Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ανακοίνωσε την πρόθεσή της να διεκδικήσει μια δεύτερη θητεία στην ηγεσία της Κομισιόν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η υποψηφιότητά της αναμένεται υποστηριχθεί από τους ηγέτες των κρατών – μελών της ΕΕ και εμφανίζεται ως το φαβορί στην «κούρσα». Ωστόσο η πρώτη της θητεία σημαδεύτηκε από πολλές κρίσεις και εντάσεις στο εσωτερικό του ευρωπαϊκού μπλοκ.
Η προεκλογική της εκστρατεία αναμένεται αυτή τη φορά να εστιάσει στα σχέδιά για αύξηση των αμυντικών δαπανών, ώστε η ΕΕ να ενισχύσει τη στρατιωτική της παρουσία στην τρέχουσα συγκρουσιακή διεθνή πραγματικότητα. Εξάλλου η πρώτη γυναίκα επικεφαλής της Κομισιόν έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην καθολική υποστήριξη της Ουκρανίας στη σύγκρουση με τη Ρωσία, η οποία κατέληξε και στον πρώτο μεγάλο πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά από δεκαετίες.
Κάποτε θεωρήθηκε ως η διάδοχος της Άνγκελα Μέρκελ, της οποίας εξάλλου ήταν στενή συνεργάτης. Ωστόσο το άστρο της στη Γερμανία «ξεθώριασε» ύστερα από μια ταραχώδη θητεία ως υπουργός Άμυνας, η οποία σημαδεύτηκε από μια σειρά σκανδάλων. Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν κατηγορήθηκε για κατασπατάληση δημοσίου χρήματος και νεποτισμό.
Έτσι αποφάσισε να μεταπηδήσει από το Βερολίνο στις Βρυξέλλες και με τις «πλάτες» του Βερολίνου και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος προωθήθηκε για την προεδρία της Κομισιόν.
Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ηγήθηκε του ευρωπαϊκού μπλοκ κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού. Η θητεία της αμαυρώθηκε από το λεγόμενο σκάνδαλο Pfizergate, για την περιβόητη συμφωνία αγοράς εμβολίων κατά του κορονοϊού από την ΕΕ. Πρόκειται για ένα «ντιλ» δισεκατομμυρίων με πολλά γκρίζα σημεία και ως προς την τιμή αγοράς αλλά και ως προς τις ποσότητες των εμβολίων που αγοράστηκαν.
Η τεράστια συμφωνία με τη Pfizer κλείστηκε μέσω προσωπικών μηνυμάτων που αντάλλαξε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν με τον διευθύνοντα σύμβουλο του φαρμακευτικού κολοσσού, Άλμπερ Μπουρλά. Πολλά κρίσιμα σημεία έμειναν στο σκοτάδι γεγονός που οδήγησε τους New York Times να προσφύγουν κατά της Επιτροπής, επειδή δεν παρείχε πρόσβαση στα στοιχεία. Σημειώνεται πως η δίκη αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός του 2024 και μια απόφαση κατά της Κομισιόν θα μπορούσε να έχει σημαντικές πολιτικές επιπτώσεις για την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.
Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με πρόσφατες αποκαλύψεις, εκατοντάδες εκατομμύρια δόσεις εμβολίων για τον κορονοϊό, τα οποία αγοράστηκαν με την εν λόγω συμφωνία, έχουν πεταχτεί στα σκουπίδια, καθώς δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ. Το εκτιμώμενο κόστος ανέρχεται σε 4 δισεκατομμύρια ευρώ με βάση τις τιμές αγοράς και αυτό το ποσό, όπως επισημαίνεται από την έρευνα, είναι σίγουρα υποεκτιμώμενο.
Αν και επίσημα μόνο η Ουγγαρία έχει ασκήσει κριτική στις πολιτικές της, η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν προκάλεσε κατά καιρούς πολλές αντιδράσεις – παρασκηνιακά – για τον τρόπο που ασκούσε τα καθήκοντά της. Όπως σημειώνει το Politico έχει κατηγορηθεί για λήψη κρίσιμων αποφάσεων, από την ολοκληρωτική υποστήριξη του Ισραήλ στο πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας μέχρι την πολιτική της ΕΕ έναντι της Κίνας, χωρίς διαβούλευση με το ευρωπαϊκό συμβούλιο ή με τους αρμόδιους ευρωπαίους επιτρόπους.
Τα «αγκάθια» στο δρόμο την προεδρία
Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν αναμφίβολα – αυτή τη στιγμή – είναι το φαβορί για την ηγεσία της Κομισιόν, ωστόσο υπάρχουν ορισμένα «αγκάθια» στο δρόμο προς την ανανέωση της θητείας της.
Η διαδικασία έχει ως εξής: Πρώτα θα πρέπει να εγκριθεί η υποψηφιότητά της από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Αυτό αναμένεται να γίνει κατά την διάρκεια του συνεδρίου του ΕΛΚ στο Βουκουρέστι, στις 6 και 7 Μαρτίου.
Ακολούθως για να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία θα πρέπει να υποστηριχτεί από τους ευρωπαίους ηγέτες και η απόφαση να εγκριθεί τελικά μέσω ψηφοφορίας από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Την προηγούμενη φορά, το 2019, υπερψηφίστηκε τελικά στο ευρωκοινοβούλιο από έναν συνασπισμό του συντηρητικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών και της ομάδας φιλελεύθερων Renew.
Ωστόσο, όπως υπενθυμίζει το Politico, η πλειοψηφία ήταν οριακή, μόλις εννέα ψήφοι. Με την εκτιμώμενη άνοδο της ακροδεξιάς στις επόμενες εκλογές δεν μπορεί κανείς να προβλέψει με ασφάλεια το αποτέλεσμα, καθώς δεν ειναι σίγουρο πως ο «τρικομματικός συνασπισμός» θα έχει αυτή τη φορά αρκετές ψήφους για να την υποστηρίξει ξανά.
