Η φυλακισμένη ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα Narges Mohammadi (Ναργκίς Μοχαμαντί), 51 ετών, τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης 2023, ως αναγνώριση του αγώνα της ενάντια στην καταπίεση των γυναικών στο Ιράν και τον αγώνα της για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας για όλους.
Παρά το γεγονός ότι από το 2010 βρισκόταν σχεδόν συνεχώς στη φυλακή, η Mohammadi έχει καταφέρει να δημοσιοποιήσει τις καταχρήσεις ακόμη και μέσα από τη φυλακή. Έχει συλληφθεί 13 φορές και έχει καταδικαστεί πέντε φορές συνολικά σε 31 χρόνια φυλάκιση. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη φυλακή για «διασπορά προπαγάνδας».
Ο σύζυγός της, πολιτικός ακτιβιστής Taghi Rahmani, ζει εξόριστος στο Παρίσι με τα δύο τους παιδιά και δεν έχουν δει ο ένας τον άλλον εδώ και χρόνια.
Ο Rahmani είπε μιλώντας στο BBC Persian, ότι η σύζυγός του ήταν «εκπρόσωπος όλων εκείνων στους οποίους δόθηκε αυτό το βραβείο. Ανήκει στο «Woman, Life, Freedom» (γυναίκα, ζωή, ελευθερία, το σύνθημα που υιοθέτησαν οι διαδηλωτές), ένα τεράστιο κίνημα στο Ιράν. Μας κάνει πολύ χαρούμενους».
2023 #NobelPeacePrize laureate Narges Mohammadi has dedicated her life to fighting against the oppression of women in Iran and promoting human rights and freedom for all. For this the Iranian regime sentenced her to 31 years in prison. She has been in prison since 2015. pic.twitter.com/xNIpr4baWa
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 6, 2023
Η Mohammadi ξεκίνησε τον μεταρρυθμιστικό ακτιβισμό της στην τοπική δημοσιογραφία, αλλά είναι περισσότερο γνωστή για τη συμμετοχή της στο Κέντρο Υπερασπιστών των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων—που ιδρύθηκε από τη βραβευμένη με Νόμπελ Ειρήνης Shirin Ebadi—από το 2003. Πριν τη σύλληψή της, υπηρέτησε ως Αντιπρόεδρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οργάνωση.
Αφού αποφυλακίστηκε με εγγύηση το 2013, η Mohammadi ξεκίνησε εκστρατεία για την κατάργηση της θανατικής ποινής στο Ιράν. Το Ιράν ήταν το έθνος με τις υψηλότερες γνωστές εκτελέσεις πέρυσι, με 576, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που δημοσιεύθηκε τον Μάιο.
Κατά την απονομή του βραβείου στην Mohammadi, η επικεφαλής της επιτροπής Νόμπελ σημείωσε ότι πολέμησε για τις γυναίκες ενάντια στις συστημικές διακρίσεις και την καταπίεση.
Παρά τη φυλάκισή της, η κ. Mohammadi δεν έχει σιωπήσει. Πέρυσι, σε μια επιστολή της από τη φυλακή Evin της Τεχεράνης εξήγησε πώς οι γυναίκες που κρατούνταν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις – που τότε σάρωναν τη χώρα – κακοποιούνταν σεξουαλικά και σωματικά.
Οι διαμαρτυρίες πυροδοτήθηκαν από τον θάνατο της 22χρονης Mahsa Amini τον Σεπτέμβριο 2022, η οποία συνελήφθη για φερόμενη παραβίαση αυστηρών ενδυματολογικών κωδίκων, βγάζοντας τη χιτζάμπ.
Narges Mohammadi:
Hinter Gittern für die Freiheit der anderenNarges Mohammadi sitzt für ihren Kampf für Irans Freiheit im Gefängnis. Ihre Kinder hat sie nicht aufwachsen sehen. Nun wurde sie mit dem Friedensnobelpreis geehrt.https://t.co/VWvJqwkePd
— Philip Plickert (@PhilipPlickert) October 6, 2023
Η Mohammadi έχει γράψει επίσης το βιβλίο: «Λευκά Βασανιστήρια: Συνεντεύξεις με Ιρανές Φυλακισμένες Γυναίκες», το οποίο τεκμηριώνει τη δική της και 12 άλλες εμπειρίες από την φυλακή. «Δηλώνω για άλλη μια φορά ότι πρόκειται για μια σκληρή και απάνθρωπη τιμωρία», έγραψε. «Δεν θα ησυχάσω μέχρι να καταργηθεί».
Το επίτευγμα της κ. Mohammadi έρχεται 20 χρόνια μετά την απονομή του βραβείου ειρήνης σε μια άλλη Ιρανή ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη Shirin Ebadi. Η Mohammadi είναι αντιπρόεδρος του Κέντρου Υπερασπιστής των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Ιράν, το οποίο ιδρύθηκε από την Ebadi.
Έχει κερδίσει μια σειρά από βραβεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά το γεγονός ότι έλαβε το πιο διάσημο βραβείο ειρήνης στον κόσμο της δίνει ένα επίπεδο διεθνούς αναγνώρισης, που δεν θα χαιρετιστεί από το Ιράν.
Σημειώνεται, ότι η Mohammadi είναι η 19η γυναίκα και η δεύτερη Ιρανή που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης.
