«Λουκέτο» βάζει ο Ντόναλντ Τραμπ, δια χειρός Έλον Μάσκ, στην περίφημη Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών, γνωστή με τα αρχικά USAID και οι 10.000 και πλέον υπάλληλοι της μένουν στον «αέρα». Η είδηση περνά στα ψιλά μπροστά στις τεκτονικές αλλαγές που ετοιμάζει ο νέος Αμερικανός πρόεδρος και όχι άδικα.
Η υπόθεση όμως περιπλέκεται, δημιουργώντας νέα σοβαρά ερωτηματικά με διεθνείς μάλιστα διαστάσεις, όταν τίθεται στο τραπέζι ο ρόλος της άγνωστης στους περισσότερους Έλληνες – και όχι μόνο – υπηρεσίας.
Επισήμως η USAID είναι ο μεγαλύτερος δωρητής ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως. Το οικονομικό έτος 2023 οι ΗΠΑ προσέφεραν 72 δισ. δολάρια βοήθειας σε όλο τον κόσμο, σε προγράμματα που κάλυπταν υπηρεσίες υγείας για γυναίκες, πρόσβαση σε καθαρό νερό, θεραπείες για τον ιό HIV/AIDS, ενεργειακή ασφάλεια και αντιμετώπιση της διαφθοράς. Το 2024 η υπηρεσία προσέφερε το 42% του συνόλου της ανθρωπιστικής βοήθειας που καταγράφεται από τον ΟΗΕ.
Την ίδια στιγμή όμως χρηματοδοτεί, παράλληλα, «ανεξάρτητα» Μέσα Ενημέρωσης και δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο και κυρίως σε εχθρικά για τις ΗΠΑ κράτη, όπως το Ιράν ή σε χώρες που βρίσκονται σε σύγκρουση με εχθρούς των ΗΠΑ, όπως η Ουκρανία. Οι «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα» αναφέρουν ότι «εννέα στα δέκα ΜΜΕ της Ουκρανίας στηρίζονται σε χρηματοδότηση της USAID» ενώ στο payroll συγκαταλέγονται και ρωσικά αντιπολιτευόμενα Μέσα (ο οργανισμός κηρύχθηκε ανεπιθύμητος στη Ρωσία το 2012). Χρηματοδοτεί, επίσης, ΜΚΟ σε όλο τον κόσμο και διάφορα Ιδρύματα, όπως για παράδειγμα αυτό της Τσέλσι Κλίντον, όπως αναφέρουν κάποια αμερικανικά ΜΜΕ.
ΡΧΣ: «Η απόφαση ρίχνει τη δημοσιογραφία σε όλο τον κόσμο στο χάος»
«Το πάγωμα της χρηματοδότησης της αμερικανικής βοήθειας προκαλεί χάος σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιογραφίας. Τα προγράμματα που έχουν παγώσει παρέχουν ζωτική υποστήριξη σε έργα που ενισχύουν τα Μέσα Ενημέρωσης, τη διαφάνεια και τη Δημοκρατία. Ο Πρόεδρος Τραμπ δικαιολόγησε αυτήν την εντολή κατηγορώντας – χωρίς στοιχεία – ότι μια λεγόμενη «βιομηχανία ξένης βοήθειας» δεν ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι αυτό το μέτρο θα δημιουργήσει ένα κενό που παίζει στα χέρια των προπαγανδιστών και των αυταρχικών κρατών. Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF) καλούν τους διεθνείς δημόσιους και ιδιωτικούς χρηματοδότες να δεσμευτούν για τη βιωσιμότητα των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης», αναφέρουν οι «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα»
Σύμφωνα με ένα ενημερωτικό δελτίο της USAID που έκτοτε τέθηκε εκτός σύνδεσης, το 2023, ο οργανισμός χρηματοδότησε εκπαίδευση και υποστήριξη 6.200 δημοσιογράφων, βοήθησε 707 μη κρατικά ειδησεογραφικά πρακτορεία και υποστήριξε 279 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών του τομέα των μέσων ενημέρωσης που ασχολούνται με την ενίσχυση των ανεξάρτητων μέσων. Ο προϋπολογισμός ξένης βοήθειας του 2025 περιελάμβανε 268.376.000 δολάρια που διατέθηκαν από το Κογκρέσο για την υποστήριξη «ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και της ελεύθερης ροής πληροφοριών.
Γιατί τα «ανεξάρτητα ΜΜΕ» δεν αναφέρουν τις πηγές χρηματοδότησης;
«Τι ακριβώς εννοούν όμως οι RSF λέγοντας «ανεξάρτητα ΜΜΕ»; Αν είναι ανεξάρτητα από τις τοπικές κυβερνήσεις, αλλά χρηματοδοτούνται από το αμερικανικό κράτος, έχουν ανταλλάξει απλώς την εξάρτησή τους με πηγές μιας ξένης χώρας. Παρεμπιπτόντως, αν όλα αυτά τα ΜΜΕ χρηματοδοτούνται από μια κρατική οντότητα (ακόμη και αν δεν είναι η δική τους), γιατί δεν αναγράφεται αυτό στις αναρτήσεις τους και στις ταμπέλες που τους βάζουν τα (αμερικανικά) μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Γιατί παραδείγματος χάριν, πληροφορούμασταν για χρόνια από το Twitter για τις πηγές χρηματοδότησης ρωσικών, κινεζικών και ιρανικών ΜΜΕ, αλλά δεν υπήρχε ανάλογη σήμανση για τα κρατικά ΜΜΕ της Βρετανίας ή για τα μέσα που χρηματοδοτεί η αμερικανική κυβέρνηση;
Η USAID δεν είναι μια τυχαία οργάνωση. Συχνά λειτουργεί σαν μηχανισμός αποσταθεροποίησης εχθρικών για τις ΗΠΑ κυβερνήσεων, ενώ έχει χαρακτηριστεί και σαν «βιτρίνα της CIA». Προσπαθώντας να την υπερασπιστούν, οργανώσεις όπως οι RSF φέρνουν στο φως ένα γιγαντιαίο δίκτυο «ανεξάρτητων» ΜΜΕ που χρηματοδοτούνται από την Αμερικανική κυβέρνηση και τώρα απειλούνται με άμεσο κλείσιμο (ας έχουμε το νου μας και για «ανεξάρτητες» φωνές που μπορεί να σιγήσουν αιφνιδιαστικά στην Ελλάδα)», αναφέρει ο Άρης Χατζηστεφάνου που γνωρίζει το θέμα στο info-war.gr.
«Άρωμα» USAID στα Βαλκάνια και στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το bankingnews.gr η USAID έχει χρηματοδοτήσει τη ΜΚΟ «Κέντρο για τη δημοκρατία και τη συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» του Nimitz και Μέσα ενημέρωσης για τα Βαλκάνια και τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης…
Χωρίς να είναι γνωστό αν υπήρξε κάποιου είδους χρηματοδότηση και σε κάποιο ελληνικό ΜΜΕ, τουλάχιστον για την ώρα, η USAID παρείχε 300.000 δολάρια στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος για την υποστήριξη της δημιουργίας ενός Κέντρου Προσομοιωμένων Συναλλαγών, με στόχο την παροχή ενός εκπαιδευτικού εργαλείου για μελλοντικούς ηγέτες και επιχειρηματίες στην Ελλάδα.
Περαιτέρω φαίνεται να έχουν λάβει χρηματοδότηση από την USAID, σύμφωνα με το bankingnews, οι εξής οργανώσεις:
Habibi.Works: Χρηματοδοτήθηκε για το κοινότητα-οργανωμένο maker space της στην Ελλάδα, το οποίο φέρνει κοντά αιτούντες άσυλο, διεθνείς δημιουργούς και ντόπιους Έλληνες.
Saffron Kitchen Project: Έλαβαν υποστήριξη για την προσφορά δωρεάν μαγειρικής επαγγελματικής κατάρτισης στους πρόσφυγες.
Glocal Roots: Γνωστή για τη λειτουργία του “Glocal Roots’ Hub” στην Κω, παρέχοντας έναν ασφαλή χώρο και βασική υποστήριξη για πρόσφυγες.
Carry the Future: Αυτή η οργάνωση δραστηριοποιείται σε διάφορες κοινότητες προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην Ελλάδα, για να καλύψει ανάγκες όπως η παροχή μεταφορών για βρέφη.
Yoga and Sport With Refugees: Υποστηρίχθηκε για τις πρωτοβουλίες της που χρησιμοποιούν τον αθλητισμό και την γιόγκα ως εργαλεία ένταξης και ενδυνάμωσης των προσφύγων.
Be Aware And Share (BAAS): Χρηματοδότηση για το κοινοτικό τους κέντρο στα Ιωάννινα.
El Sistema Greece: Έλαβε χρηματοδότηση για το πρόγραμμα μουσικής εκπαίδευσης για παιδιά και νέους.
Μασκ: Η USAID είναι εγκληματική οργάνωση
Ο Έλον Μασκ χαρακτήρισε πρόσφατα την USAID ως «εγκληματική οργάνωση», τονίζοντας πως «είναι η ώρα να πεθάνει». Ο Τραμπ ζήτησε ήδη από τις 20 Ιανουαρίου, αμέσως μετά την ορκωμοσία του στην προεδρία των ΗΠΑ, να παγώσει σχεδόν το σύνολο της ανθρωπιστικής βοήθειας που παρέχει η Ουάσινγκτον σε όλο τον κόσμο μέσω της USAID, στο πλαίσιο της πολιτικής του «η Αμερική πρώτα», προκαλώντας σοκ στις ανθρωπιστικές οργανώσεις, ζητώντας από τον γνωστό δισεκατομμυριούχο να μειώσει τον προϋπολογισμό της υπηρεσίας και να «νοικοκυρέψει» τα οικονομικά των ομοσπονδιακών υπηρεσιών.
Τη Δευτέρα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο τόνισε ότι η χώρα δεν κάνει «φιλανθρωπίες».
Αργία για όλο το προσωπικό της USAID σε όλο τον κόσμο
«Την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου στις 23:59 (τοπική ώρα- 06:59 ώρα Ελλάδας το Σάββατο) όλο το προσωπικό που εργάζεται για την USAID θα τεθεί σε αργία παγκοσμίως», ανέφερε η υπηρεσία στην ανακοίνωση που έχει αναρτηθεί στον ιστότοπό της, ο οποίος έχει τεθεί εκτός λειτουργίας από το Σάββατο. Κάποιοι εργαζόμενοι «αρμόδιοι για τη λειτουργία κρίσιμων αποστολών (… ) και ειδικών προγραμμάτων» εξαιρούνται από την απόφαση. Για το προσωπικό της USAID που βρίσκεται στο εξωτερικό η Ουάσιγκτον σχεδιάζει, σε συνεργασία με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, να καταβάλει χρήματα για την επιστροφή τους στις ΗΠΑ μέσα σε 30 ημέρες, επεσήμανε η ανακοίνωση. «Σας ευχαριστούμε για τις υπηρεσίες σας», κατέληγε.
Επανόρθωση
Μετά από επιστολή που δεχθήκαμε και έρευνα που κάναμε, αφαιρέσαμε από τη σχετική λίστα την Better Days η οποία δεν έχει δεχθεί οικονομική βοήθεια από το USAID. Η επιστολή που λάβαμε έχει ως εξής:
«Το άρθρο αναφέρει λανθασμένα ότι η Better Days έλαβε χρηματοδότηση από την USAID “για τις εκπαιδευτικές της πρωτοβουλίες για νεαρούς πρόσφυγες και μετανάστες στην Αθήνα”. Η δήλωση αυτή είναι απολύτως αναληθής.»
