Στη σύλληψη δύο πανίσχυρων ηγετών του καρτέλ Σιναλόα προχώρησαν οι Αρχές στις ΗΠΑ, του 30χρονου Χοακίν Γκουσμάν Λόπες και του 76χρονου Ισμαέλ Σαμπάδα Γκαρσία (Ελ Μάγιο), τον συνέταιρο του «Ελ Τσάπο».
Οι Αρχες κάνουν λόγο, για ένα «πολύ βαρύ πλήγμα» στο μεξικανικό καρτέλ ναρκωτικών Σιναλόα, οι οποίες κατάφεραν την Παρασκευή να συλλάβουν δύο εκ των ηγετών του. Πρόκειται για το καρτέλ που παράγει και διακινεί τη φαιντανύλη ενός εξαιρετικά θανάσιμου οπιοειδούς, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά σε «όλο τον κόσμο».
Για τη σύλληψη των δύο πανίσχυρων ηγετών του καρτέλ, μυστικοί πράκτορες διείσδυσαν στην οργάνωση και έστησαν την παγίδα.
Οι δύο διαβόητοι αρχηγοί του καρτέλ μπήκαν σε ιδιωτικό αεροσκάφος με σκοπό να ταξιδέψουν σε περιοχή του νοτίου Μεξικού, αλλά τελικά προσγειώθηκαν στο Τέξας, στο Ελ Πάσο, όπου τους περίμεναν άνδρες του FBI για να τους συλλάβουν.
Ενώπιον ομοσπονδιακής δικάστριας στο Τέξας, ο Σαμπάδα Γκαρσία δήλωσε αθώος όταν του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για διακίνηση ναρκωτικών και ξέπλυμα χρήματος, σύμφωνα με δικόγραφα. Η δίκη έχει προγραμματιστεί για την Τετάρτη 31η Ιουλίου.
Οι «Τσαπίτος» και ο «Ελ Μάγιο»
Ο Χοακίν Γκουσμάν Λόπες είναι ένας από τους λεγόμενους «τσαπίτος», τους γιους του διαβόητου βαρόνου των ναρκωτικών Χοακίν Γκουσμάν Λοέρα, ή «Ελ Τσάπο», εγκάθειρκτου σε αμερικανική φυλακή υψίστης ασφαλείας μετά την καταδίκη του το 2019. Άλλος γιος του, ο Οβίδιο Γκουσμάν Λόπες, εκδόθηκε στις ΗΠΑ το 2023. Οι «Τσαπίτος» κληρονόμησαν τον έλεγχο της συμμορίας και επέκτειναν την δράση της στη φαιντανύλη.
Ο «Ελ Μάγιο» θεωρείται από τους «πιο διαβόητους διακινητές ναρκωτικών στην ιστορία του Μεξικού», σχολίασε το κέντρο αναλύσεων InSight Crime, αν και «κράταγε χαμηλό προφίλ» και προτιμούσε «τις επιχειρηματικές δραστηριότητες από τη βία».
Ο τελευταίος της πρώτης γενιάς των ηγετών των καρτέλ ναρκωτικών, δημιούργησε το καρτέλ Σιναλόα μαζί με τον Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουζμάν από τα απομεινάρια του καρτέλ της Γουαδαλαχάρα μετά την κατάρρευσή του το 1989.
Αλλά σε αντίθεση με τον διαβόητο συνεργάτη του, ο οποίος φυλακίστηκε δύο φορές και απέδρασε, ο Ελ Μάιο κατάφερε να διαφύγει τη σύλληψη για περίπου 35 χρόνια. Μέχρι χθες Παρασκευή.
Πώς έγινε η σύλληψη
Παρασύρθηκε στις ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας περίτεχνης επιχείρησης παγίδευσης, την οποία οργάνωσε ο γιος του πρώην συνεργάτη του, Ελ Τσάπο. Ο Χοακίν Γκουσμάν Λόπες, ένας από τους κληρονόμους της επιχείρησης του El Chapo, συνελήφθη μαζί με τον Σαμπάδα, αφού τον έκανε να πιστέψει ότι ταξίδευε στο βόρειο Μεξικό για να εξετάσει υποψήφια ακίνητα για παράνομους αεροδιαδρόμους.
«Ανησυχείτε μήπως σας συλλάβουν;» Ο Σαμπάδα ρωτήθηκε το 2010 από τον Μεξικανό δημοσιογράφο Χούλιο Σέρερ Γκαρσία, ο οποίος είχε ταξιδέψει βαθιά στα βουνά για μια άνευ προηγουμένου συνέντευξη με τον βαρόνο των ναρκωτικών.
«Η ιδέα της φυλάκισης μου προκαλεί πανικό», απάντησε. «Δεν είμαι σίγουρος ότι έχω αυτό που χρειάζεται για να αυτοκτονήσω. Θα ήθελα να πιστεύω ότι τα έχω και ότι θα αυτοκτονούσα».
Όταν όμως έφτασε η ώρα, είτε δεν είχε τα μέσα είτε την ευκαιρία.
Για κάποιον που ασκούσε τόση προσοχή επί τόσα χρόνια, φαίνεται εξαιρετικό το γεγονός ότι ο Zambada εξαπατήθηκε σε ηλικία 76 ετών. Ίσως πάντα να χρειαζόταν κάτι μοναδικό για να τον δουν υπό κράτηση.
«Δεν με εκπλήσσει το γεγονός ότι ο Zambada δεν πήγε οικειοθελώς», λέει ο Mike Vigil, πρώην πράκτορας της DEA. «Είναι στα 70 του, με κακή υγεία και έχει ήδη πει ότι η φυλακή ήταν ο μεγαλύτερος φόβος του».
Οι συλλήψεις – και η πιθανή συμφωνία ομολογίας μεταξύ των γιων του Ελ Τσάπο, γνωστών ως Los Chapitos, και της αμερικανικής κυβέρνησης – εγείρουν το ερώτημα ποιος θα αναλάβει τον έλεγχο του καρτέλ Σιναλόα.
Φόβοι για νέα έκρηξη βίας
Μετά τη σύλληψη του Ελ Τσάπο Γκουζμάν και την έκδοσή του στις ΗΠΑ το 2016, άρχισε μια αιματοχυσία, καθώς οι αντίπαλες φατρίες πάλευαν για τον έλεγχο της επικράτειας και πολεμούσαν τις αντίπαλες συμμορίες ναρκωτικών που αισθάνονταν αδυναμία.
Ακόμη πιο σοκαριστική και βίαιη ήταν η αντίδραση των πεζών του καρτέλ Σιναλόα όταν συνελήφθη ο αρχηγός τους, ο Οβίντιο Γκούζμαν Λόπεζ, τον Οκτώβριο του 2019.
Μετά τη σύλληψή του, εκατοντάδες ένοπλοι κατέβηκαν στην πόλη Culiacan και άνοιξαν πυρ κατά πολιτών, αστυνομικών και στρατιωτικών στόχων με όπλα διαμετρήματος .50 και εκτοξευτές ρουκετών. Τελικά, οι αρχές παρέδωσαν τον Ovidio Guzman πίσω στους άνδρες του για να τερματιστούν οι μάχες.
Αργότερα συνελήφθη εκ νέου, εκδόθηκε και επί του παρόντος αναμένει τη δίκη του σε φυλακή των ΗΠΑ.
Ο Mike Vigil πιστεύει ότι μια παρόμοια έκρηξη βίας, η οποία έγινε γνωστή ως Culiacanazo, μπορεί να αποφευχθεί αυτή τη φορά:
«Το καρτέλ Σιναλόα έχει έναν πολύ ισχυρό πάγκο πιθανών ηγετών που θα μπορούσαν να αναλάβουν, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του Ελ Τσάπο», λέει.
Στην πραγματικότητα, υποστηρίζει ο κ. Vigil, η «στρατηγική του Kingpin» – δηλαδή η επικέντρωση στην εξουδετέρωση μεμονωμένων ηγετών του καρτέλ – σπάνια είναι επιτυχής.
«Υπό την κυβέρνηση του (τότε Μεξικανού προέδρου Φελίπε) Καλντερόν, το μόνο που έτεινε να κάνει ήταν να δημιουργεί εσωτερικές συγκρούσεις εντός των καρτέλ, οι οποίες στη συνέχεια οδήγησαν σε λουτρό αίματος».
Αν αυτό συμβεί αυτή τη φορά, προτείνει ο πρώην πράκτορας της DEA Mike Vigil, «ο μόνος νικητής θα είναι οι αντίπαλοί τους, το καρτέλ της Νέας Γενιάς του Χαλίσκο (CJNG)».
Τούτου λεχθέντος, στιγμές ρευστότητας και πιθανών κενών εξουσίας όπως αυτή είναι βαθιά απρόβλεπτες. Οι μεξικανικές αρχές έχουν ήδη στείλει πρόσθετες δυνάμεις στην πολιτεία Σιναλόα ενόψει οποιασδήποτε αναζωπύρωσης της βίας.
Η επιχείρηση σχεδιάστηκε επί μήνες. Ωστόσο, ορισμένες αναφορές λένε ότι υπήρχε και ένα καιροσκοπικό στοιχείο. Όταν τα διάφορα στοιχεία πίσω από το τέχνασμα φάνηκε να ενώνονται, παρά τον σκεπτικισμό των αμερικανικών αρχών, τελικά αποφάσισαν ότι δεν είχαν να χάσουν τίποτα αν το επιχειρούσαν.
Ικανοποίηση Μπάιντεν για την σύλληψη των δύο έμπορων ναρκωτικών
Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εξέφρασε την ικανοποίησή του, σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε ο Λευκός Οίκος, για το γεγονός ότι «δυο από τους πιο διαβόητους ηγέτες του καρτέλ Σιναλόα, ενός από τα πιο θανάσιμα κυκλώματα στον κόσμο», συνελήφθησαν, καθώς «πάρα πολλοί συμπολίτες μας πεθαίνουν εξαιτίας της μάστιγας της φαιντανύλης».
Το συγκριμένο πολύ ισχυρό συνθετικό οπιοειδές, το οποίο σκοτώνει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, είναι «η πιο φονική απειλή με την οποία έχει βρεθεί ποτέ αντιμέτωπη η χώρα μας ως προς τα ναρκωτικά», τόνισε από την πλευρά του ο υπουργός Δικαιοσύνης Μέρικ Γκάρλαντ.
Το Μεξικό αναγνώρισε πως δεν είχε συμμετοχή στην επιχείρηση και δεν διαθέτει καμιά ενημέρωση όσον αφορά τις λεπτομέρειες. Ο πρόεδρος της χώρας Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ ζήτησε από τις αρχές των ΗΠΑ «πλήρη αναφορά», και «διαφάνεια».Η υπουργός Ασφαλείας Ρόσα Ισέλα Ροδρίγκες διερωτήθηκε τι ακριβώς «έγινε», αν ο «Ελ Μάγιο» έχει «αιχμαλωτιστεί» ή «παραδόθηκε».
Η Αν Μίλγκραμ, η επικεφαλής της ομοσπονδιακής υπηρεσίας δίωξης ναρκωτικών (DEA), εξέφρασε ικανοποίηση για το πλήγμα «στην καρδιά του καρτέλ που ευθύνεται για τη διακίνηση των μεγαλύτερων ποσοτήτων ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων της φαιντανύλης και μεθαμφεταμινών, που σκοτώνουν αμερικανούς». Έκανε λόγο για «πολύ σκληρό πλήγμα στο καρτέλ Σιναλόα».
Τόσο οι Los Chapitos όσο και η El Mayo έχουν βγάλει δισεκατομμύρια μέσω της φαιντανύλης, η οποία είναι εύκολο να παραχθεί και να μεταφερθεί χωρίς την ανάγκη για μεγάλες φυτείες κόκας στις Άνδεις, όπως συμβαίνει με την παρασκευή κοκαΐνης.
Οι ειδικοί λένε ότι είναι πρακτικά αδύνατο να σταματήσει εντελώς το λαθρεμπόριο της φαιντανύλης. Είναι απλά πολύ κερδοφόρο για τα καρτέλ και πολύ βαθιά ριζωμένο στο σύγχρονο τοπίο του πολέμου των ναρκωτικών στο Μεξικό.
Ωστόσο, η επιβολή του νόμου στις ΗΠΑ θέλει να πλήξει τα καρτέλ που το παράγουν, να μειώσει την επιρροή τους και, όπου είναι δυνατόν, να διαλύσει την ηγεσία τους.
Η σύλληψη του El Mayo Zambada -ακόμη και αν είναι ηλικιωμένος, σε κακή κατάσταση υγείας και συνελήφθη σε διπλή προδοσία- θα παρέμενε πάντα βασικό μέρος αυτής της στρατηγικής.
