Δύο κρίσιμα ζητήματα θα βρεθούν στο τραπέζι των «27» στις Βρυξέλλες όπου την Πέμπτη 6/3 διεξάγεται η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής. Από τη μία η ευρωπαϊκή άμυνα και από την άλλη η κατάσταση στην Ουκρανία.
Η ατζέντα της έκτακτης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επιβεβαιώθηκε από ανώτατο αξιωματούχο της ΕΕ, στο περιθώριο ανεπίσημης ενημέρωσης.
Όπως έγινε γνωστό οι αφίξεις των ηγετών και οι δηλώσεις τους θα ξεκινήσουν στις 11:30, ενώ η έναρξη της συνεδρίασης έχει προγραμματιστεί για τις 12:30.
Αφού ολοκληρωθεί η Σύνοδος θα ακολουθήσει συνέντευξη Τύπου από τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στο επίκεντρο για το ζήτημα της άμυνας της Ευρώπης βρίσκεται η αυξημένη προθυμία ορισμένων ηγετών να προωθήσουν πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αμυντική αυτονομία.
«Είναι μια σημαντική στιγμή για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», δήλωσε ο αξιωματούχος που δεν κατονομάζεται, τονίζοντας ότι οι εξελίξεις από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού προσδίδουν νέο βάρος στις διαπραγματεύσεις.
Η Ουκρανία και το τέλος του πολέμου
Η συζήτηση για την Ουκρανία θα αρχίσει από το «σημείο που βρισκόμαστε, ενώ θα υπογραμμίσουμε τη θέση της ΕΕ για τον πόλεμο της Ουκρανίας, το μέλλον των διαπραγματεύσεων, δίνοντας καθαρά μηνύματα υποστήριξης της Ουκρανίας, της ενίσχυσής της αλλά και των εγγυήσεων ασφαλείας». Οι ηγέτες δηλαδή θα απαντήσουν στο ερώτημα «ποια θα είναι η συμβολή της Ευρώπης, τι είναι έτοιμη να κάνει και πως μπορεί να συνεισφέρει με δυνατότητα στρατιωτικής αποστολής», δηλαδή όπως χαρακτηριστικά τονίζει «να συγκεκριμενοποιηθεί τι πρέπει να κάνουμε». Ο αξιωματούχος δηλώνει με νόημα ότι το περιεχόμενο έχει αλλάξει ανάμεσα σε χώρε της ΕΕ, κάποιες είναι πρόθυμες να το κάνουν και αυτή είναι μια καλή στιγμή να το συζητήσουμε, μετά τις συζητήσεις που προηγήθηκαν στο Παρίσι και το Λονδίνο.
«Ελπίζουμε ότι θα καταφέρει να έρθει, διαφορετικά θα συμμετάσχει μέσω τηλεδιάσκεψης», δηλώνει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, για την παρουσία του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην αυριανή Έκτακτη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου, θα ενημερώσουν τους εταίρους για τα αποτελέσματα της Συνόδου, και συγκεκριμένα το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και την Τουρκία.
Η άμυνα της Ευρώπης
«Πριν τρεις μήνες κανείς δεν πίστευε ότι μπορεί να γίνει αυτό», δηλώνει ο Ευρωπαίους αξιωματούχος στην ενημέρωση των δημοσιογράφων, αναφορικά με το σχέδιο για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Άμυνας, τονίζοντας ότι προετοιμάζονται για τη «Λευκή Βίβλο» που θα παρουσιαστεί στο τέλος του Μαρτίου.
Μεγαλύτερη αυτονομία στην άμυνα της Ευρώπης, ελαστικότητα στα κονδύλια που αφορούν την άμυνα και μεγαλύτερη ώθηση και χρηματοδότηση στην αμυντική βιομηχανία, περιλαμβάνουν τα θέματα που έχουν αποφασιστεί να συζητηθούν, με τους ηγέτες να έχουν λάβει ήδη την επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για τον «επανεξοπλισμό της Ευρώπης» που παρουσίασε η ίδια την Τρίτη 4/3.
Οι ενστάσεις και οι ΗΠΑ
Η Έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της Πέμπτης 6/3 έχει να αντιμετωπίσει δυο σημαντικά εμπόδια, τις θέσεις της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας που έχουν θέσει ανοιχτά τις διαφωνίες τους σε μια κοινή στάση στήριξης της Ουκρανίας, έχοντας βάλει τους δικούς τους αστερίσκους. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, που συναντήθηκε στη Βουδαπέστη με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, μετά την επιστολή που έστειλε στον Κόστα προτρέποντας την ΕΕ «να ξεκινήσει απευθείας συνομιλίες με τη Ρωσία για μια κατάπαυση του πυρός και μια βιώσιμη ειρήνη στην Ουκρανία» και ζητώντας να μην υπάρξουν γραπτά συμπεράσματα στην έκτακτη σύνοδο, θα προσπαθήσει για ενότητα. Όπως τονίζει στις σημερινές δηλώσεις κορυφαίος αξιωματούχος «υπάρχουν διαφωνίες, θα προσπαθήσουμε για κοινή θέση, θα δούμε τα αποτελέσματα», όσο και αν μοιάζει δύσκολο.
Αξιωματούχος της ΕΕ μίλησε και τις σχέσεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ, λέγοντας πως «υπάρχουν καλές σχέσεις» και τονίζοντας παράλληλα ότι η ΕΕ θέλει να αναπτύξει τη σχέση, αλλά εστιάζει στο να καταστεί πιο αυτόνομη και πιο κυρίαρχη. Παράλληλα, στην πρόταση της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι για Σύνοδο ΕΕ – ΗΠΑ ο ίδιος τόνισε πως «καλωσορίζουμε την ιδέα, πρέπει να δούμε πότε μπορεί να υλοποιηθεί και από τις δυο πλευρές».
Οι θέσεις της Κομισιόν
Στο σχέδιο συμπερασμάτων που εκπόνησε το Ευρωπαϊκό Συμβουλίου, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, ως προς την τελική ατζέντα των θεμάτων που θα συζητηθούν, η Κομισιόν επιβεβαιώνει ξανά τη συνεχή και ακλόνητη υποστήριξή του στην κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, τονίζοντας πως «ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ευρύτερες συνέπειες για την ευρωπαϊκή και διεθνή ασφάλεια.
Από την έναρξη του πολέμου, η ΕΕ μαζί με τους εταίρους και συμμάχους τους, υπογραμμίσει την ανάγκη να δοθεί τέλος σε αυτόν μέσω μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης που θα βασίζεται στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του Χάρτη και του διεθνούς δικαίου».
Όσον αφορά στις διαπραγματεύσεις, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται γνωστό ότι «ενόψει της νέας δυναμικής των διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια τέτοια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων αρχών: α) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, β) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς την Ευρώπη συμμετοχή. Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης και η παγκόσμια ασφάλεια είναι αλληλένδετες. Η επίτευξη της «ειρήνης μέσω της ισχύος» απαιτεί η Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, με τις δικές της ισχυρές στρατιωτικές και αμυντικές ικανότητες να αποτελούν ουσιαστική συστατικό στοιχείο. Αυτό ισχύει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική οικονομική στήριξη. Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το Συμβούλιο εξετάζει τις εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης προς Ουκρανία, «ιδίως την παράδοση αντιαεροπορικής άμυνας συστημάτων, πυρομαχικών και πυραύλων, την παροχή της απαραίτητης εκπαίδευσης και εξοπλισμού». Ακόμα, «η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν περαιτέρω στις εγγυήσεις ασφαλείας που βασίζονται με βάση τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και ικανότητές τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων με τη διερεύνηση της πιθανής χρήσης της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας», με τις εγγυήσεις ασφαλείας να λαμβάνονται σε συνεννόηση με την Ουκρανία, όπως και εταίρους του ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει «ότι κάθε στρατιωτική στήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα παρέχονται με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών κρατών μελών».
Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Άμυνα, στόχος της Ευρώπης, όπως επισημαίνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και θα συζητηθεί στην αυριανή, έκτακτη Σύνοδο, αλλά και όπως παρουσιάστηκε από το Σχέδιο για τον «επανεξοπλισμό της Ευρώπης», από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λαιεν πρέπει «να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις ποσότητες και στις επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτείται. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην τόνωση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητα».
