Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέσμευσε την Τετάρτη 10,2 δισεκατομμύρια ευρώ από τα δεσμευμένα κονδύλια της ΕΕ για τη συνοχή που προορίζονταν για την Ουγγαρία, μία ημέρα πριν οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζητήσουν νέα βοήθεια προς την Ουκρανία και την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για το Κίεβο, στις οποίες ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έχει αντιταχθεί σθεναρά.
«Μετά από ενδελεχή αξιολόγηση και αρκετές ανταλλαγές απόψεων με την ουγγρική κυβέρνηση, η Επιτροπή θεωρεί ότι η Ουγγαρία έλαβε τα μέτρα που δεσμεύτηκε να λάβει», επιτρέποντας στο εκτελεστικό όργανο της ΕΕ να απελευθερώσει τα κονδύλια, ανέφερε η Επιτροπή.
«Αυτό σημαίνει ότι μέρος της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής δεν θα είναι πλέον δεσμευμένο και, ως εκ τούτου, η Ουγγαρία μπορεί να αρχίσει να διεκδικεί επιστροφές ύψους έως και περίπου 10,2 δισεκατομμυρίων ευρώ», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Η κυβέρνηση Όρμπαν έχει εμπλακεί σε μια μακροχρόνια διαμάχη με τις Βρυξέλλες, οι οποίες έχουν παγώσει δισεκατομμύρια κονδύλια της ΕΕ που προορίζονταν για την Ουγγαρία λόγω ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στη χώρα.
Όπως αναφέρει το Politico τον Δεκέμβριο του 2022, η Επιτροπή αποφάσισε να μπλοκάρει περίπου 22 δισεκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία συνοχής της ΕΕ, τα οποία προορίζονται να βοηθήσουν τις φτωχότερες χώρες μέλη της ΕΕ να επενδύσουν στις οικονομίες τους. Τα κεφάλαια αυτά καταβάλλονται σε μεγάλο βαθμό ως επιστροφές χρημάτων που δαπανήθηκαν από τις εθνικές κυβερνήσεις για εγχώρια προγράμματα.
Τότε, η Επιτροπή έθεσε τους όρους που πρέπει να πληροί η Βουδαπέστη για να έχει πρόσβαση στα χρήματα.
Σε αυτές περιλαμβανόταν η εφαρμογή μιας σειράς μέτρων για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.
Έκτοτε, οι ουγγρικές αρχές προέβησαν σε ορισμένες νομικές αλλαγές για την ενίσχυση του ρόλου και των εξουσιών του Εθνικού Δικαστικού Συμβουλίου – ενός οργάνου που εποπτεύει τη διοίκηση των ουγγρικών δικαστηρίων – και της ανεξαρτησίας του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Οι αλλαγές αυτές ήταν αρκετές για να απελευθερωθούν ορισμένα, αλλά όχι όλα τα δεσμευμένα κονδύλια, καθώς η Ουγγαρία πρέπει ακόμη να εφαρμόσει μια άλλη σειρά μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ακαδημαϊκών ελευθεριών. Παράλληλα, περιμένει επίσης να αποκτήσει πρόσβαση σε επιχορηγήσεις και φθηνά δάνεια ύψους 10,4 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ, για τα οποία θα πρέπει να λάβει μια σειρά μέτρων κατά της διαφθοράς.
«Συνολικά, η χρηματοδότηση που παραμένει κλειδωμένη για την Ουγγαρία ανέρχεται σε περίπου 21 δισεκατομμύρια ευρώ», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής.
Η απόφαση του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ έρχεται λίγο πριν από μια σημαντική ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες αργότερα αυτή την εβδομάδα, κατά την οποία οι ηγέτες θα συζητήσουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία.
Εκβιασμός από Όρμπαν
Ο Ούγγρος ηγέτης, ο οποίος απειλεί να εμποδίσει την περαιτέρω βοήθεια της ΕΕ προς την Ουκρανία, είναι γνωστός για την εγγύτητά του στη Μόσχα και τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η προοπτική εκτροχιασμού της συνόδου κορυφής από τον Όρμπαν προκάλεσε συναγερμό στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και ώθησε τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να φιλοξενήσει τον Ούγγρο ηγέτη σε δείπνο στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα, σε μια προσπάθεια να βρεθεί συμβιβασμός για την Ουκρανία.
Ερωτηθείσα σχετικά με τη χρονική στιγμή της απόφασης της Επιτροπής να επιτρέψει στην Ουγγαρία την πρόσβαση σε κεφάλαια ακριβώς πριν από την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, η αντιπρόεδρος της Επιτροπής για τις αξίες και τη διαφάνεια Věra Jourová ισχυρίστηκε την Τρίτη ότι οφειλόταν σε «διαδικαστικές προθεσμίες που πρέπει να τηρήσουμε».
«Είναι καθαρή σύμπτωση ότι είναι ακριβώς η ίδια ώρα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», δήλωσε η Jourová στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο.
Παρ’ όλα αυτά, η κίνηση της Επιτροπής θα προκαλέσει πιθανότατα έντονες αντιδράσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο εδώ και καιρό επικρίνει την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για υπερβολική επιείκεια σε θέματα κράτους δικαίου.
Σε σχέδιο επιστολής που είδε το POLITICO την Τετάρτη, οι ηγέτες των τεσσάρων μεγαλύτερων πολιτικών ομάδων στην Ευρώπη – το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες, η Ανανεώσιμη Ευρώπη και οι Πράσινοι – προειδοποίησαν κατά της αποδέσμευσης των κονδυλίων.
