Είναι τα κατεψυγμένα γονιμοποιημένα ωάρια άνθρωποι; Είναι όσοι τα καταστρέφουν υπεύθυνοι για έγκλημα; Σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλαμπάμα η απάντηση και στα δύο ερωτήματα είναι καταφατική και επί της ουσίας μπλοκάρεται η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Η κρίση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αλαμπάμα συνδέεται με την πολιτική κατά των αμβλώσεων που προστέθηκε στο Σύνταγμα της Αλαμπάμα το 2018 και προβλέπει «τη διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων του αγέννητου παιδιού».
Πρόκειται για μια απόφαση ορόσημο, η εφαρμογή της οποίας θα επιφέρει, σύμφωνα με τους ειδικούς, τεράστια προβλήματα στις θεραπείες υπογονιμότητας και στο πλήθος των ανθρώπων που αναζητούν μέσω αυτών τη ευκαιρία να αποκτήσουν ένα παιδί.
Εκφράζονται δε φόβοι πως η απόφαση θα λειτουργήσει ως «ντόμινο», ανοίγοντας το δρόμο για τις δικαστικές αρχές και άλλων πολιτειών στις ΗΠΑ να προχωρήσουν σε ανάλογες αποφάσεις. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και στο παρελθόν με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, το οποίο είχε απορρίψει την άμβλωση ως εθνικό δικαίωμα, προσφέροντας τη δυναότητα σε πολιτείες να θεσπίσουν τους δικούς τους νόμους για το ζήτημα. Η Αλαμπάμα έχει ήδη επιβάλλει πλήρη απαγόρευση άμβλωσης σε όλα τα στάδια της εγκυμοσύνης.
Οι πολέμιοι των αμβλώσεων παρακολουθούσαν στενά την υπόθεση για τα γονομιμοποιημένα ωάρια, καθώς το ζήτημα του πότε ένα έμβρυο θεωρείται νομικά άτομο με δικαιώματα αποτελεί το κρισιμότερο σημείο στη διαμάχη. Θρησκευτικές ομάδες, οργανώσεις και πολίτες του συντηρητικού χώρου πανηγυρίζουν ήδη για την απόφαση του δικαστηρίου της Αλαμπάμα και φαίνεται πως σχεδιάζουν να την αξιοποιήσουν ως «προηγούμενο» για υποθέσεις που αφορούν την άμβλωση.
Οι δικαστές εξέδωσαν την απόφαση την Παρασκευή (16/02) μετά από προσφυγή ζευγαριών των οποίων τα έμβρυα καταστράφηκαν το 2020, όταν ένας ασθενής κλινικής αφαίρεσε κατεψυγμένα έμβρυα από δεξαμενές υγρού αζώτου και τα κατέστρεψε ρίχνοντάς τα στο πάτωμα. «Ισχύει για όλα τα παιδιά, γεννημένα και αγέννητα, χωρίς περιορισμό», ανέφερε το δικαστήριο και πρόσθεσε: «Ακόμη και πριν από τη γέννηση, όλα τα ανθρώπινα όντα έχουν την εικόνα του Θεού και η ζωή τους δεν μπορεί να καταστραφεί χωρίς να σβηστεί η δόξα του».
Μπλόκο στην εξωσωματική γονιμοποίηση
Η απόφαση εκτιμάται πως έχει δυνητικά καταστροφικές επιπτώσεις στις θεραπείες υπογεννητικότητας. «Αυτή η απόφαση δηλώνει ότι ένα γονιμοποιημένο ωάριο είναι πλέον ένας άνθρωπος και ως τέτοιος θα πρέπει να αντιμετωπίζετε. Αυτό θέτει πραγματικά υπό αμφισβήτηση την πρακτική της εξωσωματικής γονιμοποίησης», τόνισε η Μπάρμπαρα Κολούρα, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Resolve, η οποία εκπροσωπεί τα συμφέροντα των ασθενών με υπογονιμότητα.
Η οργάνωση έκανε λόγο για μια «τρομακτική εξέλιξη για έναν στους έξι ανθρώπους που επηρεάζονται από τη στειρότητα και χρειάζονται την εξωσωματική γονιμοποίηση», καθώς εγείρει σοβαρά προβλήματα τόσο για τους παρόχους όσο και για τους ασθενείς.
Σημειώνεται πως συχνά, στο πλαίσιο της εξωσωματικής γονιμοποίησης, για να δοθεί στην ασθενή η μεγαλυτερη δυνατή πιθανότητα εγκυμοσύνης, γονιμοποιούνται όσο το δυνατόν περισσότερα ωάρια, τα οποία καταψύχονται και αποθηκεύονται. Κάποια από αυτά απορρίπτονται εάν παρατηρηθούν γενετικές ανωμαλίες ή εάν τελικά οι ασθενείς δεν τα χρειάζονται.
Κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης αλλά και οι πελάτες τους φοβούνται πως η διαδικασία μπορεί πλέον να τους προκαλέσει νομικές περιπέτειες. Ήδη, σύμφωνα με το NBC, τρεις κλινικές στην Αλαμπάμα έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους, ενώ επιστήμονες που ειδικεύονται στην αναπαραγωγική ιατρική χαρακτηρίζουν την απόφαση του δικαστηρίου «επιστημονικά αβάσιμη».
«Το δικαστήριο έκρινε ότι ένα γονιμοποιημένο κατεψυγμένο ωάριο στην κατάψυξη μιας κλινικής πρέπει να αντιμετωπίζεται ως το νομικό ισοδύναμο ενός υπαρκτού παιδιού ή ενός εμβρύου που κυοφορείται σε μια μήτρα», σημειώνει η Δρ. Πόλα Αμάτο, πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής. «Η επιστήμη και η κοινή λογική μας λένε ότι αυτό δεν ισχύει», πρόσθεσε.
Η εκπρόσωπος μιας εκ των κλινικών που ανέστειλαν τη λειτουργία τους, αυτής του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα, εξέφρασε τη λύπη της για τις εξελίξεις. «Λυπούμαστε που αυτό θα επηρεάσει την προσπάθεια των ασθενών μας να αποκτήσουν μωρό μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά πρέπει να αξιολογήσουμε το ενδεχόμενο οι ασθενείς και οι γιατροί μας να διωχθούν ποινικά ή να αντιμετωπίσουν τιμωρητικές ζημιές για την τήρηση των προτύπων φροντίδας για τις θεραπείες εξωσωματικής γονιμοποίησης», τόνισε.
Η Γκέιλ Ντέντι, ανώτερη δικηγόρος στο Κέντρο για τα Αναπαραγωγικά Δικαιώματα, είναι σαφής σχετικά με τη νομική διάσταση του ζητήματος. Η απόφαση του δικαστηρίου της Αλαμπάμα υποδηλώνει ότι «οι πάροχοι εξωσωματικής γονιμοποίησης θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αστικές κυρώσεις, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να πληρώσουν αποζημίωση», τόνισε μιλώντας στο NBC.
Ο Ιατρικός Σύλλογος της Αλαμπάμα κάλεσε το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλαμπάμα να επανεξετάσει ή να αναστείλει την απόφασή του, ώστε οι κάτοικοι της πολιτείας να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
