Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισε, την Τετάρτη (23/11), ότι το Κοινοβούλιο της Σκωτίας δεν μπορεί να προγραμματίσει μονομερώς ένα δεύτερο δημοψήφισμα για το αν η περιοχή θα αποσχιστεί από τη χώρα και έτσι κατάφερε ένα πλήγμα στους Σκωτσέζους, οι οποίοι φαίνεται να επιθυμούν την ανεξαρτητοποίησή τους.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους «New York Times», το δικαστήριο ομόφωνα ανέφερε ότι η απόφαση για το αν θα διεξαχθεί δημοψήφισμα, δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς τη συγκατάθεση του Κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου. Η βρετανική κυβέρνηση έχει απορρίψει σταθερά τις εκκλήσεις του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP) για νέο δημοψήφισμα, ύστερα από αυτό του 2014 στο οποίο απορρίφθηκε η ιδέα για ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας.
Ο Ρόμπερτ Ριντ, πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ανέφερε διαβάζοντας τη σχετική απόφαση: «Ένα νομίμως διεξαχθέν δημοψήφισμα θα είχε σημαντικές πολιτικές συνέπειες όσον αφορά στην Ένωση και στο Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου». Ως εκ τούτου, όπως πρόσθεσε, η νομοθεσία για τη διεξαγωγή ψηφοφορίας είναι θέμα που «επιφυλάσσεται» για το Κοινοβούλιο στο Λονδίνο.
Πάντως, το δικαστήριο απέρριψε το επιχείρημα των Σκωτσέζων εθνικιστών ότι θα πρέπει να τους επιτραπεί η διεξαγωγή δημοψηφίσματος, με βάση το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Οι Σκωτσέζοι, όπως ανέφερε το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν πληρούσαν τον όρο του «καταπιεσμένου» λαού που θα δικαιολογούσε κάτι τέτοιο.
Judgment has been handed down this morning in the case UKSC 2022/0098 – Reference by the Lord Advocate of devolution issues under paragraph 34 of Schedule 6 to the Scotland Act 1998 https://t.co/CD8VJuOs3R pic.twitter.com/9WXPm8Cfzs
— UK Supreme Court (@UKSupremeCourt) November 23, 2022
Η σκωτσέζικη επιμονή για ανεξαρτητοποίηση και οι δημοσκοπήσεις
Επισημαίνεται ότι αυτή η ευρέως αναμενόμενη απόφαση διευκόλυνε τον νέο Βρετανό πρωθυπουργό, Ρίσι Σούνακ, ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση, την τεταμένη σχέση με την Ε.Ε. και τη διαίρεση στο Συντηρητικό Κόμμα του μετά τις πολιτικές αναταραχές που ανέτρεψαν δύο πρωθυπουργούς (Μπόρις Τζόνσον και Λιζ Τρας) κατά τους τελευταίους τέσσερις μήνες.
Παρ’ όλα αυτά, η εν λόγω δικαστική απόφαση είναι απίθανο να σταματήσει το κίνημα της ανεξαρτησίας, το οποίο έχει αποκτήσει δυναμική μετά την απόφαση της Μεγάλης Βρετανίας, το 2016, για αποχώρηση από την Ε.Ε.. Η πρώτη υπουργός της Σκωτίας, Νίκολα Στέρτζον, δήλωσε ότι η απόφαση υπογραμμίζει την ανάγκη το Εδιμβούργο να απελευθερωθεί από το να κυβερνάται από το Λονδίνο.
Χαρακτηριστικά, η Νικόλα Στέρτζον έγραψε, την Τετάρτη (23/11), στο Twitter: «Η σκωτσέζικη δημοκρατία δεν θα αποτραπεί. Η σημερινή απόφαση μπλοκάρει μια οδό για να ακουστεί η φωνή της Σκωτίας σχετικά με την ανεξαρτησία, αλλά σε μια δημοκρατία η φωνή μας δεν μπορεί και δεν θα φιμωθεί».
2/ Scottish democracy will not be denied.
Today’s ruling blocks one route to Scotland’s voice being heard on independence – but in a democracy our voice cannot and will not be silenced.
I'll make a full statement later this morning – tune in around 11.30am— Nicola Sturgeon (@NicolaSturgeon) November 23, 2022
Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί εμπόδιο στις επιδιώξεις του SNP. Ένα δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί χωρίς την έγκριση του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν θα έχει διεθνή νομιμοποίηση, γεγονός που θα μπορούσε να περιπλέξει τον διακηρυγμένο στόχο της Σκωτίας να επανενταχθεί στην Ε.Ε. ως ανεξάρτητη χώρα. Υπενθυμίζεται ότι στο δημοψήφισμα του 2016 για το Brexit, οι Σκωτσέζοι ψήφισαν υπέρ της παραμονής.
Το σκωτσέζικο κοινοβούλιο ήλπιζε να προγραμματίσει ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία για τον προσεχή Οκτώβριο. Επισημαίνεται ότι, το 2014, οι Σκωτσέζοι ψήφισαν κατά της ανεξαρτητοποίησης από το Ηνωμένο Βασίλειο με ποσοστό 55% έναντι 45%.
Εντούτοις, οι δημοσκοπήσεις μετά το Brexit δείχνουν συχνά αυξημένη υποστήριξη στην ιδέα της απόσχισης της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Συγκεκριμένα, σε μια έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο, το μη κερδοσκοπικό Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών διαπίστωσε ότι το 52% των ανθρώπων στη Σκωτία υποστηρίζει την ανεξαρτησία, από 23% που ήταν το 2012.
Ποια η στάση της κυβέρνησης του Ρίσι Σούνακ
Ο Ρίσι Σούνακ, ο οποίος έγινε πρωθυπουργός τον περασμένο μήνα, είναι λιγότερο αντιδημοφιλής στη Σκωτία από ό,τι οι προηγούμενοι Βρετανοί ηγέτες, όπως ήταν – για παράδειγμα – o Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος, τον Αύγουστο του 2020, έστειλε τον Ρίσι Σούνακ – τότε υπουργό Οικονομικών – στη Σκωτία για να προσπαθήσει να περιορίσει τα εθνικιστικά αισθήματα.
Πλέον, ο Ρίσι Σούνακ αντιμετωπίζει μια διαφορετική κατάσταση, καθώς το δημόσιο αίσθημα έχει αρχίσει να τάσσεται κατά του Brexit, εφόσον η βρετανική οικονομία έχει επιδεινωθεί. Έτσι, θα μπορούσε να τροφοδοτηθεί η επιθυμία των Σκωτσέζων για ανεξαρτητοποίηση, δεδομένου ότι το Brexit δεν ήταν ποτέ δημοφιλές εκεί. Μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου, την Τετάρτη (23/11), η κυβέρνηση της χώρας χαιρέτισε την απόφαση και επιχείρησε να αλλάξει την ατζέντα.
Από την πλευρά του, ο Άλιστερ Τζακ, υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου που είναι υπεύθυνος για τη Σκωτία, υποστήριξε σε ανακοίνωσή του: «Οι πολίτες της Σκωτίας θέλουν και οι δύο κυβερνήσεις τους να επικεντρώσουν όλη την προσοχή και τους πόρους στα θέματα που τους ενδιαφέρουν περισσότερο. […] Γι’ αυτό επικεντρωνόμαστε σε θέματα όπως η αποκατάσταση της οικονομικής σταθερότητας, η παροχή στους πολίτες της βοήθειας που χρειάζονται για τους λογαριασμούς ενέργειας και η υποστήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) μας».
"It is a matter wholly reserved to the United Kingdom Parliament"
Secretary of State for Scotland Alister Jack says legislating for a referendum on Scottish independence is "outside the Scottish Parliament's competence"https://t.co/WUnquWwffN
📺 Sky 501 and YouTube pic.twitter.com/wvsijbFIei
— Sky News (@SkyNews) November 23, 2022
