Μετά τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές στην Τουρκία, η διαδικασία «εσωτερικού απολογισμού» και «ανανέωσης» ξεκίνησε στα κόμματα της αντιπολίτευσης κάνοντας εκτιμήσεις των εκλογών, ενώ εντείνονται οι διαδικασίες στα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης CHP, HDP και ΙΥΙ για έκτακτα συνέδρια.
Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο τι αλλαγές θα λάβουν χώρα στα κόμματα που και έχασαν τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές αλλά και απέτυχαν στους στόχους τους στην προσέλκυση ψηφοφόρων.
Ο πρόεδρος του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος δεν ξαναμίλησε αφού έδωσε το μήνυμα το βράδυ της 28ης Μαΐου ότι «θα συνεχίσω να αγωνίζομαι, η πορεία μας συνεχίζεται και είμαστε εδώ», θα ακούσει πρώτα το επιτελείο του στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες η συνεδρίαση, η οποία λέγεται ότι θα είναι ανοιχτή, αναμένεται να είναι μακρά και να γίνει η πρώτη συνολική αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος. Στη συνεδρίαση, όπου όλα τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής θα υποβάλουν τις παραιτήσεις τους «για να καταστεί δυνατή μια νέα μετεκλογική αναδιάρθρωση», τα στελέχη θα μοιραστούν τις αξιολογήσεις τους για τους δικούς τους τομείς εργασίας και τις περιφέρειές τους.
Ο Κιλιτσντάρογλου θα λάβει επίσης αξιολογήσεις και προτάσεις σχετικά με τα εκλογικά αποτελέσματα στη συνέλευση του κόμματος, η οποία θα συγκληθεί δύο ημέρες μετά τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής. Όπως λένε στελέχη του CP, μετά από αυτές τις δύο συνεδριάσεις, αναμένεται να ανακοινωθεί η απόφαση για την αλλαγή της Κεντρικής Επιτροπής.
«Είναι απαραίτητο να μην επιτρέψουμε στο κοινό να αντιληφθεί ότι στεκόμαστε σαν να μην έχει συμβεί τίποτα», είναι η εκτίμηση για την αλλαγή της Κεντρικής Επιτροπής, η οποία θεωρείται βέβαιη.
Μια άλλη απόφαση που αναμένεται να προκύψει από τις συνεδριάσεις αξιολόγησης στην Κεντρική Επιτροπή θα σχετίζεται με την επικείμενη διαδικασία του συνεδρίου.
Υποστηρίζεται ότι το συνέδριο, το οποίο επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο, θα μπορούσε να αναβληθεί λόγω των τοπικών εκλογών που θα διεξαχθούν 10 μήνες αργότερα. Ωστόσο, τα περισσότερα στελέχη του CHP πιστεύουν ότι δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στο ημερολόγιο του συνεδρίου. Μετά τις συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής και του Προέδρου, αναμένεται ότι ο Κιλιτσντάρογλου μπορεί να προβεί σε δημόσια αξιολόγηση την επόμενη εβδομάδα και να ανακοινώσει το ημερολόγιο του συνεδρίου στο πλαίσιο αυτής της δήλωσης.
Τα στελέχη του CHP πιστεύουν ότι η αξιολόγηση των εκλογικών αποτελεσμάτων είναι πολύ σημαντική, αλλά δεν πρέπει να γίνεται με τη γλώσσα της απόδοσης ευθυνών. Αναφέροντας ότι τα αποτελέσματα θα συζητηθούν σε όλες τους τις διαστάσεις, μέλη του επιτελείου δήλωσαν ότι «η αξιολόγηση των εκλογών είναι απαραίτητη όχι μόνο για να γίνει απολογισμός του παρελθόντος αλλά και για να σχεδιαστεί σωστά το μέλλον. Την ημέρα που τελειώνει κάθε εκλογική αναμέτρηση, αρχίζει μια νέα εκλογική διαδικασία. Έχουμε μπροστά μας τοπικές και στη συνέχεια γενικές εκλογές. Εκλογική αξιολόγηση σημαίνει σχεδιασμός της επερχόμενης πολιτικής. Θα είναι πιο χρήσιμο αν το δούμε με αυτόν τον τρόπο».
Τα στελέχη του CHP επισημαίνουν ότι η αξιολόγηση των εκλογών δεν θα τελειώσει με την Κεντρική Επιτροπή και τη συνέλευση του κόμματος, αλλά θα περιλαμβάνει επίσης μια ολοκληρωμένη διαδικασία εξέτασης, ανάλυσης και υποβολής εκθέσεων, ενώ η διαδικασία αξιολόγησης θα τροφοδοτηθεί από μελέτες ομάδων εστίασης και έρευνες σχετικά με το ποια τμήματα δεν μπόρεσαν να προσεγγιστούν και γιατί.
Ο Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου είναι ένα από τα κεντρικά πρόσωπα του CHP και προκαλεί ενδιαφέρον το τι βήματα θα κάνει, καθώς έδωσε μήνυμα αλλαγής για το CHP λέγοντας ότι «δεν θα κάνουμε πλέον τα ίδια πράγματα και θα περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα».
Μετά από αυτή τη δήλωση, τα βλέμματα έχουν στραφεί στη συνάντηση μεταξύ Κιλιτσντάρογλου και Ιμάμογλου. Σημειώνοντας ότι στη συνάντηση οι δύο τους θα κάνουν αξιολόγηση των εκλογικών αποτελεσμάτων, ο Πρόεδρος του κόμματος δήλωσε ότι «δεν υπάρχει αντίφαση στα λόγια του δημάρχου μας. Λέμε και εμείς τα λόγια «Αξιολογήστε σωστά αυτά τα αποτελέσματα, δεν μπορεί να βρεθεί διαφορετικός δρόμος με τις ίδιες μεθόδους». Πρέπει να κάνουμε μια υγιή αξιολόγηση σχεδιάζοντας τη νέα περίοδο. Πρέπει να βρούμε μια νέα γλώσσα, στυλ και μέθοδο εργασίας. Ο κ. Εκρέμ είναι ο πλούτος μας. Θα συμβάλει στη διαδικασία μετασχηματισμού με την εμπειρία του. Βλέπουμε αυτή την έξοδο ως μια γλώσσα και έξοδο με στόχο την ανάπτυξη του κόμματος και όχι την κατάληψη μιας θέσης».
Καλό Κόμμα και Ακσενέρ
Η πρόεδρος του Καλού Κόμματος (IYI), Μεράλ Ακσενέρ, η οποία δήλωσε ότι «θα πάρουμε τα απαραίτητα μαθήματα» μετά τα αποτελέσματα των εκλογών, έλαβε τις πρώτες αξιολογήσεις στη συνεδρίαση του προεδρικού συμβουλίου του κόμματός της.
Στη συνεδρίαση συζητήθηκαν τόσο τα γενικά αποτελέσματα όσο και οι ψήφοι που έλαβε το İYİ. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συζήτησης, η οποία αναμένεται να επιφέρει μια συνολική αλλαγή στη διοίκηση του κόμματος στο συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο, αξιολογήθηκε επίσης το μέλλον της Εθνικής Συμμαχίας.
Κατά τη συνάντηση επισημάνθηκε ότι η συμμαχία ήταν μια εκλογική συνεργασία για τη μετάβαση σε ένα ενισχυμένο κοινοβουλευτικό σύστημα και τονίστηκε ότι είναι φυσικό να λήξει, αφού οι εκλογές έχουν τελειώσει, και ότι θα μπορούσαν να επανεξεταστούν νέες διαδικασίες συνεργασίας υπό τις συνθήκες της εποχής, αν χρειαστεί.
Βέβαια δεν έχουν σιγάσει οι φωνές που μιλούν για αντικατάσταση της Ακσενέρ, όμως πρώτιστα πρέπει να γίνει η αποτίμηση και ο καταμερισμός των ευθυνών, για να υπάρξει η όποια αλλαγή.
HDP και Ντεμιρτάς
Το HDP, το οποίο είχε ως στόχο το 15% των ψήφων στις εκλογές της 14ης Μαΐου, αλλά έμεινε πίσω από το ποσοστό των εκλογών του 2018, ξεκίνησε επίσης τη διαδικασία αξιολόγησης.
«Είμαστε κάτω από την επιδιωκόμενο στόχο μας όσον αφορά τα εκλογικά αποτελέσματα και αποδεχόμαστε αυτή την κατάσταση, θα αξιολογήσουμε την εικόνα λεπτομερώς», ήταν η δήλωση που προέκυψε από την πρώτη συνεδρίαση.
Ο πρώην συμπρόεδρος του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο οποίος έγραψε ένα άρθρο αξιολόγησης μετά από αυτή τη δήλωση, το οποίο δεν περιελάμβανε ούτε αλλαγή στην Κεντρική Επιτροπή ούτε απόφαση συνεδρίου, άσκησε σκληρή κριτική στο κόμμα του και αργότερα δήλωσε σε συνέντευξή του ότι αποχωρεί από την ενργό πολιτική.
Ενώ οι δηλώσεις του Ντεμιρτάς διεύρυναν τη συζήτηση, η διαδικασία του συνεδρίου άρχισε να συζητείται πιο ανοιχτά. Κατά τη διαδικασία του συνεδρίου, η μερομηνία του οποίου δεν έχει ακόμη καθοριστεί, φαίνεται ότι δεν θα αποτελέσει έκπληξη το γεγονός ότι το HDP θα λάβει αποφάσεις για πολλά θέματα, όπως η «επαναξιολόγηση του νόμου περί συνιστωσών, η αναθεώρηση των πολιτικών συμμαχιών, η ανανέωση των πολιτικών του κόμματος», η οποία έχει αναβληθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, ιδίως με τα αποτελέσματα των εκλογών, και θα προχωρήσει σε αλλαγή προσωπικού.
Τα υπόλοιπα κόμμα της Εθνικής Συμμαχίας
Είναι γνωστό ότι το Κόμμα της Ευτυχίας, το Δημοκρατικό Κόμμα, το Κόμμα DEVA και το Κόμμα του Μέλλοντος, που συμμετείχαν στις εκλογές από τις λίστες του CHP, εργάζονται για τη «συγκρότηση κοινής ομάδας», προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματικοί στη Βουλή.
Ωστόσο, φημολογείται ότι το Δημοκρατικό Κόμμα ενδέχεται να προτιμήσει να μείνει έξω από αυτή την προσπάθεια. Τα κόμματα, τα οποία άρχισαν να αποχωρούν από την ομάδα του CHP πριν από την ορκωμοσία, πρέπει να λάβουν απόφαση μέχρι τις 9 Ιουνίου, όταν θα συγκροτηθεί το Συμβούλιο της Προεδρίας της Συνέλευσης. Αναφέρεται ότι η διαδικασία αξιολόγησης εντός των κομμάτων σχετικά με την κοινή ομάδα συνεχίζεται και η απόφαση θα ληφθεί μετά από διαβούλευση μεταξύ των κομμάτων μετά την επόμενη εβδομάδα.