Νέο άνοιγμα υπέρ της Ευρώπης και επίθεση κατά της ΕΕ έκανε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ.
Ειδικότερα, όπως μετέδωσαν τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων, σχολίασε θετικά «τον ρεαλιστικό στόχο του Αμερικανού προέδρου», Ντόναλντ Τραμπ, για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ παράλληλα επέπληξε την Ευρώπη, η οποία «επιδιώκει τη συνέχιση της πολεμικής διαμάχης».
Σημειώνεται ότι ο Σεργκέι Λαβρόφ είχε πάρει μέρος στις συνομιλίες που είχαν γίνει στις 18 Φεβρουαρίου μεταξύ κορυφαίων Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων, στο Παλάτι Ντιρίγια, στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, με κύριο θέμα της ατζέντας τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Τα πέντε σενάρια για τον τερματισμό του πολέμου Ουκρανίας – Ρωσίας
Όπως προκύπτει, για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, μετά την επιχείρηση που ξεκίνησε η Ρωσία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, υπάρχει έντονη κινητικότητα, αλλά και αντίστοιχοι διαξιφισμοί.
Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχαν ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Λευκό Οίκο, παρουσία και του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς.
Η αντιπαράθεση των τριών ανδρών παραβίασε κάθε διπλωματικό πρωτόκολλο. Ο Μάρκο Ρούμπιο, επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, δήλωσε ότι ο Ζελένσκι θα έπρεπε να ζητήσει συγγνώμη από τον Τραμπ και αμφισβήτησε το κατά πόσο ο Ουκρανός πρόεδρος επιθυμεί πραγματικά την ειρήνη.
Ο τεταμένος πόλεμος δηλώσεων εκτυλίχθηκε μέσα στο Οβάλ Γραφείο την Παρασκευή (28/2) και εκτροχιάστηκε γρήγορα, όταν ο Τραμπ προσβλήθηκε από τον τρόπο που ο Ζελένσκι αντιμετώπισε τον αντιπρόεδρό του μπροστά στις κάμερες.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Guardian προχώρησε σε ένα άρθρο που περιλαμβάνει πέντε επισημάνσεις για μιας πιθανή συμφωνία τερματισμού του πολέμου.
1) Θα τηρήσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία;
Στο Κίεβο επικρατεί τεράστια δυσπιστία ότι ο Πούτιν θέλει να σταματήσει τις μάχες. Η απρόκλητη πλήρους κλίμακας εισβολή του το 2022 πυροδότησε τον μεγαλύτερο πόλεμο στην Ευρώπη από το 1945. Τα ρωσικά στρατεύματα προελαύνουν στα ανατολικά της χώρας, αν και υπάρχουν ενδείξεις επιβράδυνσης.
Μιλώντας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Κιρίλο Μπουντάνοφ, επικεφαλής της Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών της Ουκρανίας, δήλωσε ότι οι μακροπρόθεσμες στρατηγικές φιλοδοξίες της Μόσχας παραμένουν αμετάβλητες.
Προειδοποίησε ότι ο Πούτιν παραμένει αφοσιωμένος στην αποκατάσταση της ρωσικής αυτοκρατορίας και έχει βλέψεις σε πρώην χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας, όπως τα κράτη της Βαλτικής και την Πολωνία. Είναι πιθανό ο Ρώσος ηγέτης να «συμφωνήσει» σε μια ειρηνευτική συμφωνία προκειμένου να ανασυνταχθεί και να προσαρμοστεί.
Η Ουκρανία φοβάται ότι μετά από μια τακτική παύση, θα επιτεθεί ξανά. Επιθυμεί εγγυήσεις ασφαλείας για να αποτρέψει αυτό το σενάριο.
2) Τι θα συμβεί με τα ουκρανικά εδάφη;
Η Ρωσία κατέχει περίπου το 20% της ουκρανικής επικράτειας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε το 2014. Ελέγχει σχεδόν ολόκληρη την περιφέρεια του Λουχάνσκ, μεγάλο μέρος της περιοχής του Ντονέτσκ και μεγάλα τμήματα των περιφερειών Ζαπορίζια και Χερσώνας.
Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι η Ουκρανία πρέπει να αναγνωρίσει τις «πραγματικότητες στο έδαφος» -με άλλα λόγια, δεν προτίθεται να επιστρέψει αυτά τα εδάφη. Πιθανότατα θα απαιτήσει τον πλήρη έλεγχο και των τεσσάρων περιοχών που η Ρωσία «προσάρτησε» το 2022. Η Ουκρανία απορρίπτει αυτό το ενδεχόμενο. Επισήμως, το Κίεβο επιδιώκει την αποκατάσταση των συνόρων της χώρας όπως ήταν το 1991.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει αφήσει να εννοηθεί ότι είναι διατεθειμένος να ανταλλάξει εδάφη στην περιφέρεια Κουρσκ της Ρωσίας, τα οποία κατέλαβαν οι ουκρανικές δυνάμεις πριν από επτά μήνες. Το Κρεμλίνο το έχει αποκλείσει και δηλώνει ότι θα εξοντώσει τους «τρομοκράτες».
Αν ένα ειρηνευτικό σχέδιο υπό τον Τραμπ ευνοήσει τη Μόσχα και τις μαξιμαλιστικές της διεκδικήσεις, το Κίεβο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα το απορρίψει.
3) Πώς θα λειτουργούσε μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη;
Δεν γνωρίζουμε. Βασικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και πρόσφατα η Τουρκία, έχουν δηλώσει ότι είναι έτοιμοι να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής – ή «ειρηνευτικής διασφάλισης» – δύναμης.
Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 100.000 στρατιώτες. Έχει επίσης πει ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα ήταν η καλύτερη εγγύηση για τη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας, κάτι που ο Τραμπ έχει αποκλείσει.
Το σχέδιο, όπως έχει διατυπωθεί, προβλέπει την ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων μακριά από τη γραμμή του μετώπου των 1.000 χιλιομέτρων και σε μεγάλες πόλεις. Αυτήν τη στιγμή, η Ρωσία βομβαρδίζει τακτικά το Κίεβο και άλλες αστικές περιοχές με drones και βαλλιστικούς πυραύλους.
Η Μόσχα έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψει την αποστολή «ΝΑΤΟϊκών» στρατευμάτων στην Ουκρανία. Αν αυτά φτάσουν εκεί, είναι ασαφές πώς θα αντιδράσει ο Πούτιν.
4) Μπορούν οι ΗΠΑ να πειστούν να παρέχουν εγγυήσεις για οποιαδήποτε συμφωνία;
Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, έχει δηλώσει ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ είναι ζωτικής σημασίας για να μπορέσουν οι Ευρωπαίοι να εφαρμόσουν μια ειρηνευτική συμφωνία. Ο Τραμπ φάνηκε να υπονοεί ότι οι ΗΠΑ θα ήταν διατεθειμένες να παρέχουν μια οικονομική εγγύηση αντί γι’ αυτό -δηλαδή ότι Αμερικανοί θα βρίσκονταν στην Ουκρανία ως μέρος μιας συμφωνίας για ορυκτούς πόρους, κάτι που θα ήταν αρκετό για να αποτρέψει τους Ρώσους.
Η ακριβής σημασία της εγγύησης αυτής παραμένει ασαφής. Μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στο Κίεβο, ο βουλευτής των Εργατικών, Άλεξ Σόμπελ, δήλωσε ότι αυτό θα σήμαινε αεροπορική κάλυψη από το ΝΑΤΟ -για την προστασία των δυτικών στρατευμάτων και για την αποτροπή της Μόσχας από την παραβίαση οποιασδήποτε εκεχειρίας. Υπάρχουν επίσης ερωτήματα σχετικά με τα δορυφορικά και τακτικά δεδομένα των ΗΠΑ.
Αυτά έχουν διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ικανότητα της Ουκρανίας να εντοπίζει και να καταστρέφει ρωσικούς στρατιωτικούς και υλικοτεχνικούς στόχους. Αν η παροχή τους σταματήσει, θα δυσκολέψει τόσο τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις όσο και μια ειρηνευτική αποστολή.
5) Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος της συμφωνίας για τα ορυκτά;
Η συμφωνία για τα ορυκτά μεταξύ των ΗΠΑ και της Ουκρανίας έχει περάσει από πολλαπλά προσχέδια. Οι πρώτες εκδοχές απαιτούσαν από το Κίεβο να δώσει στην Ουάσινγκτον 500 δισεκατομμύρια δολάρια, με τα έσοδα να κατατίθενται σε ένα ταμείο που θα ελέγχεται 100% από τις ΗΠΑ.
Αυτό ήταν μια «αποπληρωμή» για την προηγούμενη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Τραμπ. Σχολιαστές περιέγραψαν την απαίτηση ως εκβιασμό τύπου μαφίας και την παρομοίασαν με τον ιμπεριαλιστικό διαμοιρασμό της Αφρικής τον 18ο αιώνα.
Έκτοτε, το ποσό των 500 δισεκατομμυρίων έχει αποσυρθεί, με τον Ζελένσκι να επιμένει ότι η προηγούμενη βοήθεια που είχε εγκριθεί από το Κογκρέσο ήταν επιχορήγηση και όχι χρέος. Το πιο πρόσφατο προσχέδιο είναι ασαφές. Μοιάζει περισσότερο με επιστολή πρόθεσης παρά με λεπτομερές και νομικά δεσμευτικό συμβόλαιο.
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η συμφωνία μπορεί να διευκολύνει νέες επενδύσεις στον υπανάπτυκτο τομέα εξόρυξης και μεταλλευμάτων της Ουκρανίας. Άλλοι παραμένουν σκεπτικοί. Σε κάθε περίπτωση, θα χρειαστούν χρόνια πριν μπορέσουν να εξαχθούν κερδοφόρα τιτάνιο, λίθιο και σπάνια μέταλλα από νέες τοποθεσίες, μερικές από τις οποίες βρίσκονται σε ρωσοκρατούμενα εδάφη.
