Τα έθιμα των Χριστουγέννων δίνουν και παίρνουν σε όλο τον κόσμο αυτές τις ημέρες, καθώς οι γιορτές πλησιάζουν.
Και μπορεί ο αγαπημένος μας χριστουγεννιάτικος ήρωας να είναι ένα γενειοφόρος ηλικιωμένος με κόκκινα ρούχα, γυαλιά και κοιλιά αλλά φαίνεται πώς δεν είναι ο μοναδικός. Για εμάς είναι ο Άγιος Βασίλης, για άλλους ο Άγιος Νικόλαος (Santa Claus).
Ωστόσο, ένα έθιμο που συναντάμε στην Γερμανία και την Αυστρία μας συστήνει τον Krampus, το δαιμονικό αντίπαλον δέος του αγαπημένου μας Αγίου.
Ποιος είναι ο δαίμονας Krampus;
O δαίμονας Krampus είναι για τους Αυστριακούς το δεξί χέρι του Άγιου Βασίλη, ένας από τους βοηθούς του. Συνοδεύει τον Άγιο αλλά τιμωρεί τα άτακτα, σκανταλιάρικα παιδιά χτυπώντας τα και βάζοντάς τα σε ένα μεγάλο σακί που κουβαλά στην πλάτη του.
Ο Krampus είναι μισός τράγος και μισός δαίμονας και οι ρίζες του είναι παγανιστικές. Ο μύθος έχει επιζήσει σε διάφορες παραλλαγές σε πολλές περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης και ιδιαίτερα σε μέρη των Άλπεων, όπως της Αυστρίας, του Τιρόλο και της Βαυαρίας.
Ο Krampus είναι ένα ανθρωπόμορφο, κερατοφόρο ον που εμφανίζεται στις παραδόσεις πολλών Ευρωπαϊκών χωρών. Συνήθως απεικονίζεται ως δαιμονική μορφή με μαύρο τριχωτό δέρμα, κέρατα, μυτερή γλώσσα και πόδια τράγου με διχαλωτές οπλές.
Αντιπροσωπεύει το αντίθετο του Άγιου Βασίλη, δηλαδή αποστολή του είναι να τιμωρήσει τα παιδιά που τη διάρκεια του έτους δεν συμπεριφέρθηκαν σωστά και δημιουργούσαν προβλήματα στους γονείς τους και τους άλλους. Αν ένα παιδί είναι καλό, έρχεται ο Άγιος Βασίλης (ή ο Άγιος Νικόλαος) και το επιβραβεύει με δώρα και γλυκά, αν όμως είναι άτακτο, έρχεται ο Krampus και το χτυπάει προτού να το πάρει μαζί του στη φωλιά του.
Ο Krampus κουβαλάει μαζί του αλυσίδες που πολλές φορές έχουν πάνω τους κουδούνια, ενώ έχει πάνω του και βέργες από σημύδα, τις οποίες χρησιμοποιεί για να χτυπάει τα άτακτα παιδιά. Απεικονίζεται με σάκο, τσουβάλι ή καλάθι ώστε να πάρει μαζί του τα κακά παιδιά. Κάρτες που απεικονίζουν την τερατόμορφη φιγούρα υπήρχαν από τον 19ο αιώνα και σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες η ανταλλαγή τους αποτελούσε παραδοσιακό έθιμο.
Πότε εμφανίζεται
Σύμφωνα με τη λαογραφία, ο Krampus εμφανίζεται τη νύχτα της 5ης Δεκεμβρίου, της παραμονής του Αγίου Νικολάου, γνωστή ως Krampusnacht ή νύχτα του Krampus. Στην σύγχρονη εποχή, ο Krampus είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Αυστρία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβενία και την Τσεχική Δημοκρατία. Εκείνο το βράδυ γίνονται συγκεντρώσεις από ανθρώπους που ντύνονται δαίμονες και παρελαύνουν στους δρόμους (το λεγόμενο Krampuslauf).
Κατά την διάρκεια του 12ου αιώνα, η Καθολική Εκκλησία είχε απαγορεύσει τους εορτασμούς του Krampus, φοβούμενη ότι το παγανιστικό στοιχείο της προχριστιανικής Ευρώπης θα επικρατούσε της χριστιανικής πίστης. Όμως, ο Krampus παρέμεινε δημοφιλής με αποτέλεσμα τον 19ο αιώνα να ξεκινήσει η ανταλλαγή καρτών με τη φιγούρα του (Κραμπουσκάρτεν).
Με πληροφορίες από Trivialist, Wikipedia, Nationan Geografic, Smithsonian
