Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου το τελευταίο διάστημα βρισκόταν πολιτικά με την πλάτη στον τοίχο. Η δημοτικότητά του στις δημοσκοπήσεις είχε πάρει τον κατήφορο και οι στενοί σύμμαχοί του τον επέκριναν για τον πόλεμο και την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.
Οι ΗΠΑ προλείαναν το έδαφος για τον αντικαταστάτη του, προσεγγίζοντας τον λαοφιλή Μπένι Γκαντζ για τη διάδοχη κατάσταση στην ηγεσία του Ισραήλ. Το πολεμικό συμβούλιο του Ισραήλ βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης με τον ίδιο τον Γκαντζ, πριν από λίγα 24ωρα, να στέλνει τελεσίγραφο στον Νετανιάχου πως εάν δεν παρουσιάσει ένα σχέδιο για τη Γάζα – με βάση τα συγκεκριμένα αιτήματα που κατέθεσε – θα αποσύρει τη στήριξή του από την κυβέρνηση.
Και ξαφνικά όλα αυτά πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Τουλάχιστον για την ώρα. Ο ανώτατος εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Καρίμ Κχαν, ανακοίνωσε πως ζήτησε την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον υπουργό Άμυνας του Ισραήλ, Γιόαβ Γκάλαντ, αλλά και τριών ηγετικών προσώπων της Χαμάς, του επικεφαλής Γιαχία Σινουάρ, του Μοχάμεντ Ντιάμπ Ιμπραχίμ αλ Μάσρι, αρχηγού των Ταξιαρχιών Al Qassem και του Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικού αρχηγού της Χαμάς.
Όλοι κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Το αίτημα, που απομένει να εγκριθεί από το αρμόδιο συμβούλιο του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, βάζει στην ίδια «μοίρα» τον πρωθυπουργό του Ισραήλ με την ηγεσία της Χαμάς, την οποία η Δύση χαρακτηρίζει «τρομοκρατική οργάνωση». Επιπλέον τον τοποθετεί στην ίδια κατηγορία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, σε βάρος του οποίου έχει επίσης εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Σε περίπτωση που γίνει αποδεκτό το αίτημα του ανώτατου εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, τότε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου θα κινδυνεύει με σύλληψη σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, στον Καναδά, στην Αυστραλία, αλλά και σε πολλές χώρες της Αφρικής.
Θεωρητικά αυτή η εξέλιξη θα ενίσχυε την απομόνωση του Ισραηλινού πρωθυπουργού. Όμως αμέσως μετά την ανακοίνωση το κλίμα άλλαξε «υπέρ» του.
Συσπείρωση στο Ισραήλ – Τι πιστεύουν οι Ισραηλινοί
Πολιτικοί στο Ισραήλ, από όλο το φάσμα, επέκριναν το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με ακραίους χαρακτηρισμούς. Ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης ο Γιάιρ Λαπίντ, που έχει ζητήσει άμεσα εκλογές, έκανε λόγο για «καταστροφή» και κατήγγειλε τον εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. «Τα εντάλματα σύλληψης του ΔΠΔ είναι μια πλήρης ηθική αποτυχία», είπε και πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να δεχτούμε την εξωφρενική σύγκριση μεταξύ Νετανιάχου και Σινγουάρ, μεταξύ των ηγετών του Ισραήλ και των ηγετών της Χαμάς».
Ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριχ χαρακτήρισε το αίτημα του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου «επίδειξη υποκρισίας και εβραϊκού μίσους», λέγοντας ότι «θυμίζει ναζιστική προπαγάνδα». «Τα εντάλματα σύλληψης εναντίον τους (σ.σ. Νετανιάχου και Γκάλαντ) είναι εντάλματα σύλληψης εναντίον όλων μας», είπε, καλώντας τις φιλικές προς το Ισραήλ χώρες να αναλάβουν δράση για να διαλύσουν το ΔΠΔ.
Ο δε υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ κάλεσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να αγνοήσει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο υποστηρίζοντας πως έχουν αντισημιτική στάση και τονίζοντας πως ο πόλεμος στη Γάζα θα πρέπει να ενταθεί μέχρι την οριστική ήττα της Χαμάς.
Ακόμη και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Μπένι Γκαντζ, που μια ημέρα πριν ετοίμαζε τη ρήξη με τον Νετανιάχου που θα μπορούσε να τον οδηγήσει στο πολιτικό του τέλος, χαρακτήρισε την απόφαση «έγκλημα ιστορικών διαστάσεων». Όπως υποστήριξε «το να παραλληλίζεις τους ηγέτες μιας δημοκρατικής χώρας που είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τον εαυτό της με τον απεχθές τρόμο που προκαλούν ηγέτες μιας αιμοδιψούς τρομοκρατικής οργάνωσης (Χαμάς) είναι μια βαθιά διαστρέβλωση της δικαιοσύνης και μια κατάφωρη ηθική χρεοκοπία».
Υποστήριξη και από ΗΠΑ και Βρετανία
Τη σκυτάλη των οργισμένων αντιδράσεων πήραν οι πιο στενοί σύμμαχοι του Ισραήλ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, που βρισκόταν σε απόσταση με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου και φαίνεται να προετοίμαζε τη διάδοχη κατάσταση στο Ισραήλ, χαρακτήρισε «εξοργιστικό» το αίτημα του εισαγγελέα του Ποινικού Δικαστηρίου. «Επιτρέψτε μου να είμαι ξεκάθαρος: ό,τι κι αν υπονοεί αυτός ο εισαγγελέας, δεν υπάρχει καμία ισοδυναμία – καμία – μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς», τόνισε και πρόσθεσε: «Θα είμαστε πάντα στο πλευρό του Ισραήλ απέναντι στις απειλές για την ασφάλειά του».
Από κοντά και η Βρετανία αν και σε ηπιότερους τόνους καθώς η χώρα, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, είναι συμβαλλόμενο μέρος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Εκπρόσωπος του πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ δήλωσε πως «αυτή η ενέργεια δεν είναι βοηθητική σε σχέση με την επίτευξη της παύσης των μαχών, την απελευθέρωση των ομήρων ή την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας».
Ο Ναντάβ Στράουχλερ, πρώην επικεφαλής επικοινωνίας του Νετανιάχου, δήλωσε στο Politico ότι η κίνηση του Κχαν θα μπορούσε τελικά να εξελιχθεί σε βοηθητική για τον ισραηλινό πρωθυπουργό αναγκάζοντας πολιτικούς και επικριτές του να συσπειρωθούν γύρω του για την υπεράσπισή του. Οι περισσότεροι Ισραηλινοί εκλαμβάνουν την απόφαση του Κχαν ως κίνηση κατά του Ισραήλ και όχι μόνο κατά του Νετανιάχου, ισχυρίστηκε. «Είναι μια απόφαση κατά του κράτους και της άμυνας του», είπε. Είναι ενδεικτικό πως ακόμη και συγγενείς ισραηλινών ομήρων που κατηγορούν ευθέως τον Νετανιάχου για τους σχεδιασμούς του που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των δικών τους ανθρώπων, μπορεί να επικρότησαν εν μέρει το αίτημα για έκδοση ενταλμάτων σύλληψης κατά της ισραηλινής ηγεσίας, αλλά αποδοκίμασαν έντονα την «εξίσωση της με τους τρομοκράτες της Χαμάς».
Οι δε Δημοκρατικοί και η κυβέρνηση των ΗΠΑ, που το τελευταίο διάστημα πίεζαν τον Νετανιάχου να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη «λύση των δύο κρατών», σημείωσε, ενδεχομένως να δουν τις προσπάθειές τους να δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο. «Ό,τι κι αν είχε κατά νου ο εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου το αποτέλεσμα είναι ένα: Ενισχύεται η θέση του Μπίμπι».
«Η σύγκριση του ισραηλινού πρωθυπουργού με τον ηγέτη της Χαμάς είναι κάτι που δύσκολα μπορούν να καταπιούν οι Ισραηλινοί», σχολίασε στο Politico o Εχούντ Ολμέρτ, πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ και εκ των πιο ένθερμων πολέμιων του Νετανιάχου. «Αυτό θα λειτουργήσει υπέρ του Νετανιάχου. Οι Ισραηλινοί ήδη λένε: “Δείτε, είναι όλοι αντισημίτες, είναι όλοι εναντίον μας”».
Διχασμός στην Ευρώπη
Στην Ευρώπη, όπου οι χώρες είναι και συμβαλλόμενα μέλη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το κλίμα είναι κάπως διαφορετικό. Οι αντιδράσεις των ευρωπαίων ηγετών διίστανται. «Τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη Γάζα πρέπει να διώκονται στο υψηλότερο επίπεδο, ανεξάρτητα από τους δράστες», έγραψε ο υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, τονίζοντας την υποστήριξη της χώρας στο έργο του ΔΠΔ.
Σε ανάλογο πνεύμα ήταν και η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Σλοβενίας. «Τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν σε ισραηλινό και παλαιστινιακό έδαφος πρέπει να διώκονται ανεξάρτητα και αμερόληπτα, ανεξάρτητα από τους δράστες», τόνισε και πρόσθεσε: «Η λογοδοσία είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή φρικαλεοτήτων και για την εξασφάλιση της ειρήνης».
Το υπουργεί Εξωτερικών της Γαλλίας είπε ότι «προειδοποιούσε εδώ και πολλούς μήνες για την επιτακτική ανάγκη αυστηρής συμμόρφωσης με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και ειδικότερα για τον απαράδεκτο χαρακτήρα των απωλειών αμάχων στη Λωρίδα της Γάζας και την ανεπαρκή ανθρωπιστική πρόσβαση», προσθέτοντας: «Η Γαλλία υποστηρίζει τη Διεθνή Το Ποινικό Δικαστήριο, η ανεξαρτησία του και η καταπολέμηση της ατιμωρησίας σε όλες τις καταστάσεις».
Ωστόσο άλλοι ηγέτες της ΕΕ είδαν την απόφαση πιο επικριτικά και πολλοί απέφυγαν να πάρουν θέση. «Η πρόταση του Γενικού Εισαγγελέα του ΔΠΔ να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για τους εκπροσώπους μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης μαζί με τους ηγέτες μιας ισλαμιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης είναι αποκρουστική και εντελώς απαράδεκτη», έγραψε ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα.
Παρόμοιες επιφυλάξεις εξέφρασε και ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ. «Σεβόμαστε πλήρως την ανεξαρτησία του ΔΠΔ», έγραψε. «Το γεγονός, ωστόσο, ότι ο ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς της οποίας ο διακηρυγμένος στόχος είναι η εξαφάνιση του κράτους του Ισραήλ αναφέρεται ταυτόχρονα με τους δημοκρατικά εκλεγμένους αντιπροσώπους αυτού του ίδιου του κράτους είναι ακατανόητο».
Η Γερμανία τόνισε πως σέβεται το δικαστήριο, χαιρετίζοντας τη δημιουργία του ως θεμελιώδες επίτευγμα της διεθνούς κοινότητας, αλλά πρόσθεσε: «Η ταυτόχρονη αίτηση για εντάλματα σύλληψης κατά των ηγετών της Χαμάς από τη μία πλευρά και οι δύο Ισραηλινοί αξιωματούχοι από την άλλη έδιναν την εσφαλμένη εντύπωση μιας εξίσωσης». Στη συνέχεια, η γερμανική δήλωση απαριθμεί τα εγκλήματα που διέπραξε η Χαμάς και εκφράζει την υποστήριξη του δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.
