Η Κομισιόν δεν έχει καμία δικαιολογία για την παράκαμψη του κοινοβουλευτικού ελέγχου του προϋπολογισμού όταν διανέμει χρήματα της ΕΕ σε περιόδους κρίσης, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα, μετά τη συνάντησή της με τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεν μπορεί πλέον «να κρύβεται πίσω από τη δικαιολογία ότι το Κοινοβούλιο χρειάζεται πολύ χρόνο για να ληφθούν αποφάσεις», τόνισε η Μετσόλα, υποστηρίζοντας ότι το νομοθετικό όργανο της ΕΕ έχει μεταρρυθμιστεί ώστε να μπορεί να λαμβάνει γρήγορες αποφάσεις. «Ποτέ άλλοτε δεν είχαν ληφθεί αποφάσεις τόσο γρήγορα».
Πρόσφατα, η Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο δανεισμού ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα χορηγηθούν ως δάνεια στα κράτη-μέλη της ΕΕ για επενδύσεις στην άμυνα, ως απάντηση στην αβεβαιότητα που περιβάλλει την εξωτερική πολιτική του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, η Επιτροπή χρησιμοποίησε μια ειδική διαδικασία για να αποφύγει την ανάγκη έγκρισης από το Κοινοβούλιο, η οποία προβλέπεται στο Άρθρο 122 των ιδρυτικών συνθηκών της ΕΕ.
Ενώ η Επιτροπή έχει δεσμευτεί ότι πρόκειται για ένα έκτακτο μέτρο που θα εφαρμοστεί μόνο μία φορά, οι ευρωβουλευτές έχουν déjà vu: Η ίδια διαδικασία χρησιμοποιήθηκε το 2020 για την έγκριση του ταμείου ανάκαμψης από την πανδημία Covid-19, ύψους 700 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Τώρα, οι ηγέτες του Κοινοβουλίου φοβούνται ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει πάγια τακτική.
«Γιατί να αναζητήσεις μια λύση που παρακάμπτει τον καλύτερο σύμμαχό σου σε αυτό το ζήτημα, όταν οι πλειοψηφίες είναι ξεκάθαρες; Μπορώ να σας πω ότι αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο συμφωνούν ομόφωνα, κάτι αρκετά σπάνιο, όλες οι πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου», δήλωσε η Μετσόλα.
Στις 5 Μαρτίου, λίγο μετά την παρουσίαση του πολυδισεκατομμυρίων ευρώ σχεδίου επανεξοπλισμού από την Επιτροπή, η φον ντερ Λάιεν δέχθηκε δριμεία κριτική από όλους τους προέδρους των πολιτικών ομάδων του Κοινοβουλίου. Παρόλο που κατανοούν την ανάγκη για άμεση δράση, την προειδοποίησαν ότι η παράκαμψη του δημοσιονομικού τους ελέγχου θα μπορούσε να πλήξει τη δημοκρατική λογοδοσία της ΕΕ.
«Βλέπω το θέμα με ρεαλισμό, κατανοώντας την επείγουσα φύση του, αλλά ταυτόχρονα δηλώνουμε ότι παραμένουμε σταθεροί στη θέση μας», δήλωσε η Μετσόλα στη συνέντευξη Τύπου.
Η χρήση της διαδικασίας ταχείας έγκρισης αποτελεί ένα από τα βασικά σημεία τριβής σε μια νέα «Διαθεσμική Συμφωνία-Πλαίσιο» μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων, η οποία βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση μεταξύ της Μετσόλα και της φον ντερ Λάιεν και θα καθορίσει τις διαδικασίες συνεργασίας τους.
Το Κοινοβούλιο πιέζει για δέσμευση ότι οι ευρωβουλευτές θα λαμβάνουν αιτιολόγηση και λεπτομερείς πληροφορίες κάθε φορά που η Επιτροπή επιλέγει τη διαδικασία ταχείας έγκρισης. Ωστόσο, το Συμβούλιο αντιστέκεται σθεναρά σε οποιαδήποτε παραχώρηση, υποστηρίζοντας ότι η περαιτέρω εμπλοκή του Κοινοβουλίου αντιβαίνει στις συνθήκες της ΕΕ.