Είχαμε μπει ήδη στη δεύτερη βδομάδα παραμονής στην περιοχή του Ντονμπάς προκαλώντας το ενδιαφέρον Ρώσων δημοσιογράφων και ξένων ανταποκριτών που κάλυπταν τον πόλεμο.
Σε σύγκριση με την ουκρανική πλευρά όπου ήταν ή είχαν περάσει από εκεί περισσότεροι από 30.000 δημοσιογράφοι, στην ρωσική πλευρά του Ντονμπάς, ήταν μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού που λέει ο λόγος.
Την πιο ισχυρή παρουσία είχαν οι Γάλλοι δημοσιογράφοι, ενώ οι υπόλοιποι ήταν από μη δυτικές χώρες, χωρίς να υπάρχει απαγόρευση για να καλύψουν το γεγονός. Όπως μάθαμε ένας δημοσιογράφος από τη Γερμανία, ανακλήθηκε πίσω στην πατρίδα του για να μην γράφει, ότι έγραφε.
Δεοντολογικά ένα σοβαρό και μεγάλο μέσο ενημέρωσης, που έχει τους πόρους, πρέπει να καλύπτει και τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές. Ασχέτως αν είναι αμυνόμενη ή επιτιθέμενη η χώρα. Ο κόσμος πρέπει να ενημερωθεί και από τις δυο πλευρές για το τι συμβαίνει. Και οι δημοσιογράφοι έχουν την υποχρέωση να καλύπτουν το σύνολο των γεγονότων.
Έτσι καθώς ήμασταν οι πρώτοι εκτός ρωσικής επικράτειας ξένοι δημοσιογράφοι, και δη δυτικοί, που επισκεφτήκαμε την περιοχή μας έκανε αξιοπερίεργους. Έτσι οι προσκλήσεις για συνεντεύξεις έπεφταν σωρό. Αν και τις αποφύγαμε όσο μπορούσαμε μερικές φορές δεν μπορείς να πεις όχι σε συναδέλφους. Εξάλλου είχαμε δει αρκετά και μπορούσαμε να έχουμε άποψη.
Όμως δεν ήταν μόνο οι δημοσιογράφοι που είχαν μάθει ότι βρισκόμασταν στην περιοχή του Ντονμπάς και πιο συγκεκριμένα στο Ντονέτσκ. Η χάρη μας είχε φτάσει στο Λουγκάνσκ και το τηλέφωνο που δεχτήκαμε, ήταν πρόσκληση να πάμε εκεί, στην πρωτεύουσα της άλλης αυτοανακηρυχθήσας «Λαϊκής Δημοκρατίας».
Είχαμε ακούσει ότι στο Λουγκάνσκ υπήρχε ελληνική στρατιωτική δύναμη και πολεμούσε ενσωματωμένη στην διαθρησκευτική τσετσενική μονάδα Αχμάτ του ρωσικού στρατού. Δεν το είχαμε επιβεβαιώσει, αλλά κυκλοφορούσε ως φήμη πως το δεξί χέρι του Στρατηγού Αλαουντίνοφ ήταν Έλληνας.
Αυτό από μόνο του ήταν είδηση βόμβα. Εκεί που η Ελλάδα έστελνε όπλα στην Ουκρανία, οι Έλληνες που πολεμούσαν από την ρωσική πλευρά ήταν αντιμέτωποι με ελληνικής προέλευσης όπλα.
Το είχαν ζητήσει και οι κάτοικοι της Μαριούπολης και του Σαρτανά αυτό εξάλλου, κάνοντας έκκληση προς την ελληνική κυβέρνηση να μην στέλνει όπλα στους Ουκρανούς γιατί αυτά τα όπλα σκοτώνουν και Έλληνες.
Ένα αυτοκίνητο είχε ξεκινήσει από το Λουγκάνσκ για να μας παραλάβει. Μαζέψαμε τα πράγματα και κάναμε την τελευταία μας συνέντευξη με τον δικηγόρο που μας συνόδεψε σε κάποιες από τις εξορμήσεις μας στην περιοχή.
«Ουτε μία Διεθνής Οργάνωση»
Το γραφείο του σχετικά μικρό με δυο υπολογιστές να λαμβάνουν συνεχώς υλικό. Ο Ιβάν ήταν επιφορτισμένος να καταγράφει τα εγκλήματα πολέμου που συντελούνταν στην περιοχή του Ντονέτσκ.
Σε μια άκρη ήταν τοποθετημένα στη σειρά υπολείμματα από νάρκες, βόμβες, ρουκέτες και οβίδες, που είχαν χτυπήσει την ευρύτερη περιοχή. Τεκμήρια αλλά και κομμάτια για αναγνώριση των χτυπημάτων.
Όπως μας εξήγησε από το 2014 που έγινε η λαϊκή «εξέγερση» και η αυτοανακήρυξη της «Λαϊκής Δημοκρατίας» διαπράχτηκαν σοβαρά εγκλήματα πολέμου, σύμφωνα με τον ίδιο, από το τάγμα του Αζόφ και τον Ουκρανικό στρατό.
Είχαν καταγραφεί πάνω από 14 χιλιάδες απώλειες σε πολίτες και στρατιώτες από το 2014, ενώ είχαν στείλει στον ΟΗΕ όλα τα δεδομένα που στοιχειοθετούσαν τα εγκλήματα πολέμου.
Όπως μας είπε, ενώ τα αποδέχτηκαν ως στοιχεία, καμιά ουσιαστική κίνηση δεν έγινε από την μεριά του διεθνούς οργανισμού για την απόδοση ευθυνών. Δεν ήταν λίγες οι φορές, όπως μας είπε, όπου οι Αζόφ έπαιρναν τα παιδιά από τις οικογένειες τους για να εκβιάσουν τους γονείς και να περάσουν στην ουκρανική επικράτεια. Μια πρακτική που χρησιμοποιούσαν συχνά ώστε να πάρουν όσους περισσότερους μπορούσαν από τις περιοχές που είχαν καταληφθεί από τους μαχητές των αυτοανακηρυχθησών περιοχών.
«Μας μιλάνε για διεθνές δίκαιο και δεν υπάρχει ούτε μια Διεθνής Οργάνωση εδώ να παρακολουθεί τι συμβαίνει. Μόνο ο Ερυθρός Σταυρός έχει παραμείνει εδώ και προσφέρει. Που είναι ο ΟΗΕ, που είναι ο ΟΑΣΕ, η UNICEF; Εδώ δεν υπάρχουν παιδιά; Δεν υπάρχουν θύματα; Εμείς δεν είμαστε άνθρωποι;» αναρωτήθηκε.
Μας πήρε και μας πήγε στο κεντρικό πάρκο. Εκεί ήταν ένα μνημείο για τα παιδιά που χάθηκαν στο Ντονέτσκ. Ένα μνημείο γεμάτο με λούτρινα και λουλούδια στη μνήμη των παιδιών σκοτώθηκαν στους βομβαρδισμούς σε σχολεία, παιδικές χαρές και στους δρόμους.
Το τηλέφωνο που χτύπησε μας επανάφερε στην πραγματικότητα, το αυτοκίνητο είχε φτάσει και μας περίμενε. Ο οδηγός φορούσε στρατιωτικά και στο μπράτσο του είχε το Ζ αλλά και το διακριτικό της μονάδας Αχμάτ.
Ταξίδι «αστραπή» στο Λουγκάνσκ
Φορτώσαμε τα πράγματα μας και ανεβήκαμε στο αυτοκίνητο που ήταν ένα ρωσικής κατασκευής τζιπ. Στις πόρτες του οδηγού και του συνοδηγού ήταν δυο μεγάλα αυτοκόλλητα. Το ένα με το σήμα της μονάδας Αχμάτ και το άλλο έγραφε με μεγάλα γράμματα ΑΡΧΩ και κυκλικά «Δεν θα σιωπήσω για χάρη της περιοχής και δεν θα ησυχάσω για χάρη της Ιερουσαλήμ».
Ούτε ο οδηγός ούτε το αυτοκίνητο ήταν τυχαία.
Στην θέση του συνοδηγού ήταν σφηνωμένο ένα καλάσνικοφ, ενώ στο παρμπρίζ υπήρχαν αστυνομικά φώτα και σειρήνα. Το καταλάβαμε πολύ σύντομα, καθώς το αυτοκίνητο, δεν σταματούσε ούτε στους ελέγχους ούτε στις ουρές που σχηματίζανε τα άλλα αυτοκίνητα.
Λιγομίλητος και σοβαρός ο οδηγός μας πήγαινε στον επόμενο σταθμό μας. Πολύ αργότερα, τις επόμενες μέρες όταν κερδίσαμε την εμπιστοσύνη του, μάθαμε ότι είχε πέντε παιδιά, μιλούσε άπταιστα αγγλικά και ήταν οικονομολόγος και είχε εργαστεί σε πολύ σημαντικές θέσεις στον ιδιωτικό τομέα. Όπως ήταν φυσικό για μας ήταν ένα σοκ αυτό.
Όμως το σοκ θα συνεχιζόταν και τις επόμενες μέρες. Όταν θα γνωρίζαμε κι άλλους μαχητές αλλά και τον Έλληνα «Γρεκ» που ηγούνταν της ομάδας με τους χριστιανούς της διαθρησκευτικής τσετσενικής μονάδας Αχμάτ που ανήκε επίσημα στο ρωσικό στρατό. Θα γνωρίζαμε τους στρατιώτες του Καντίροφ που τόσα έχουν ειπωθεί για αυτούς.
Μια απόσταση τεσσάρων ωρών την κάναμε σε λιγότερο από τρεις ώρες μέσα από καινούργιους δρόμους που είχαν χαράξει και φτιάξει οι Ρώσοι, μετά την επέμβαση στην περιοχή.
Αν και φτάσαμε όταν είχε πια σκοτεινιάσει η πόλη έμοιαζε να έχει ζωή και κίνηση κάτι που δεν συνέβαινε στο Ντονέτσκ. Το άγαλμα που έμοιαζε με τον Κολοσσό της Ρόδου, αλλά ήταν ένα εργάτης της φωτιάς των μεταλλουργείων, μας υποδέχτηκε στο δρόμο. Πρώτη μας στάση σ’ ένα αρμένικο εστιατόριο. Η καλύτερη επιλογή για φαγητό μετά από δέκα μέρες με χάμπουργκερ και σάντουιτς.
Όλα έδειχναν ότι η επόμενη μέρα θα είχε εκπλήξεις.
Η τελευταία έκπληξη ήταν ότι το ξενοδοχείο όπου μείναμε και ήταν γεμάτο από στρατιωτικούς και λίγους δημοσιογράφους, είχε νερό και μάλιστα καυτό. Ήταν η πιο ευχάριστη έκπληξη, μετά από δέκα μέρες χωρίς νερό και μπάνιο με την λεκάνη.
