Η ανάκαμψη της Γερμανίας από τα τριπλά σοκ του πρώτου μισού του 20ου αιώνα – η κατάρρευση του νομίσματος το 1923, η Μεγάλη Ύφεση και η ήττα στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο – ήταν αξιοσημείωτη. Τόσο θεαματική, ήταν και η ανάκαμψή της στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, που επινοήθηκε μια λέξη για να την περιγράψει: Wirtschaftswunder, ή αλλιώς «οικονομικό θαύμα».
Αλλά η άλλοτε θαυματουργή οικονομία βρίσκεται τώρα σε δύσκολη θέση. Όχι όπως πριν από 100 χρόνια, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ανάπτυξη στην Κίνα και η υποχώρηση από την παγκοσμιοποίηση έχουν επηρεάσει αρνητικά τη χώρα. Η Γερμανία έχει επίσης βαθύτερα προβλήματα: μια γήρανση του πληθυσμού και ένα βιομηχανικό μοντέλο που, «μαρτυρά» την ηλικία της, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.
Η απόδειξη ότι η Γερμανία μπορεί απλώς να είναι μια αναλογική οικονομία που αγωνίζεται να κάνει τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, έρχεται από τα πιο πρόσφατα δεδομένα παραγωγής. Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε για πέντε συνεχόμενους μήνες και βρίσκεται περισσότερο από 7% κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναμένει ότι η Γερμανία θα είναι η πιο αδύναμη οικονομία στην ομάδα των G7 (των κορυφαίων πλουσίων χωρών) φέτος, καθώς και η μόνη που θα δει την παραγωγή της να μειώνεται.
Ο Carsten Brzeski, ο παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικής στην ING bank, λέει ότι τα προβλήματα της Γερμανίας ήταν ένας συνδυασμός πραγμάτων. Μετά τη συρρίκνωση μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου φέτος, υπήρχε μια καλή πιθανότητα, σύμφωνα με τον Brzeski, για μια παρόμοια αδύναμη απόδοση τους τελευταίους τρεις μήνες του 2023. Αυτά τα δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης θα άφηναν την οικονομία σε τεχνική ύφεση.
«Τα προβλήματα της Γερμανίας είναι παραπάνω από προσωρινά»
Η Γερμανία κατάφερε να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας για να αναπληρώσει την απώλεια ρωσικού φυσικού αερίου από τον πόλεμο της Ουκρανίας, ωστόσο ήταν μια πιο ακριβή λύση. Ακόμα, τομείς ενέργειας όπως τα χημικά, έχουν πληγεί ιδιαίτερα.
Υπήρξαν όμως και άλλα αρνητικά σοκ. Οι ισχυρές εξαγωγικές επιδόσεις της Γερμανίας τα χρόνια πριν από την πανδημία οφείλονταν εν μέρει στην ισχυρή ζήτηση από την Κίνα, η οποία έχει πλέον μετριαστεί. Εν τω μεταξύ, η αυτοκινητοβιομηχανία της δέχεται επίθεση σε δύο μέτωπα – από τα φθηνά κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα και από τα κίνητρα που παρέχει ο νόμος μείωσης του πληθωρισμού του Τζο Μπάιντεν, για την κατασκευή οχημάτων χαμηλών εκπομπών άνθρακα προς πώληση στις ΗΠΑ.
«Το μεγαλύτερο ζήτημα ήταν ότι οι εταιρείες δεν έβλεπαν την ανάγκη να αλλάξουν όταν οι καιροί ήταν καλοί», τόνισε ο Brzeski. «Αυτό έδειξε έλλειψη προνοητικότητας. Οι καλές στιγμές θα έφταναν στο τέλος τους και οι εταιρείες θα έπρεπε να είχαν ενεργήσει προληπτικά».
Ο David Marsh, πρόεδρος του thinktank OMFIF, συμφωνεί ότι τα προβλήματα της Γερμανίας είναι παραπάνω από προσωρινά: «Κάτι διαρθρωτικό συμβαίνει εκεί. Πολλές φορές στο παρελθόν, οι άνθρωποι ζήτησαν χρόνο για τη γερμανική οικονομία και η γερμανική οικονομία ανέκαμπτε πάντα. Αυτή τη φορά, μπορεί να είναι λίγο διαφορετικά».
Ο Marsh επεσήμανε ότι αφού η Άνγκελα Μέρκελ δεσμεύτηκε να κλείσει όλους τους πυρηνικούς σταθμούς της Γερμανίας το 2011, μήνες μετά την καταστροφή της Fukushima στην Ιαπωνία, η χώρα βασίστηκε υπερβολικά στο φθηνό ρωσικό αέριο για να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες.
Επιπλέον, οι αγώνες της Γερμανίας είχαν έρθει σε μια εποχή που άλλες χώρες της ευρωζώνης γίνονταν πιο αποτελεσματικές. Ο Marsh κατέληξε στο ότι εάν η Γερμανία είχε ακόμα το δικό της νόμισμα, θα έπεφτε λόγω της ανάγκης να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητα.
