Ο Ντόναλντ Τραμπ αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως επιχείρηση. Και δεν το κρύβει. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως είπε, «έχει κάνει απαίσια δουλειά», «απέτυχε να σταματήσει ή να αποφύγει τον πόλεμο», «οδήγησε σε κατάρρευση τη χώρα του» και «κατασπατάλησε εκατοντάδες δισεκατομμύρια τα οποία δόθηκαν ως βοήθεια».
Κατά συνέπεια, όπως εύστοχα σχολίασε ο Τζέιμς Μάθιους στο Sky News οι τελευταίες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ κατά του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, «σε κάποιο άλλο μέρος, σε μια άλλη στιγμή», θα ήταν απλώς: «Απολύεσαι!».
Η προαναγγελία ενός τέλους
Η «λάμψη» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε αρχίσει να ξεθωριάζει ήδη από το δεύτερο μισό του 2023. Μετά την αποτυχημένη Ουκρανική αντεπίθεση, σε ΗΠΑ και Ευρώπη κυκλοφορούσαν ήδη σενάρια για αποχώρηση του ουκρανού προέδρου σε συνδυασμό με τον τερματισμό του πολέμου και την ανάγκη για οδυνηρές εδαφικές παραχωρήσεις από την πλευρά του Κιέβου, το οποίο θα έπρεπε να αποδεχτεί εκτός των άλλων τη μη ένταξη του στο ΝΑΤΟ. Τον λόγο δηλαδή για τον οποίο ξεκίνησε και ο πόλεμος.
Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ ήρθε να σφραγίσει αυτό που όλοι «ψιθύριζαν» εδώ και καιρό. Μάλιστα διεθνή ΜΜΕ, λίγο καιρό μετά το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ, ανέφεραν πως στην Ουκρανία είχαν ήδη ξεκινήσει οι εκλογικές προετοιμασίες.
Αρχικά ο Ντόναλντ Τραμπ, έχοντας πλέον επίσημο ρόλο, επιχείρησε επικοινωνιακά να δείξει διάθεση συνεργασίας με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ωστόσο δεν είχε κρύψει την άποψή του για τον πρόεδρο της Ουκρανίας, φτάνοντας μάλιστα προεκλογικά να τον χαρακτηρίσει και ως τον μεγαλύτερο πλασιέ της ιστορίας.
Το μέλλον του Ζελένσκι προδιαγραφόταν δυσοίωνο και από τις δημοσκοπήσεις, οι οποίες δείχνουν πως το αποτέλεσμα μιας εκλογικής αναμέτρησης θα ήταν μάλλον αρνητικό για τον ίδιο. Η δημοφιλία του βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από την εκλογή του το 2019 με πολλούς να του χρεώνουν όχι μόνο λάθη σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο, αλλά και φαινόμενα διαφθοράς και αυταρχισμού στη διακυβέρνησης της χώρας. Είναι ενδεικτικό παλαιότερο δημοσίευμα του Economist, τον Νοέμβριο, στο οποίο πηγές από το Κίεβο εκτιμούσαν πως «η καλύτερη επιλογή για τον Ζελένσκι θα ήταν η παραίτηση».
Το πρώτο χτύπημα Τραμπ
Το πρώτο ανεπίσημο χτύπημα από τον Ντόναλντ Τραμπ ήρθε στις αρχές Φεβρουαρίου. Όπως επισήμανε κορυφαίος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης, η Ουάσιγκτον επιδιώκει μια εκεχειρία στην Ουκρανία που θα επιτρέψει τη διεξαγωγή εκλογών. Υπενθυμίζεται πως τυπικά η θητεία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο παραμένει στην εξουσία καθώς το Σύνταγμα της Ουκρανίας απαγορεύει τη διεξαγωγή εκλογών όσο η χώρα βρίσκεται υπό στρατιωτικό νόμο. Με μια εκεχειρία ο Ζελένσκι θα αναγκαζόταν να άρει τον στρατιωτικό νόμο και άρα η χώρα θα έπρεπε να οδηγηθεί σε εκλογές.
Ακούστε επίσης: Ο «αναλώσιμος» Βολοντίμιρ Ζελένσκι και το σκληρό μάθημα της Ουκρανίας
Ο παραγκωνισμός του Ζελένσκι
Το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία προβλέπει την παραχώρηση στη Ρωσία των εδαφών που έχουν καταληφθεί από την έναρξη του πολέμου, δηλαδή σχεδόν το 20% της ουκρανικής επικράτειας, αλλά και τη μη ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Πρόκειται για όρους που μέχρι πριν από λίγους μήνες χαρακτηρίζονταν ως «απαράδεκτοι» ή και «προδοτικοί» από την ουκρανική ηγεσία.
Ωστόσο όπως παραδέχτηκε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι «χωρίς τις ΗΠΑ ο πόλεμος δεν μπορεί να συνεχιστεί». Με αυτό το δεδομένο ο Ουκρανός Πρόεδρος φάνηκε να αποδέχεται τους αμερικανικούς σχεδιασμούς ζητώντας «εγγυήσεις ασφαλείας», τις οποίες ωστόσο ο Τραμπ «κοστολόγησε» κάπως ακριβότερα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, πρώτον ζήτησε τη συμμετοχή των ευρωπαίων στην όποια μελλοντική δύναμη ασφαλείας στην Ουκρανία και επιπλέον για την αμερικανική βοήθεια, που έχει ήδη προσφερθεί αλλά και θα προσφερθεί στο μέλλον, απαίτησε ως αντάλλαγμα τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας (σπάνιες γαίες, πετρέλαιο και φυσικό αέριο) αξίας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ο Ζελένσκι εμφανίστηκε πρόθυμος να ικανοποιήσει και αυτό το αίτημα, στο πλαίσιο της συνθηκολόγησης και θέλοντας «να πάει με τα νερά» του Τραμπ. «Οι αμερικανικές εταιρείες θα έχουν κέρδος και εμείς θα έχουμε θέσεις εργασίας και ασφάλεια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ουκρανίας.
Ακολούθως, ο Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε και στο επόμενο «χτύπημα». Χωρίς να έχει ενημερώσει τους νατοϊκούς συμμάχους πραγματοποίησε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Με την κίνησή του έδειξε πως σκοπεύει να παραγκωνίσει την ΕΕ και το Κίεβο και για όσους είχαν ακόμη αμφιβολίες προχώρησε στη διεξαγωγή συνομιλιών αμερικανικής και ρωσικής αντιπροσωπείας, υψηλού επιπέδου στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας.
Και από αυτή τη συνάντηση το Κίεβο αποκλείστηκε. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εμφανώς εκνευρισμένος, αντέδρασε τονίζοντας πως «συνομιλίες για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία» δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές. Μάλιστα, όπως είπε, ενημερώθηκε για τη συνάντηση από τα ΜΜΕ. Αυτό που επίσης ανέφεραν αμερικανικά ΜΜΕ τις προηγούμενες ημέρες, αλλά είχε περάσει χωρίς σχολιασμό από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είναι πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν στις προπαρασκευαστικές συνομιλίες με τον Ντόναλντ Τραμπ είχε ζητήσει την απομάκρυνση του Ζελένσκι, υποστηρίζοντας πως μια συμφωνία ειρήνης θα πρέπει να φέρει την υπογραφή του νέου Προέδρου, ο οποίος θα προκύψει από εκλογές και θα μπορεί να εγγυηθεί για την εφαρμογή της.
Το τελικό χτύπημα – Η «δουλειά» χαλάει, η απάντηση του Ζελένσκι
Ο Ντόναλντ Τραμπ, σχολιάζοντας τον εκνευρισμό του Ζελένσκι, πέρασε στην τελική επίθεση, δείχνοντας την «πόρτα της εξόδου» στον πρόεδρο της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα, λίγο μετά τις συνομιλίες της αμερικανικής και ρωσικής αντιπροσωπείας στο Ριάντ, και τις επικρίσεις του Ουκρανού Προέδρου, επέρριψε ευθέως ευθύνες στον Ζελένσκι για τον πόλεμο, υποστηρίζοντας πως θα μπορούσε να είχε κάνει μια συμφωνία πολύ νωρίτερα για να τον αποτρέψει. Με δεδομένο πως βρίσκεται στην εξουσία της Ουκρανίας από το 2019, ο Τραμπ τόνισε πως «θα έπρεπε να είχε τελειώσει τον πόλεμο ή καλύτερα να μην τον είχε ξεκινήσει καθόλου».
Και συνεχίζοντας υπογράμμισε πως είναι απαράδεκτο το γεγονός πως στην Ουκρανία δεν έχουν διεξαχθεί ακόμη εκλογές. «Θέλει να έχει λόγο στις διαπραγματεύσεις… αλλά δεν θα πρέπει να έχει λόγο ο λαός της Ουκρανίας;», διερωτήθηκε. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ισχυρίστηκε μάλιστα πως η δημοτικότητα του Ζελένσκι έχει πέσει στο 4%, θέτοντας ζήτημα εάν μπορεί να μιλάει εξ ονόματος του ουκρανικού λαού, ενώ άφησε αιχμές και για φαινόμενα διαφθοράς και κακοδιαχείρισης, διερωτώμενος που έχουν πάει τα 350 δισεκατομμύρια που έχουν δώσει οι ΗΠΑ ως βοήθεια στην Ουκρανία.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απάντησε υποστηρίζοντας πως έχει την εμπιστοσύνη του ουκρανικού λαού και πως οι ισχυρισμοί περί δημοφιλίας στο 4% δεν είναι παρά «ρωσική παραπληροφόρηση» στην οποία έχει εγκλωβιστεί, όπως είπε, ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Τόνισε μάλιστα «όποιος επιθυμεί να τον αντικαταστήσει, μπορεί να το δοκιμάσει αλλά θα αποτύχει».
Συνεχίζοντας έστειλε το δικό του μήνυμα στον Τραμπ λέγοντάς του επί της ουσίας πως η «δουλειά» για την παραχώρηση του φυσικού πλούτου… χαλάει. «Δεν αποτελεί σοβαρή συζήτηση. Δεν μπορώ να ξεπουλήσω τη χώρα μας», είπε, υπογραμμίζοντας πως μια τέτοια συζήτηση θα μπορούσε να γίνει μόνο εάν στην πρόταση περιέχονται και «σοβαρές εγγυήσεις ασφαλείας». Τέλος κατηγόρησε τον Ντόναλντ Τραμπ πως με τις κινήσεις του «έβγαλε από την απομόνωση τον Βλαντιμίρ Πούτιν» και προβάλλει τη Ρωσία ως θύμα. «Η Ρωσία παραμένει ο ένοχος, δεν μπορείς να την ξεπλένεις», τόνισε.
«Απολύεσαι»…
Το κρίσιμο ερώτημα για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι εάν μπορεί πραγματικά να ανατρέψει την εις βάρος κατάσταση, τόσο για τον ίδιο όσο και για την Ουκρανία. Μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, όλοι οι εμπλεκόμενοι συνομολογούσαν πως το 2025 θα πρέπει να είναι η χρονιά που θα τερματιστεί ο πόλεμος.
Ωστόσο, και με δηλωμένη την πρόθεση της νέας αμερικανικής ηγεσίας να απεγκλωβιστεί το συντομότερο από το πεδίο της Ουκρανίας και να εξομαλύνει τις σχέσεις με τη Ρωσία για να εστιάσει σε άλλα πεδία ανταγωνισμών, αυτό που αντιλαμβάνεται το Κίεβο, αλλά και η ΕΕ, είναι πως η προωθούμενη «συμφωνία» γράφεται κυρίως στη Μόσχα και το τελικό κείμενο θα κατατεθεί προς υπογραφή στην ουκρανική ηγεσία, όποια κι αν είναι αυτή.
Για τον Ντόναλντ Τραμπ πάντως ο Ζελένσκι φαίνεται να αποτελεί ήδη παρελθόν. Όπως έγραψε στην τελευταία ανάρτησή του στο Truth Social, πρόκειται για έναν «μέτριο κωμικό, που έπεισε τις ΗΠΑ να ξοδέψουν 350 δισεκατομμύρια δολάρια για να μπουν σε έναν Πόλεμο που δεν μπορεί να κερδηθεί, που δεν έπρεπε ποτέ να ξεκινήσει, αλλά έναν Πόλεμο που ο ίδιος, χωρίς τις ΗΠΑ και τον Τραμπ δεν θα μπορέσει ποτέ να διευθετήσει. Χωρίς εκλογές, ο Ζελένσκι, τόνισε, είναι ένας «δικτάτορας».
«Οπότε καλύτερα να κινηθεί γρήγορα, αλλιώς δεν θα του απομείνει χώρα. Αγαπώ την Ουκρανία, αλλά ο Ζελένσκι έχει κάνει μια απαίσια δουλειά». Με λίγα λόγια, όπως σημείωσε ο Τζέιμς Μάθιους, ανταποκριτής του Sky News στις ΗΠΑ, οι δηλώσεις του Τραμπ για τον Ζελένσκι θα συνοψίζονταν «σε κάποιο άλλο μέρος, σε μια άλλη στιγμή, σε μια λέξη: “Απολύεσαι”».
Διαβάστε επίσης: Αυτοί είναι οι 4 πιθανοί διάδοχοι του Ζελένσκι
