Έχοντας απομείνει μόνο μια βδομάδα από το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, η μάχη για την τελική νίκη και την ανάδειξη του 13ου Προέδρου στα 100χρονα της Τουρκικής Δημοκρατίας, έχει ανάψει για τα καλά στο εσωτερικό της χώρας ενώ δεν λείπουν και οι εξωτερικές παρεμβάσεις.
Έχουν γραφτεί χιλιάδες γραμμές που προσπάθησαν να κάνουν μια αποτίμηση-ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος της 14ης Μαΐου, που κακά τα ψέματα προκάλεσε σοκ μετά την νίκη του Τούρκου Προέδρου, κάτι που οι περισσότεροι δεν ανέμεναν να συμβεί.
Στο iEidiseis καταγράψαμε ενδελεχώς το πριν και το μετά των εκλογών, μεταφέροντας τα όσα πραγματικά συνέβησαν στην Τουρκία αλλά και τις αναλύσεις από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, νηφάλια, χωρίς ακρότητες και μυωπικά γυαλιά.
Οι δυο μονομάχοι, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, είναι δυο εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι, τόσο σαν χαρακτήρες, όσο και σαν προσωπικότητες.
Ο Ερντογάν προέρχεται από τη μεγάλη λαϊκή συντηρητική ισλαμική ομάδα που κυριαρχεί στον πληθυσμό της Τουρκίας. Από την άλλη ο Κιλιτσντάρογλου ανήκει στους γραφειοκράτες του κεμαλικού καθεστώτος, μειονοτικός θρησκευτικά ως αλεβίτης και σοσιαλιστής αλά τούρκα.
Ακόμα και ο λόγος τους είναι εντελώς διαφορετικός, με τον Τούρκο Πρόεδρο να έχει ένα λαϊκό λόγο πιο κοντά στον μέσο πολίτη, ενώ ο ηγέτης του CHP είναι πιο λόγιος, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε να «ρίξει» το επίπεδο του λόγου του.
Πέρα από αυτά όμως ο Ερντογάν είναι σε όλες του τις εκφάνσεις ο εαυτός του, δηλαδή δεν προσποιείται, ενώ ο Κιλιτσντάρογλου από την άλλη προσπαθεί να δώσει μια εικόνα που δεν είναι ο εαυτός του, κάτι που είναι εμφανές.
Έχουν ειπωθεί τα περισσότερα από αυτά και ίσως είναι κουραστικά, να επαναλαμβάνονται, όμως έχουν σημασία γιατί θα καθορίσουν το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών.
Για πρώτη φορά στην 100χρονη ιστορία της Τουρκίας, έχουμε τη διεξαγωγή δεύτερου γύρου στις προεδρικές εκλογές. Από μόνο του αυτό προκαλεί μια ανασφάλεια στα κομματικά επιτελεία, για το πως θα αντιδράσουν οι πολίτες δεκαπέντε μέρες μετά τον πρώτο γύρο.
Τα ερωτήματα που εγείρονται για τις δεύτερες κάλπες είναι, πόσοι θα πάνε να ξαναψηφίσουν, πως θα ψηφίσουν οι Κούρδοι, πόσοι από τα 7 εκατομμύρια που δεν ψήφισαν θα κινητοποιηθούν, πόσοι από το 1 εκατομμύριο που έριξαν άκυρο θα ψηφίσουν κάποιον υποψήφιο και φυσικά τι θα ψηφίσουν τα σχεδόν 3 εκατομμύρια των ψηφοφόρων του Σινάν Ογκάν.
Οι αριθμοί του πρώτου γύρου δείχνουν ότι το αποτέλεσμα μπορεί να ανατραπεί, καθώς η διαφορά υπέρ του Ερντογάν έναντι του Κιλιτσντάρογλου είναι περίπου στα 2,5 εκατομμύρια.
Σε απόλυτους αριθμούς όλα είναι δυνατά, όμως οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια, γιατί πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν οι άνθρωποι.
Όπως άνθρωποι είναι και οι Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου με τα θετικά και τα αρνητικά τους στη μάχη για την κατάκτηση του προεδρικού θώκου. Πέρα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τον χαρακτήρα τους υπάρχουν και τα δεδομένα που μπορούν να γείρουν την κάλπη προς την μια μεριά ή την άλλη.
Στο πλαίσιο αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια καταγραφή των θετικών και των αρνητικών σημείων για κάθε ένα από τους υποψηφίους της 28ης Μαΐου.
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν-Θετικά κι αρνητικά
Ο Πρόεδρος του ΑΚΡ και ηγέτης της Λαϊκής Συμμαχίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πηγαίνει στο δεύτερο γύρο με τον αέρα της νίκης από τον πρώτο γύρο, κάτι που προσμετράτε στα θετικά για μια επανάληψη της νίκης.
Επιπρόσθετα έχει κερδίσει την πλειοψηφία στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση, το οποίο ενισχύει, σύμφωνα με τον ίδιο, την σταθερότητα στη διακυβέρνηση της χώρας κι είναι ένα από τα σημεία που αναδεικνύει στις ομιλίες του.
Η παραμονή στην εξουσία για πάνω από 20 χρόνια του Ερντογάν, αλλά και ότι κατεβαίνει υποψήφιος Πρόεδρος όντας εν ενεργεία Πρόεδρος, του δίνει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τον κρατικό μηχανισμό και τους πόρους για να κάνει την προεκλογική του εκστρατεία.
Στα θετικά για τον Τούρκο Πρόεδρο είναι και οι επιθέσεις που δέχεται από το εξωτερικό, καθώς συσπειρώνει το εκλογικό σώμα που δεν επιθυμεί ξένες παρεμβάσεις.
Όμως πέρα από τα θετικά, υπάρχουν και αρνητικά για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με πρώτο τη φυσική φθορά που προκαλεί η μακρόχρονη παρουσία του στην εξουσία. Δηλαδή υπάρχουν νέοι ηλικίας μέχρι 21 ετών που δεν έχουν γνωρίσει άλλον ηγέτη στην Τουρκία, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει.
Η οικονομία είναι το μεγάλο ζητούμενο για τους Τούρκους ψηφοφόρους, καθώς η αγοραστική τους δύναμη έχει μειωθεί σημαντικά και ο πληθωρισμός είναι στα ύψη. Αν και το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου και στις βουλευτικές εκλογές δεν ήταν η οικονομία αυτό που τελικά υπερίσχυσε στην επιλογή των ψηφοφόρων. Όμως παραμένει στην ημερήσια διάταξη και είναι ένα αρνητικό σημείο για τον Ερντογάν.
Επίσης ο Τούρκος Πρόεδρος έχει κατηγορηθεί για αυταρχισμό, αντιδημοκρατική συμπεριφορά και για παρεμβάσεις στην εκλογική διαδικασία. Αυτό προσπάθησαν να αναδείξουν οι Δήμαρχοι Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς το βράδυ της 14ης Μαΐου, όταν μιλούσαν για νοθεία κι ότι είχαν άλλα αποτελέσματα όπου ο Κιλιτσντάρογλου ήταν πρώτος. Τελικά αποδείχτηκε ότι είχαν πρόβλημα στην εισαγωγή των αποτελεσμάτων στην Εθνική Συμμαχία κι όχι στο Anadolu που μετέδιδε τα αποτελέσματα.
Τέλος στα αρνητικά για τον Ταγίπ Ερντογάν στο δρόμο προς τις κάλπες είναι η συσπείρωση της αντιπολίτευσης, αφού από την άκρα δεξιά μέχρι την άκρα αριστερά τάχθηκαν υπέρ του Κιλιτσντάρογλου. Αν συνυπολογιστούν και οι Κούρδοι του HDP, ο ηγέτης της Εθνικής Συμμαχίας μάζεψε το σύνολο της αντιπολίτευσης.
Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου -Θετικά κι αρνητικά
Για τον υποψήφιο του «τραπεζιού των έξι» τα αρνητικά του αντιπάλου του είναι θετικά γι αυτόν, όπως και τα θετικά του Τούρκου Προέδρου γίνονται αρνητικά για τον Κιλιτσντάρογλου.
Όπως προαναφέρθηκε στα θετικά του σίγουρα είναι η συσπείρωση της αντιπολίτευσης και η στήριξη του από το μεγαλύτερο κόμμα των Κούρδων στον πρώτο γύρο των εκλογών. Χωρίς όμως να καταφέρει να κερδίσει.
Το αποτέλεσμα της 14ης Μαΐου ανέδειξε ότι ένα μεγάλο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας θέλει αλλαγή στα πρόσωπα και την πολιτική. Δεν έγινε η πλειοψηφία μέσα από την κάλπη, αυτή η τάση, όμως στάλθηκε ένα ισχυρό μήνυμα. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα από τα σημεία που θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί ο Κιλιτσντάρογλου.
Ο ηγέτης της Εθνικής Συμμαχίας διατείνεται ότι είναι πιο δημοκράτης από τον αντίπαλο του, όμως αυτό δεν έχει αποδειχτεί στο πεδίο καθώς δεν έχει κυβερνήσει ποτέ, άρα δεν αποδεικνύεται στην πραγματικότητα. Πάντως μέχρι τις εκλογές της 14ης Μαΐου ο λόγος του ήταν πιο ήπιος και συμφιλιωτικός, σύμφωνα με τους Τούρκους αναλυτές.
Στα θετικά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και η στήριξη των Κούρδων μέσω του πιο δημοφιλούς κουρδικού κόμματος του HDP, το οποίο δεν κατέβασε υποψήφιο για την προεδρία και στήριξε ανοιχτά τον ηγέτη της Εθνικής Συμμαχίας. Όμως αυτό με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν του δίνει ελπίδες για τον δεύτερο γύρο, καθώς γίνεται τροχοπέδη στην προσπάθεια προσέλκυσης των ψηφοφόρων του τρίτου υποψήφιου ακροδεξιού Σινάν Ογκάν, που πήρε πάνω από 5%.
Η ήττα στον πρώτο γύρο στις προεδρικές αλλά και η πανωλεθρία στις βουλευτικές εκλογές για τον Κιλιτσντάρογλου δεν τον ευνοεί, αφού ο νικητής, έχει άλλον αέρα στο δεύτερο γύρο και λιγότερες ψήφους να μαζέψει.
Εξάλλου αν κερδίσει τις προεδρικές εκλογές με την πλειοψηφία που διαθέτει η Λαϊκή Συμμαχία στο Κοινοβούλιο, δεν θα μπορεί να κυβερνήσει, ενώ μια πολιτική κρίση είναι πολύ εύκολο να προκαλέσει αστάθεια και να τον οδηγήσει σε κατάρρευση.
Η ηττοπάθεια που έχει παρεισφρήσει στην Εθνική Συμμαχία έχει προκαλέσει νευρικότητα, αμφισβήτηση, μα το κυριότερο απογοήτευση.
Η γκρίνια που επέφερε η ήττα από τον Ερντογάν, έφερε και αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ήδη από το βράδυ των εκλογών, αφού τον εξαφάνισαν Ιμάμογλου και Γιαβάς, μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Ένας υπό αμφισβήτηση ηγέτης, δεν είναι ηγέτης κι αυτό αντανακλάται και στους ψηφοφόρους, που λογικό είναι να κατευθυνθούν προς τον κυρίαρχο και αδιαμφισβήτητο ηγέτη, όπως ο Ερντογάν.
Τέλος το ότι κατάφερε να προσεταιρίσει τους Κούρδους, δεν του δίνει περιθώρια να προσελκύσει τους ψηφοφόρους του Σινάν Ογκάν, που ανήκουν στον ακροδεξιό εθνικιστικό χώρο και οι Κούρδοι κάθε άλλο παρά επιθυμητοί είναι. Εξάλλου το δήλωσε ευθέως ο Ογκάν, ότι κόκκινη γραμμή του είναι η μη συμμετοχή των Κούρδων για την συμμαχία που θα στηρίξει.
Αν ο Κιλιτσντάρογλου επιλέξει είτε τους Κούρδους είτε τους εθνικιστές του Ογκάν, χαμένος θα είναι, καθώς θα χάσει ψήφους ή από την μια μεριά ή από την άλλη. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα για τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Όλα δείχνουν, ακόμα και από τα δυτικά μέσα, ότι η επανεκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει ήδη δρομολογηθεί. Μένει να ανοίξουν οι κάλπες για να δούμε ότι αυτό θα ισχύσει.
Η μια βδομάδα είναι μεγάλος πολιτικός χρόνος για λάθη αλλά μικρός για να αλλάξει ριζικά τις αποφάσεις των πολιτών.
