Τα βλέμματα του κόσμου για δυο μέρες στράφηκαν στο Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου για δεύτερη μέρα πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, με τους ηγέτες των χωρών μελών να έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις, να ενισχύσουν τις διμερείς τους σχέσεις και κάποιες άλλες να αμβλύνουν τις διαφορές τους.
Η απόφαση του Τούρκου Προέδρου να πει το «ναι» στην ένταξη της Σουηδίας στην Βορειοατλαντική Συμμαχία, έστρεψε όπως ήταν φυσικό τα βλέμματα πάνω του κι έγινε ο περιζήτητος συνομιλητής, για τους ηγέτες των Μεγάλων Δυνάμεων, ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου, Γαλλίας, Γερμανίας, Καναδά, ΕΕ.
Όπως είναι φυσικό η επικείμενη συνάντηση του Τούρκου Προέδρου με τον Έλληνα Πρωθυπουργό αποκτά μεγαλύτερη σημασία, καθώς το μομέντουμ της επανεκκίνησης των διμερών σχέσεων που έχει ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προοιωνίζει θετικές εξελίξεις, μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο.
Η αλήθεια είναι ότι η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, έχει γίνει γνωστή από την ελληνική πλευρά, χωρίς να υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση από την πλευρά της Τουρκίας. Όλα τα τουρκικά μέσα επικαλούνται δημοσιεύματα του ελληνικού τύπου για την συνάντηση, ενώ μόνο οι συναντήσεις των Υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας έχουν επικαιροποιηθεί σύμφωνα με τα μέσα της γείτονος χώρας.
Η συνάντηση των δυο ηγετών έρχεται μετά από τις διπλές νίκες που πέτυχαν και οι δυο, ανανεώνοντας τις θητείες τους στην διακυβέρνηση των χωρών τους, έχοντας άπλετο πολιτικό χρόνο μπροστά τους και παντοδυναμία, καλώς εχόντων των πραγμάτων.
Ελλάδα και Τουρκία από το 2019 που ανέλαβε την εξουσία ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν τα «βρήκαν», με την ένταση μεταξύ των δυο χωρών να χτυπάει κόκκινο πολλές φορές, φτάνοντας μια ανάσα από τη σύρραξη.
Οι φονικοί σεισμοί στην Τουρκία που άφησαν πάνω από 50 χιλιάδες νεκρούς και το δυστύχημα των Τεμπών με τους 57 νεκρούς επιβάτες έφεραν κοντά τις δυο χώρες, σε μια επανάληψη της διπλωματίας των σεισμών του 1999.
Φυσικά και οι εκλογικές αναμετρήσεις, έπαιξαν τον ρόλο τους για την ελαχιστοποίηση της έντασης μεταξύ των χωρών, βρίσκοντας έτσι την ευκαιρία να σταθμίσουν τα οφέλη και τις ζημίες από μια νέα περίοδο εντάσεων.
Όπως σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την προσέλευση του στο Βίλνιους, «δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε σε διαρκές κλίμα έντασης», προσθέτοντας ότι «πιστεύω ότι και οι δύο με ισχυρή λαϊκή εντολή μπορούμε να κάνουμε ένα πρώτο βήμα ομαλοποίησης των σχέσεων».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός συνέχισε λέγοντας πως «έχει διαμορφωθεί ένα θετικό κλίμα τους τελευταίους μήνες στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μας και ευελπιστώ και προσβλέπω ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτό το θετικό κλίμα και να κάνουμε κάποια σημαντικά βήματα προόδου, βήματα προόδου που θα είναι προφανώς προς όφελος και των δύο λαών μας»
Παρακολουθώντας τις δηλώσεις Ερντογάν και Μητσοτάκη το τελευταίο διάστημα, το άνοιγμα για μια επαναπροσέγγιση έγινε από τον Έλληνα Πρωθυπουργό, ίσως γιατί τα εθνικά θέματα έπαιξαν περισσότερο στην προεκλογική περίοδο, με λάθος τρόπο. Και λάθος τρόπος ήταν η ανάμειξη από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας της μουσουλμανικής μειονότητας και του Τουρκικού Προξενείου στον προεκλογικό διάλογο.
Όπως επαναλαμβάνει συνεχώς ο Έλληνας Πρωθυπουργός, αλλά και όλο το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, οι ελληνοτουρκικές διαφορές είναι η εξής μία, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μαζί με την ΑΟΖ.
Κάτι που η Τουρκία δεν αποδέχεται, φορτώνοντας την ατζέντα των συνομιλιών με ζητήματα όπως την αποστρατικοποίηση των νησιών, την επέκταση των χωρικών υδάτων, την αμφισβήτηση κυριαρχίας, το μεταναστευτικό, τα pushbacks και άλλα.
Όμως οι συνομιλίες χρειάζονται δυο για να πραγματοποιηθούν και η όπως φαίνεται η επιθυμία δεν λείπει και από τις δυο πλευρές, αρκεί βέβαια να πάρει η κάθε πλευρά αυτό που θέλει.
Οι πιέσεις προς τις ηγεσίες των δυο χωρών είναι έντονες από τους «συμμάχους» που θέλουν εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, να υπάρξει ηρεμία στην περιοχή που είναι ζωτικής σημασίας τόσο για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ όσο και για την ΕΕ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε μια αχτίδα αισιοδοξίας όταν από το βήμα της Βουλής στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης είπε ότι «φυσικά, δεν θέλω να συνεχιστούν για έναν ακόμη αιώνα οι 50χρονες διαφωνίες μας με την Τουρκία. Εάν αυτή η νέα δυναμική που αποκτήθηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δημιουργήσει μια ευκαιρία που θα καθορίσει την υφαλοκρηπίδα, είμαι αποφασισμένος να μην χάσω αυτή την ευκαιρία και να την αξιοποιήσω στο έπακρο».
Μπορεί να κάνει την υπέρβαση, ο Έλληνας Πρωθυπουργός;
Τα ζητήματα που θέτει η Τουρκία δεν είναι αμελητέα για την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας. Μια προσφυγή στη Χάγη για την διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών, δεν θα αποφέρει νίκες μόνο για την Ελλάδα. Κάτι που το γνωρίζουν όλοι, εκτός ίσως από τους πολίτες που παραμένουν στο σκοτάδι.
Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυτό που λέει για την διευθέτηση της μοναδικής διαφοράς της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, να γίνει με βάση τις οριοθετήσεις με Ιταλία και Αίγυπτο, το εννοεί, τότε το μέλλον θα είναι μάλλον σκοτεινό.
Πέρα από τα θέματα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, στις ελληνοτουρκικές διαφορές, η Ελλάδα, διαφωνεί με την ονομασία των Στενών του Βοσπόρου ως Τουρκικών, γιατί αντιβαίνει στην Σύμβαση του Μοντρέ, η μεταναστευτική και προσφυγική πολιτική και το Κυπριακό.
Αν όλα πάνε καλά στη συνάντηση Μητσοτάκη Ερντογάν, πολύ σύντομα θα δούμε την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών, ενδεχομένως σε νέο πλαίσιο, όπως επιθυμεί η Τουρκία και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Ήδη η θετική ατζέντα στην εμπορική και οικονομική συνεργασία που βρίσκεται σε εξέλιξη μπορεί να γίνει ο ιδανικός οδικός χάρτης που μπορεί να βοηθήσει σε επαναπροσέγγιση των δυο χωρών, όπως σημείωσε και ο Έλληνας Πρωθυπουργός στην τελευταία του συνέντευξη.
