Εικόνες αποκάλυψης σε Κροατία και Σλοβενία από την «υπερκυτταρική καταιγίδα» που χτύπησε νωρίτερα σήμερα.
Από της απίστευτης έντασης καταιγίδα τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι καταστροφές είναι ανυπολόγιστες.
Η μετεωρολογική υπηρεσία της Σερβίας εξέδωσε δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων, προειδοποιώντας για «υπερκυτταρική καταιγίδα» (supercell storm) η οποία συνοδεύτηκε από θυελλώδεις ανέμους, χαλάζι και βροχή, η οποία έπληξε τη χώρα.
Δείτε τα σχετικά βίντεο
Footage from Zagreb, a major thunderstorm in Slovenia and Croatia, with four people killed by tree falls pic.twitter.com/PLXFKKNG4q
— Uros (@UrosZiv) July 19, 2023
Zagreb#caosvima pic.twitter.com/OC8rCxE6jv
— Dalilina kuma Goca (@kumagoca) July 19, 2023
Olujni vjetar diže krovove u Zagrebu! @N1Hrvatska pic.twitter.com/IRHmxldaDC
— Tea Blažević (@blaTeabla) July 19, 2023
Zagrebačka priča pic.twitter.com/vJsu8lRLqP
— spigani auzvinkl (@pigani_auzvinkl) July 19, 2023
Τι είναι η «υπερκυτταρική καταιγίδα»
Oι υπερκυτταρικές καταιγίδες (Supercell thunderstorms), όπως σημειώνει το kitasweather.com, αποτελούν την πιο βίαιη κατηγορία καταιγίδας και χωρίζονται σε 3 υποκατηγορίες:
-Κλασική υπερκυτταρική καταιγίδα (Classic Supercell ή CLS)
-Χαμηλού υετού υπερκυτταρική καταιγίδα (Low Precipitation Supercell ή LP Supercell)
-Υψηλού υετού υπερκυτταρική καταιγίδα (High Precipitation Supercell ή HP Supercell)
Οι υπερκυτταρικές καταιγίδες έχουν διάρκεια από 1-4 ώρες κυρίως αλλά, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, μπορούν να διαρκέσουν και περισσότερο (μέχρι και 8 ώρες). Τέτοιες καταιγίδες χαρακτηρίζονται από ένα έντονο και επίμονο περιστρεφόμενο ανοδικό ρεύμα αέρα (μεσοκυκλώνα), δηλαδή έναν κατακόρυφο στρόβιλο αέρα με διάμετρο περίπου 5-10 χιλιόμετρα εντός της καταιγίδας, το οποίο πρέπει να διαρκέσει για αρκετή ώρα (περίπου 20 λεπτά το λιγότερο) και ταυτόχρονα να καλύπτει κάθετα, τουλάχιστον το ήμισυ του βάθους του νέφους της καταιγίδας. Οι υπερκυτταρικές καταιγίδες σχετίζονται με μέτρια έως ισχυρή κατακόρυφη διάτμηση ανέμου (άνεμοι που παρουσιάζουν μεγάλες αλλαγές στην κατεύθυνση αλλά και την ταχύτητά τους σε μικρό χρονικό διάστημα) από 0 έως 6 χιλιόμετρα ύψος (vertical wind shear), στροβιλισμό (helicity), αλλά επίσης και από μέτριο έως υψηλό CAPE (διαθέσιμη δυναμική ενέργεια για ανωμεταφορά).
Συνήθως, για τη δημιουργία των υπερκυτταρικών καταιγίδων, οι τιμές της διάτμησης ανέμου από 0 έως 6 χιλιόμετρα πρέπει να φτάνουν ή και να ξεπερνούν κυρίως τoυς 35-40 κόμβους (knots) και οι τιμές CAPE να φτάνουν ή και να ξεπερνούν τα 1000 J/Kg. Παρόλα αυτά, οι τιμές αυτές δεν είναι πάντα απόλυτες. Για παράδειγμα, υπάρχει η πιθανότητα να σχηματιστεί υπερκυτταρική καταιγίδα με τιμές CAPE μικρότερες από 1000 J/Kg, εάν υπάρχει η απαιτούμενη διάτμηση ανέμου. Ωστόσο, σε περίπτωση που η διάτμηση ανέμου είναι πολύ ισχυρή, αποτρέπεται η εκδήλωση καταιγίδας. Να σημειώσουμε πως, όταν η βάση των καταιγίδων είναι «ψηλή» και το νέφος της καταιγίδας φτάνει σε μεγάλα ύψη, τα πιο πάνω στοιχεία που αναφέραμε διαμορφώνονται αναλόγως. Κάποτε τα προγνωστικά μοντέλα αδυνατούν να προβλέψουν με ακρίβεια αυτές τις τιμές ή είναι οριακές, καθιστώντας αβέβαιη την πρόγνωση του είδους της καταιγίδας. Το καλύτερο εργαλείο είναι τα στοιχεία τα οποία συλλέγονται από ραδιοβολίσεις.
Πιο κοντά στο έδαφος, η παρουσία του μεσοκυκλώνα, γίνεται ορατή από το λεγόμενο «wall cloud», το οποίο είναι μία τοπική μείωση της βάσης των νεφών. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που κάτι τέτοιο μπορεί και να μην παρατηρηθεί σε μία υπερκυτταρική καταιγίδα.
Επίσης, οι υπερκυτταρικές καταιγίδες παρουσιάζουν μοναδικά χαρακτηριστικά όσον αφορά τις ανοδικές και καθοδικές κινήσεις (updrafts and downdrafts) που παρατηρούνται σε σχέση με άλλα είδη καταιγίδων. Τα σωματίδια υετού παρασύρονται προς τα πάνω, μέσα στα περιστρεφόμενα updrafts και οδηγούνται μακριά από αυτά, λόγω των έντονων ανέμων, στα ψηλότερα ύψη της τροπόσφαιρας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο υετός να πέφτει ανατολικά/βορειοανατολικά από το updraft. Αυτή η κατακρήμνιση προάγει το downdraft (καθώς ο υετός πέφτει, τα σταγονίδια βροχής «σέρνουν» μαζί τους αέρα προς τα κάτω), κάτι που ονομάζεται «Forward-flank downdraft ή FFD». Στο FFD παρατηρείται και η περισσότερη έντονη βροχόπτωση μέσα σε μία υπερκυτταρική καταιγίδα. Λόγω του ότι ο υετός έχει παρασυρθεί μακριά από το κύριο updraft και επειδή το updraft και το FFD διαχωρίζονται, τότε οι υπερκυτταρικές καταιγίδες μπορούν να έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής.
