καλύτερη επίδοσή του στις κάλπες από τη δεκαετία του 1970.
«Ο Ερντογάν πήρε μεγάλο ρίσκο»
«Ο Ερντογάν και οι άνθρωποί του πρέπει να έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι θα είναι μια ασταμάτητη δύναμη», σημειώνει στον Economist ο Σόνερ Καγκάπταϊ του Washington Institute, ενός αμερικανικού think tank.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Ερντογάν «πήρε ένα μεγάλο ρίσκο ποντάροντας στο ότι το όφελος από την απομάκρυνση ενός κορυφαίου αντιπάλου αξίζει το κόστος της αποδόμησης της δημοκρατίας της Τουρκίας».
«Τουλάχιστον έως έναν βαθμό μπορεί να έχει δίκιο: η αντίδραση της Ευρώπης ήταν υποτονική. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ελπίζουν στη συμμετοχή της Τουρκίας σε μια ειρηνευτική δύναμη μετά από μια κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και σε εναν διευρυμένο ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια γενικότερα. Η Αμερική, από την πλευρά της, δεν έχει αντιδράσει σχεδόν καθόλου», τονίζεται επίσης.
O Economist επικαλείται, μάλιστα, τις πληροφορίες πως ο Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο να ξεμπλοκάρει την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία.
«Ο Ερντογάν φιλοδοξεί να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο τον επόμενο μήνα. Δεδομένου ότι ο Τραμπ δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για τις παραβιάσεις των δημοκρατικών διαδικασιών, ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας μπορεί κάλλιστα να κλείσει τα εισιτήριά του», σχολιάζει το δημοσίευμα.
Όπως, πάντως, επισημαίνεται, οι αγορές αντέδρασαν με ανησυχία στις συλλήψεις και τις ογκώδεις διαδηλώσεις, με τους δείκτες του τουρκικού χρηματιστηρίου να υποχωρούν κατά 16,3% και την τουρκική λίρα να βρίσκεται σε αυξημένη πίεση.
«Εν τω μεταξύ, εν μέσω των νεφών από τα δακρυγόνα, η τουρκική δημοκρατία χάνεται από το προσκήνιο», καταλήγει το δημοσίευμα.
