Το ραντεβού του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν με τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν ΜακΚάρθι μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα (ώρα Ελλάδας) της Δευτέρας, θα γίνει η ύστατη προσπάθεια για την επίτευξη συμφωνίας για την αποφυγή της πρώτης χρεωκοπίας της χώρας.
Την περασμένη Παρασκευή oι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Λευκού Οίκου και των Ρεπουμπλικάνων της Βουλής των Αντιπροσώπων βρέθηκαν σε αδιέξοδο, με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι συζητήσεις, ενώ ξεκίνησε ένας πόλεμος κατηγοριών ένθεν κακείθεν. Οι δε εκπρόσωποι Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων στήλωσαν τα πόδια υπερασπιζόμενοι ο καθένας τις θέσεις του.
Η τηλεφωνική επικοινωνία που έγινε μεταξύ του Αμερικανού Προέδρου μέσα από το Air Force One καθώς επέστρεφε στις ΗΠΑ από την Ιαπωνία, και του ΜακΚάρθι, ήταν μια πρώτη προσπάθεια για να αναθερμανθούν οι συζητήσεις, αφήνοντας ένα περιθώριο ελπίδας για εξεύρεση λύσης.
Ο ΜακΚάρθι δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή ότι το τηλεφώνημα ήταν «παραγωγικό», ενώ λίγες ώρες πριν ο Μπάιντεν είχε επικρίνει έντονα τους Ρεπουμπλικάνους σε συνέντευξη Τύπου στη Χιροσίμα, όπου είπε ότι δεν ήταν σε θέση να υποσχεθεί στους υπόλοιπους παγκόσμιους ηγέτες τα G7 ότι οι ΗΠΑ δεν θα χρεοκοπήσουν.
«Δεν μπορώ να εγγυηθώ ότι δεν θα εξαναγκάσουν σε χρεοκοπία κάνοντας κάτι εξωφρενικό», δήλωσε ο Μπάιντεν λίγο πριν από την αναχώρησή του για τις ΗΠΑ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την ψήφιση του προϋπολογισμού κι ούτε η απειλή για χρεωκοπία της χώρας. Όμως αυτή τη φορά μοιάζει να είναι πιο δύσκολο ώστε να βρεθεί μια μίνιμουμ συμφωνία, καθώς η πόλωση μεταξύ Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών είναι στα άκρα.
Με τον χρόνο να στενεύει για την αύξηση του ορίου δανεισμού της χώρας, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χρεοκοπήσουν ήδη από την 1η Ιουνίου, όπως προειδοποίησε το Υπουργείο Οικονομικών, θέση που επανέλαβε την Κυριακή η Υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν. Εάν οι νομοθέτες και ο Λευκός Οίκος δεν μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνία, είναι πιθανό να προκληθεί παγκόσμια οικονομική καταστροφή.
Ήδη στο παρασκήνιο γίνονται συναντήσεις για να εξευρεθεί λύση ώστε να επιτευχθεί συμφωνία, όμως οι προκλήσεις είναι μεγάλες ακόμα κι αν υπάρξει συμφωνία, εάν και όταν επιτευχθεί, καθώς μένουν οι ψηφοφορίες σε Βουλή και Γερουσία, όπου οι ισχνές πλειοψηφίες δεν είναι εχέγγυο για ομαλή συνέχεια.
Ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν ΜακΚάρθι
Ποια είναι όμως τα βασικά σημεία εμπλοκής και πιθανοί τομείς συναίνεσης;
Οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των Αντιπροσώπων επιδιώκουν περικοπές δαπανών στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή τους στην αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους.
Οι Ρεπουμπλικάνοι επιμένουν εδώ και καιρό ότι δεν θα αυξήσουν το όριο του χρέους χωρίς μειώσεις δαπανών, αλλά οι Δημοκρατικοί έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις περικοπές που θέλουν οι Ρεπουμπλικάνοι.
Πηγές που επικαλείται το CNN και είναι εξοικειωμένες με τις σκέψεις του Λευκού Οίκου αναγνωρίζουν ότι ένας από τους λόγους για την προσωρινή διακοπή των συνομιλιών την Παρασκευή ήταν ότι οι διαπραγματευτές του Λευκού Οίκου θεωρούν απαράδεκτη την έκταση των μειώσεων των δαπανών που ζητούν οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των Αντιπροσώπων, αν και ο Λευκός Οίκος έχει εκφράσει την προθυμία του να περικόψει ορισμένες δαπάνες.
Η πρόταση προϋπολογισμού που παρουσίασαν οι διαπραγματευτές των Ρεπουμπλικάνων το Σαββατοκύριακο θα καθόριζε ανώτατα όρια του προϋπολογισμού για έξι χρόνια, με τη δομή των ανώτατων ορίων να παραμένει ίδια με το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στα επίπεδα του οικονομικού έτους 2022, σύμφωνα με πηγή με άμεση γνώση του θέματος.
Η πρόταση περιελάμβανε τουλάχιστον δύο στοιχεία που δεν περιλαμβάνονταν στο αρχικό τους νομοσχέδιο, πρώτον διατάξεις για τη μετανάστευση και δεύτερον πρόσθετες αλλαγές στις απαιτήσεις εργασίας για τα κουπόνια τροφίμων, όπως δήλωσε η πηγή του CNN.
Για τον Μπάιντεν αυτά που προτείνουν οι Ρεπουμπλικάνοι «είναι απλά και ειλικρινά, απαράδεκτα» όπως είπε την Κυριακή.
Ορισμένοι Δημοκρατικοί έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για την προτεινόμενη από τους Ρεπουμπλικάνους ενίσχυση των απαιτήσεων εργασίας για τα προγράμματα κοινωνικής ασφάλειας, με ορισμένους κορυφαίους Δημοκρατικούς να υποδηλώνουν ότι η συμπερίληψη των απαιτήσεων αποτελεί κόκκινη γραμμή στις διαπραγματεύσεις. Ο Μπάιντεν έχει δηλώσει ότι δεν θα θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επακόλουθες απαιτήσεις εργασίας.
Οι Δημοκρατικοί πιέζουν επίσης για μια τουλάχιστον διετή παράταση του ορίου χρέους, ώστε να μην χρειαστεί να παλέψουν ξανά με το θέμα πριν από τις εκλογές του 2024. Η διάρκεια της παράτασης -όπως και με τα περισσότερα από τα στοιχεία που αποτελούν μέρος των συνομιλιών- δεν έχει οριστικοποιηθεί, σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει και επικαλείται το αμερικανικό δίκτυο.