Οι ηγέτες του Ισραήλ έχουν δηλώσει ότι η Χαμάς θα εξαφανιστεί από προσώπου γης και η Γάζα δεν θα ξαναγίνει ποτέ όπως ήταν. «Κάθε μέλος της Χαμάς είναι νεκρός», δήλωσε ο πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, μετά τη δολοφονία 1.300 ανθρώπων από μαχητές της οργάνωσης σε μια βίαιη επίθεση στο Ισραήλ.
Ο στόχος της επιχείρησης «Σιδερένια Ξίφη» φαίνεται πολύ πιο φιλόδοξος από οτιδήποτε έχει σχεδιάσει ο στρατός στη Γάζα κατά το παρελθόν, σύμφωνα με το BBC. Αυτή είναι, όμως, μια ρεαλιστική στρατιωτική αποστολή και πώς μπορούν οι διοικητές της να την εκπληρώσουν;
Could an Israeli ground invasion of Gaza meet its aims? https://t.co/y2eGOcVYnP
— BBC News (World) (@BBCWorld) October 13, 2023
Μια χερσαία εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας περιλαμβάνει αστικές μάχες και ενέχει τεράστιους κινδύνους για τον άμαχο πληθυσμό. Οι αεροπορικές επιδρομές έχουν ήδη στοιχίσει εκατοντάδες ζωές και περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους. Ο στρατός έχει το πρόσθετο καθήκον να διασώσει τουλάχιστον 150 ομήρους, που κρατούνται σε άγνωστες τοποθεσίες σε όλη τη Γάζα.
Ο Χέρζι Χαλέβι, αρχηγός του επιτελείου των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), έχει ορκιστεί να «διαλύσει» τη Χαμάς και έχει ξεχωρίσει τον πολιτικό της επικεφαλής στη Γάζα. Υπάρχει, όμως, ένα τελικό όραμα για το πώς θα είναι η Γάζα μετά από 16 χρόνια βίαιης κυριαρχίας της Χαμάς;
«Δεν νομίζω ότι το Ισραήλ μπορεί να διαλύσει κάθε μέλος της Χαμάς, επειδή πρόκειται για μια ιδέα του εξτρεμιστικού Ισλάμ», λέει ο στρατιωτικός αναλυτής, Αμίρ Μπαρ Σαλόμ, από το Army Radio του Ισραήλ, τονίζοντας: «Μπορείς, όμως, να την αποδυναμώσεις όσο μπορείς, ώστε να μην έχει επιχειρησιακές δυνατότητες». Αυτός θα μπορούσε να είναι ένας πιο ρεαλιστικός στόχος. Το Ισραήλ έχει διεξάγει τέσσερις πολέμους με τη Χαμάς και κάθε προσπάθεια να σταματήσει τις επιθέσεις με ρουκέτες έχει αποτύχει.
Ο εκπρόσωπος Τύπου, αντισυνταγματάρχης Τζόναθαν Κονρίκους, δήλωσε ότι μέχρι το τέλος αυτού του πολέμου η Χαμάς δεν θα πρέπει να έχει πλέον τη στρατιωτική ικανότητα να «απειλεί ή να σκοτώνει Ισραηλινούς πολίτες».
Χερσαία εισβολή γεμάτη κινδύνους
Η στρατιωτική επιχείρηση βρίσκεται στο έλεος πολλών παραγόντων που θα μπορούσαν να την εκτροχιάσουν. Συγκεκριμένα, η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς, δηλαδή οι Ταξιαρχίες Αλ Κασάμ, θα έχει προετοιμαστεί για μια ισραηλινή επίθεση και θα έχουν τοποθετηθεί εκρηκτικοί μηχανισμοί και θα έχουν σχεδιαστεί ενέδρες. Μπορεί η Χαμάς να χρησιμοποιήσει το διαβόητο και εκτεταμένο δίκτυο σηράγγων της για να επιτεθεί στις ισραηλινές δυνάμεις.
Υπενθυμίζεται ότι, το 2014, ισραηλινά τάγματα πεζικού υπέστησαν βαριές απώλειες από αντιαρματικές νάρκες, ελεύθερους σκοπευτές και ενέδρες, ενώ εκατοντάδες άμαχοι έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας σε μια βόρεια συνοικία της πόλης της Γάζας. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο το Ισραήλ έχει απαιτήσει την εκκένωση 1,1 εκατομμυρίου Παλαιστινίων από το βόρειο μισό της Λωρίδας της Γάζας.
Οι Ισραηλινοί έχουν αναφέρει ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες και ένας αριθμός ρεκόρ 360.000 εφέδρων έχει επιστρατευθεί. Το ερώτημα είναι πόσο καιρό μπορεί το Ισραήλ να συνεχίσει την εκστρατεία του χωρίς διεθνή πίεση για να υποχωρήσει.
Η Γάζα μετατρέπεται γρήγορα σε «κολαστήριο», όπως προειδοποίησε η υπηρεσία προσφύγων του ΟΗΕ. Ο απολογισμός των νεκρών αυξάνεται γρήγορα, εφόσον η παροχή νερού, ενέργειας και καυσίμων έχει διακοπεί, και τώρα ο μισός πληθυσμός καλείται να εγκαταλείψει μεγάλες περιοχές.
«Η κυβέρνηση και ο στρατός αισθάνονται ότι έχουν την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας – τουλάχιστον των δυτικών ηγετών. Η φιλοσοφία είναι “ας κινητοποιηθούμε, έχουμε άφθονο χρόνο”», λέει ο Γιόσι Μέλμαν, ένας από τους κορυφαίους δημοσιογράφους του Ισραήλ σε θέματα ασφάλειας και πληροφοριών. Αργά ή γρήγορα, όμως, πιστεύει ότι οι σύμμαχοι του Ισραήλ θα επέμβουν αν δουν εικόνες ανθρώπων να λιμοκτονούν.
Σώζοντας τους ομήρους
Πολλοί από τους ομήρους είναι Ισραηλινοί, αλλά υπάρχει, επίσης, μεγάλος αριθμός ξένων πολιτών και ανθρώπων με διπλή υπηκοότητα ανάμεσά τους, οπότε πολλές άλλες κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν συμφέρον από αυτή την επιχείρηση και την ασφαλή απελευθέρωσή τους.
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, έχει υποσχεθεί στις γαλλοϊσραηλινές οικογένειες να φέρει τους αγαπημένους τους στην πατρίδα: «Η Γαλλία δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τα παιδιά της». Πάντως, ο βαθμός στον οποίο η τύχη των ομήρων θα επηρεάσει τους στρατιωτικούς σχεδιαστές είναι ασαφής, ενώ υπάρχει και εσωτερική πίεση στους ηγέτες του Ισραήλ.
Μάλιστα, ο Αμίρ Μπαρ Σαλόμ συγκρίνει την κατάσταση με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972, όταν Παλαιστίνιοι ένοπλοι κατέλαβαν Ισραηλινούς αθλητές και σκότωσαν 11 άτομα. Η διάσωση τόσων πολλών ανθρώπων που κρατούνται σε διάφορες περιοχές της Γάζας μπορεί να αποδειχθεί ότι ξεπερνά τα όρια των κομάντος της επίλεκτης μονάδας του Ισραήλ. Η Χαμάς έχει ήδη απειλήσει να πυροβολήσει τους ομήρους ως αποτρεπτικό μέσο για την ισραηλινή επίθεση.
Επισημαίνεται ότι, το 2011, το Ισραήλ αντάλλαξε περισσότερους από 1.000 αιχμαλώτους για την απελευθέρωση ενός στρατιώτη, του Γκιλάντ Σαλίτ, που κρατούνταν από τη Χαμάς για πέντε χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, το Ισραήλ θα το σκεφτεί διπλά πριν από μια άλλη μεγάλη απελευθέρωση κρατουμένων, επειδή ένας από τους άνδρες που απελευθερώθηκαν σε εκείνη την ανταλλαγή ήταν ο Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος έκτοτε έγινε ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα.
Οι γείτονες παρακολουθούν στενά
Αυτό που θα μπορούσε, επίσης, να επηρεάσει τη διάρκεια και το αποτέλεσμα μιας χερσαίας επίθεσης είναι το πώς αντιδρούν οι γείτονες του Ισραήλ. Μπορεί να αντιμετωπίσει αυξανόμενες απαιτήσεις από την Αίγυπτο, η οποία συνορεύει με τη Γάζα και ήδη πιέζει να επιτραπεί η παροχή βοήθειας μέσω του συνοριακού περάσματος της Ράφα.
«Όσο περισσότερο υποφέρουν οι κάτοικοι της Γάζας μετά την ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα αντιμετωπίσει η Αίγυπτος, για να φανεί ότι δεν έχει γυρίσει την πλάτη στους Παλαιστίνιους», λέει ο Όφιρ Γουΐντερ του Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ. Εντούτοις, αυτό δεν θα επεκταθεί στο Κάιρο, επιτρέποντας ένα μαζικό πέρασμα των κατοίκων της Γάζας στην Αίγυπτο ή ενεργώντας στρατιωτικά εναντίον του Ισραήλ για λογαριασμό τους, όπως πιστεύει ο ίδιος.
Τα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο βρίσκονται, επίσης, υπό στενή παρακολούθηση. Μέχρι στιγμής, έχουν σημειωθεί αρκετές διασυνοριακές επιθέσεις, στις οποίες εμπλέκεται η ισλαμιστική οργάνωση της Χεζμπολάχ, αλλά δεν έχουν καταλήξει σε νέο μέτωπο κατά του Ισραήλ.
Το Ιράν, ο κύριος χορηγός της Χεζμπολάχ, απειλεί ήδη ότι θα εξαπολύσει «νέα μέτωπα» κατά του Ισραήλ. Ήταν το επίκεντρο της προειδοποίησης του Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, αυτή την εβδομάδα, όταν είπε: «Σε οποιαδήποτε χώρα, οποιαδήποτε οργάνωση, οποιονδήποτε σκέφτεται να επωφεληθεί από αυτή την κατάσταση, έχω μια λέξη: Μην το κάνετε!».
Ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο, μάλιστα, στάλθηκε στην Ανατολική Μεσόγειο για να τονίσει αυτό το μήνυμα.
Ποιος είναι ο τελικός στόχος του Ισραήλ για τη Γάζα
Αν η Χαμάς αποδυναμωθεί σημαντικά, το ερώτημα είναι τι θα πάρει τη θέση της. Το Ισραήλ απέσυρε τον στρατό του και χιλιάδες εποίκους από τη Λωρίδα της Γάζας, το 2005, και δεν θα έχει καμία πρόθεση να επιστρέψει ως δύναμη κατοχής.
Ο Οφίρ Γουΐντερ πιστεύει ότι μια αλλαγή στην εξουσία θα μπορούσε ενδεχομένως να ανοίξει το δρόμο για τη σταδιακή επιστροφή της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ), η οποία εκδιώχθηκε από τη Γάζα από τη Χαμάς το 2007. Η ΠΑ, η οποία δεν είναι μαχητική ομάδα, ελέγχει σήμερα τμήματα της Δυτικής Όχθης. Και η Αίγυπτος θα καλωσόριζε έναν πιο ρεαλιστή γείτονα, υποστηρίζει χαρακτηριστικά.
Η κατεστραμμένη υποδομή της Γάζας θα πρέπει τελικά να ανοικοδομηθεί με τον τρόπο που έγινε ύστερα από προηγούμενους πολέμους. Ακόμα και πριν από τις φρικαλεότητες της Χαμάς στο Ισραήλ υπήρχαν αυστηροί περιορισμοί στα αγαθά που εισέρχονταν στη Γάζα και τα οποία θα μπορούσαν να έχουν στρατιωτικό, αλλά και πολιτικό ρόλο. Το Ισραήλ θα θελήσει να επιβάλει ακόμη πιο αυστηρούς περιορισμούς.
Υπήρξαν εκκλήσεις για μια ευρεία νεκρή ζώνη κατά μήκος του φράχτη με τη Γάζα, ώστε να παρέχεται μεγαλύτερη προστασία στις ισραηλινές κοινότητες. Ένας πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας του Ισραήλ, ο Γιοράν Κοέν, πιστεύει ότι θα χρειαστεί μια ζώνη 2 χιλιομέτρων για να αντικαταστήσει την υπάρχουσα ζώνη.
Όποια και αν είναι η έκβαση του πολέμου, το Ισραήλ θα θέλει να διασφαλίσει ότι παρόμοια επίθεση δεν θα ξανασυμβεί ποτέ.
Οι εξελίξεις από τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας στο live blog του iEidiseis, κάνοντας κλικ εδώ.
