Κλίμα συγκρατημένης αισιοδοξίας επικρατεί στην Άγκυρα μετά τη συνάντηση του Τούρκου Προέδρου με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Βίλνιους της Λιθουανίας, σύμφωνα με τουρκικές πηγές στο iEidiseis, τονίζοντας επανειλημμένως ότι για πρώτη φορά υπάρχει σοβαρή ευκαιρία για να τα βρουν Ελλάδα και Τουρκία.
Στη συνάντηση, οι δυο ηγέτες χάραξαν τα πρώτα προσεκτικά βήματα για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, ώστε να αρθεί η καχυποψία και να επικρατήσει η εμπιστοσύνη ώστε να επικεντρωθούν οι προσπάθειες στα «δύσκολα» θέματα που χωρίζουν τα δυο μέρη.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές η επαναπροσέγγιση βασίζεται σε τρεις άξονες οι οποίοι ήδη έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται, ενώ ο τέταρτος άξονας χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να τεθεί σε λειτουργία, καθώς εξαρτάται από την πορεία των άλλων τριών, με στόχο να κερδηθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των δυο κυβερνήσεων.
Ο πρώτος άξονας αφορά τη συνεργασία των δυο Υπουργείων Εξωτερικών, πάνω σε θέματα που σχετίζονται με τρίτες χώρες, ώστε να υπάρχει ενημέρωση πριν γίνει οποιαδήποτε μονομερής κίνηση από κάποια πλευρά που θα ενοχλήσει την άλλη.
Όπως εξήγησαν οι πηγές, είναι ο πιο εύκολος άξονας, καθώς δεν θα υπάρχουν τριβές με διμερείς διαφορές, ενώ συγχρόνως μπορεί να γίνει πεδίο συνεργασίας για κοινές δράσεις.
Ο δεύτερος άξονας αφορά την άμεση επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των δυο Υπουργείων Εξωτερικών, σε ζητήματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν κρίση στις διμερείς σχέσεις, ώστε τα θέματα που θα προκύπτουν να λύνονται χωρίς να βγαίνουν στη δημοσιότητα.
Παρότι υπάρχουν και στις δυο χώρες, «ανόητοι» [σ.σ. η λέξη που χρησιμοποιήθηκε] που δεν επιθυμούν την εξομάλυνση των σχέσεων των δυο χωρών, υπάρχουν πολλά περιθώρια για δράσεις ώστε να μην δημιουργήσουν πρόβλημα στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, λέγοντας ότι δεν θα γίνεται κάποια δήλωση ή ενέργεια εν θερμώ, ώστε να μην δυναμιτιστεί το καλό κλίμα.
Στα Υπουργεία Άμυνας ανήκει ο τρίτος άξονας και περιλαμβάνει κατευνασμό στις εντάσεις τόσο μέσω ενεργειών όσο και λεκτικών αναφορών. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνει στενότερη η συνεργασία στελεχών των ενόπλων δυνάμεων των δυο χωρών σε διάφορους τομείς, ώστε να μην υπάρχει αντιπαράθεση.
Όπως εξήγησαν οι πηγές στο iEidiseis, ο Γιασάρ Γκιουλέρ, έχει τελείως διαφορετικό προφίλ από τον Χουλουσί Ακάρ, καθώς έχει «μάθει να ακούει και να σκέφτεται» πριν ενεργήσει, αποφεύγοντας τις εσκεμμένες εντάσεις.
Μια από τις ιδέες για να αρθεί η αντιπαλότητα μεταξύ των στρατιωτικών των δυο χωρών που έθεσε στο τραπέζι ο Γκιουλέρ, ήταν για παράδειγμα να δημιουργηθούν μεικτές αθλητικές ομάδες [σ.σ. με Τούρκους και Έλληνες], ώστε στους αγώνες να μην υπάρχει στην ουσία κάποιος χαμένος αλλά να αισθάνονται όλοι νικητές.
Ο τέταρτος άξονας είναι ο πιο δύσκολος και πιο επίφοβος ώστε να δημιουργηθούν εκ νέου εντάσεις κι αυτός αφορά τα καίρια ζητήματα που απασχολούν τις διμερείς σχέσεις των δυο χωρών. Γι΄αυτό το λόγο η έναρξη της υλοποίησης του τέταρτου άξονα, θα καθυστερήσει μέχρις ότου καταστεί ασφαλές ότι έχει κερδηθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των δυο κυβερνήσεων.
Όπως συμφωνήθηκε στο Βίλνιους, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας θα πραγματοποιηθεί μετά την Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (ΓΣΗΕ) που θα γίνει τον Σεπτέμβριο στην Νέα Υόρκη, ευελπιστώντας ότι δεν θα προκύψει κάποιο διμερές θέμα που θα καταστρέψει ότι προσπαθούν να χτιστεί.
Στόχος είναι βέβαια πριν την ΓΣΗΕ να υπάρξουν διμερείς επαφές μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών και των Υπουργών Άμυνας, οι οποίοι θα έχουν συνεχώς ανοιχτούς διαύλους απευθείας επικοινωνίας.
Σε ότι αφορά την λεγόμενη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου, το σχόλιο ήταν ότι δεν θα «θελα να δω γεωτρύπανο κάνοντας διακοπές στη Μήλο και δεν υφίσταται κάποιο τέτοιο θέμα για το Αιγαίο».
Όμως το βλέμμα της Τουρκίας, από τα συμφραζόμενα είναι στραμμένο προς την Ανατολική Μεσόγειο και ότι έχει σχέση με τα ΒΑ και ΝΑ της Ρόδου, που επηρεάζει την επήρεια του Καστελόριζου και το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας Τουρκίας Αιγύπτου για θαλάσσια σύνορα στα σημεία που έχει αφήσει απ’ έξω η οριοθέτηση Αιγύπτου Ελλάδας. Διευκρινήσεις επί του θέματος δεν πήραμε.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη συζήτηση με τις τουρκικές πηγές είχαν τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας για την Θράκη. Σύμφωνα με όσα μας είπαν, ο Τούρκος Πρόεδρος έθεσε πρώτος το ζήτημα της Θράκης λέγοντας στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ότι άνοιξες ένα θέμα [σ.σ. της μουσουλμανικής μειονότητας] που κι εμείς έχουμε πολλά να πούμε, οπότε άστο καλύτερα προς το παρόν.
Η αλλαγή στη στάση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι εμφανής και σχολιάζεται ευμενώς από διπλωματικούς κύκλους, καθώς η στροφή κι όχι κωλοτούμπα έχει οφέλη πολλά για το διπλωματικό δυναμικό της Τουρκίας.
Σ’ ερώτηση αν πιστεύουν ότι πραγματικά έχει αλλάξει τον τρόπο σκέψης στην εξωτερική πολιτική του ο Τούρκος Πρόεδρος, η απάντηση ήταν κατηγορηματικά ναι. Είναι πολύ έξυπνος και έχει ένα αλάνθαστο πολιτικό κριτήριο, δεν θα το έκανε αν δεν το πίστευε. Εξάλλου πάντα κάνει ότι λέει και λέει ότι κάνει. Αυτό απλά που τον απασχολεί είναι αν και ο Μητσοτάκης μπορεί να κάνει το ίδιο, τόνισαν οι πηγές, ρίχνοντας το μπαλάκι στην ελληνική πλευρά σε περίπτωση αποτυχίας της επαναπροσέγγισης.
Σε ότι αφορά την Κύπρο και το Κυπριακό, υπάρχουν σκέψεις αλλά δεν είναι ακόμα σαφές προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η τουρκική πλευρά, καθώς σε πολλά ζητήματα στις διεθνείς σχέσεις της χώρας γίνεται μια νέα προσέγγιση και αυτό απαιτεί χρόνο.
Η τελευταία κουβέντα πάντως ήταν και πάλι ότι για πρώτη φορά υπάρχει σοβαρή ευκαιρία να τα βρουν Ελλάδα και Τουρκία.
Όσων αφορά τα πρώτα σχόλια για την νέα ηγεσία του ΥΠΕΞ και του ΥΠΑΜ, ο μόνος που πήρε θετικά σχόλια ήταν ο Γιώργος Γεραπετρίτης, οι υπόλοιποι πήραν κάτω από τη βάση.
