Ρωσικό δικαστήριο έκρινε την Παρασκευή ένοχο για κατασκοπεία τον Αμερικανό δημοσιογράφο Έβαν Γκέρσκοβιτς και τον καταδίκασε σε 16 χρόνια σε σωφρονιστική αποικία υψίστης ασφαλείας, σε μια καταδικαστική απόφαση που ο εργοδότης του, η Wall Street Journal, χαρακτήρισε «ντροπιαστική καταδίκη-παρωδία».
Ο Γκέρσκοβιτς, ένας 32χρονος Αμερικανός που αρνήθηκε κάθε αδίκημα, δικάστηκε στην πόλη Γιεκατερίνμπουργκ τον περασμένο μήνα, αφού κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να συγκεντρώσει ευαίσθητες πληροφορίες για ένα εργοστάσιο δεξαμενών.
Ήταν ο πρώτος Αμερικανός δημοσιογράφος που κατηγορήθηκε για κατασκοπεία στη Ρωσία από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και η σύλληψή του τον Μάρτιο του 2023 ώθησε πολλούς Αμερικανούς και άλλους δυτικούς ανταποκριτές να εγκαταλείψουν τη Μόσχα.
Βίντεο από την ακροαματική διαδικασία της Παρασκευής που δόθηκε στη δημοσιότητα από το δικαστήριο έδειχνε τον Γκέρσκοβιτς, ντυμένο με μπλουζάκι και μαύρο παντελόνι, να στέκεται σε μια γυάλινη κλούβα της δικαστικής αίθουσας, καθώς άκουγε την ετυμηγορία που διαβάστηκε με γρήγορα νομικά λόγια για σχεδόν τέσσερα λεπτά.
Ο Αμερικανός δημοσιογράφος συνελήφθη από τις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας κατά τη διάρκεια ρεπορτάζ στο Γεκατερίνμπουργκ, στα Ουράλια, στις 29 Μαρτίου 2023. Από τότε παρέμενε φυλακισμένος σε ρωσικές φυλακές. Ο δημοσιογράφος έχει ασκήσει δίχως αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενες εφέσεις κατά της κράτησής του.
Οι ρωσικές αρχές ισχυρίζονται ότι κατόπιν έρευνας διαπιστώθηκε πως ο Γκέρσκοβιτς «έλαβε εντολή από τη CIA τον Μάρτιο του 2023 να συλλέξει πληροφορίες στην περιοχή του Σβερντλόφσκ σχετικά με τις δραστηριότητες της αμυντικής βιομηχανίας JSC NPK Uralvagonzavod».
Ο Γκέρσκοβιτς, η εφημερίδα του και η αμερικανική κυβέρνηση έχουν αρνηθεί τις κατηγορίες. Η Ουάσιγκτον έχει κατηγορήσει τη Μόσχα ότι χρησιμοποιεί τις συλλήψεις πολιτών για την ανταλλαγή τους με Ρώσους που κρατούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Νωρίτερα το Κρεμλίνο, αρνήθηκε να σχολιάσει το ενδεχόμενο ανταλλαγής κρατουμένων, μεταξύ των οποίων και του δημοσιογράφου της Wall Street Journal. Όταν ρωτήθηκε από το Reuters αν είναι εφικτή συμφωνία ανταλλαγής για τον Γκέρσκοβιτς, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε: «Θα αφήσω την ερώτησή σας αναπάντητη».
Διεθνείς αντιδράσεις για την καταδίκη του δημοσιογράφου
Άμεσες ήταν οι διεθνείς αντιδράσεις των Ηνωμένων Εθνών, αρχηγών κρατών και οργανώσεων για την καταδίκη στη Ρωσία του Αμερικανού δημοσιογράφου Έβαν Γκέρσκοβιτς, σε κάθειρξη 16 ετών έπειτα από δίκη που διεξήχθη ταχύτατα κεκλεισμένων των θυρών.
Η εφημερίδα Wall Street Journal, όπου εργαζόταν ο Γκέρσκοβιτς, έκανε λόγο για μια «σκανδαλώδη» καταδίκη και «συμβαίνει ενώ ο Έβαν έχει περάσει 478 ημέρες στη φυλακή, φυλακισμένος άδικα, μακριά από την οικογένεια και τους φίλους του (…) όλ’ αυτά επειδή έκανε τη δουλειά του ως δημοσιογράφος», ανέφεραν σε μια ανακοίνωση τα στελέχη της εφημερίδας.
Η Επιτροπή Προστασίας των Δημοσιογράφων (CPJ) χαρακτήρισε επίσης σκανδαλώδη την απόφαση του ρωσικού δικαστηρίου. «Οι δημοσιογράφοι δεν είναι πιόνια σε γεωπολιτικά παιχνίδια. Είναι καιρός να σταματήσει η διπλωματία της ομηρείας και να απελευθερωθεί αμέσως», είπε ο Κάρλος Μαρτίνεζ της Serna, διευθυντής προγραμμάτων της οργάνωσης αυτής που εδρεύει στη Νέα Υόρκη.
Η Ύπατη Αρμοστία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα εξέφρασε τις σοβαρές ανησυχίες για την καταδίκη του Γκέρσκοβιτς. «Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να μπορούν να εκτελούν τις βασικές επαγγελματικές τους λειτουργίες σε ένα ασφαλές περιβάλλον χωρίς φόβο αντιποίνων – σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ρωσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα», ανέφερε σε ανακοίνωσή της. «Ζητούμε την απελευθέρωση όλων των δημοσιογράφων στη Ρωσία που κρατούνται αποκλειστικά επειδή κάνουν τη δουλειά τους», ανέφερε η υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε πως η Ουάσινγκτον εργάζεται «εντατικά» για να διασφαλίσει ότι ο Γκέρσκοβιτς θα αφεθεί ελεύθερος. Ο Γκέρσκοβιτς «στοχοποιήθηκε από τις ρωσικές αρχές επειδή είναι δημοσιογράφος και Αμερικανός», κατήγγειλε ο Μπάιντεν σε ανακοίνωση. «Εργαζόμαστε σκληρά για να απελευθερώσουμε τον Έβαν και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε», πρόσθεσε. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ρωσία κρατά αδίκως τον Έβαν. Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα», συμπλήρωσε. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν από την πλευρά του τόνισε ότι εργάζεται νυχθημερόν προσπαθώντας να φέρει πίσω στις ΗΠΑ τον Γκέρσοβιτς και έναν άλλο φυλακισμένο Αμερικανό, τον πρώην πεζοναύτη Πολ Γουίλαν.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ χαρακτήρισε «αξιοκαταφρόνητη» την καταδίκη του Γκέρσκοβιτς, ζητώντας την άμεση απελευθέρωσή του. «Η καταδίκη του δημοσιογράφου της Wall Street Journal, Έβαν Γκέρσκοβιτς είναι αξιοκαταφρόνητη και απλώς θυμίζει την απόλυτη περιφρόνηση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης από τη Ρωσία. Η δημοσιογραφία δεν πρέπει να είναι έγκλημα. Ο Γκέρσκοβιτς πρέπει να αποφυλακιστεί αμέσως», έγραψε ο Βρετανός πρωθυπουργός με ανάρτηση στο Χ.
Από την πλευρά της η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ χαρακτήρισε την καταδίκη του δημοσιογράφου «πολιτικά υποκινούμενη και μέρος της πολεμικής προπαγάνδας του Πούτιν». Η ετυμηγορία, που καταδικάζει τον Αμερικανό δημοσιογράφο σε 16 χρόνια κάθειρξη για κατασκοπεία, «αποκαλύπτει τον φόβο του Πούτιν» για την αλήθεια, πρόσθεσε.
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα τόνισε ότι η καταδίκη του Γκέρσκοβιτς είναι αποτέλεσμα μιας «δίκης παρωδίας», ζητώντας και αυτή από την πλευρά της την απελευθέρωση του δημοσιογράφου.
