Μετά από περισσότερα από τρία χρόνια πολέμου, η Ουκρανία αποδέχθηκε την πρόταση των ΗΠΑ για άμεση κατάπαυση του πυρός. Η προσωρινή εκεχειρία, διάρκειας 30 ημερών, θα τεθεί σε ισχύ εάν η Ρωσία συμφωνήσει στους ίδιους όρους, σύμφωνα με κοινή δήλωση των ουκρανικών και αμερικανικών κυβερνήσεων.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε έπειτα από οκτώ ώρες συνομιλιών στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, με συμμετοχή του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, και του επικεφαλής του γραφείου του προέδρου Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έγραψε στο Χ ότι το σχέδιο περιλαμβάνει «πλήρη προσωρινή κατάπαυση του πυρός 30 ημερών, με άμεση διακοπή επιθέσεων με πυραύλους, drones και βόμβες, όχι μόνο στη Μαύρη Θάλασσα αλλά και σε όλη τη γραμμή μετώπου». Δήλωσε πως η Ουκρανία είναι έτοιμη να αποδεχθεί την πρόταση και τώρα «μένει στις Ηνωμένες Πολιτείες να πείσουν τη Ρωσία να πράξει το ίδιο».
Από την πλευρά του ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι θα συνομιλήσει με τον Ρώσο ηγέτη, Βλαντιμίρ Πούτιν, για την αποδοχή του σχεδίου κατάπαυσης του πυρός. «Θέλει δύο για να χορέψουν ταγκό», είπε χαρακτηριστικά.
Τι γνωρίζουμε όμως μέχρι στιγμής για την επικείμενη συμφωνία των τριών πλευρών. Το Politico δημοσιεύει έναν οδηγό με τα μέχρι στιγμής δεδομένα:
1. Η μάχη μπορεί να σταματήσει άμεσα — αν συμφωνήσει η Ρωσία
Η αμερικανική πλευρά ανακοίνωσε ότι το σχέδιο για εκεχειρία 30 ημερών θα παρουσιαστεί στη Μόσχα, με τον Ρούμπιο να δηλώνει πως «η μπάλα βρίσκεται πλέον στο γήπεδό τους». Παρά την θετική στάση των ΗΠΑ, η ρωσική απάντηση παραμένει επιφυλακτική, με την εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, να αναφέρει ότι δεν αποκλείονται επαφές με Αμερικανούς εκπροσώπους τις επόμενες ημέρες.
Σε νέα της δήλωση σήμερα, ανέφερε: «Η διαμόρφωση της θέσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν λαμβάνει χώρα στο εξωτερικό λόγω συμφωνιών ή προσπαθειών ορισμένων μερών. Η διαμόρφωση της θέσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας πραγματοποιείται εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
2. Θα συμφωνήσει ο Πούτιν;
Η αρχική αντίδραση της Μόσχας δεν υπήρξε ενθουσιώδης. Η Ρωσία συνεχίζει να κατακτά εδάφη στα πεδία μάχης με τη στήριξη της Βόρειας Κορέας, της Κίνας και του Ιράν, ενώ τα αιτήματα του Πούτιν για μακροχρόνια συμφωνία παραμένουν αμετάβλητα.
Ο Πούτιν έχει θέσει απαιτήσεις για μια διαρκή συμφωνία που φαίνεται ότι είναι αδύνατο να αποδεχθεί η Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων και της διεθνούς αναγνώρισης των εδαφών που κατέχει η Ρωσία. Θα συμβιβαστεί σε αυτούς τους όρους μόνο και μόνο επειδή το θέλει ο Τραμπ;
3. Οι ΗΠΑ αποκαθιστούν τη συνεργασία πληροφοριών
Μετά την απόφαση διακοπής της στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την επανέναρξη της ανταλλαγής πληροφοριών και της στρατιωτικής υποστήριξης, ενισχύοντας την ουκρανική ασφάλεια.
4. Δεν πρόκειται για ειρηνευτική συμφωνία
Η πρόταση αφορά προσωρινή ανακωχή, η οποία θα παραταθεί μόνο αν συμφωνήσουν και τα δύο μέρη. Μετά την παύση των εχθροπραξιών, θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για μόνιμη ειρήνη.
5. Ο ρόλος των ορυκτών πόρων
Η πρόταση του Τραμπ να εξασφαλίσει αμερικανικά συμφέροντα στους ουκρανικούς ορυκτούς πόρους παρέμεινε ανοιχτή, χωρίς να υπογραφεί σχετική συμφωνία.
6. Η Ουκρανία δεν έχει αποδεχθεί παραχωρήσεις εδαφών — προς το παρόν
Παρά τις πιέσεις για εδαφικούς συμβιβασμούς, το Κίεβο δεν έχει συζητήσει καν την παραχώρηση περιοχών, διατηρώντας σθεναρή στάση στις διαπραγματεύσεις.
7. Καμία δέσμευση για εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ
Ο Τραμπ έχει δηλώσει πως δεν προτίθεται να προσφέρει σημαντικές εγγυήσεις ασφαλείας, αφήνοντας την ευθύνη στην Ευρώπη.
8. Ο ρόλος της Ευρώπης
Η Ουκρανία ζητά την ενεργή συμμετοχή των Ευρωπαίων εταίρων στις διαπραγματεύσεις, αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν δώσει ξεκάθαρη απάντηση.
9. Τι έπεται;
Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, θα συγκαλέσει συνάντηση Ευρωπαίων και άλλων ηγετών το Σάββατο για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα προς την επίτευξη μόνιμης ειρήνης.
