Ο Γιαχία Σινουάρ, ηγέτης της Χαμάς και εμβληματική μορφή της οργάνωσης, σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια επιχείρησης του Ισραήλ στη Γάζα. Ο θεωρούμενος ως εγκέφαλος της πολύνεκρης επίθεσης της Χαμάς στο εβραϊκό κράτος την 7η Οκτωβρίου, βρισκόταν στην κορυφή της αποκαλούμενης «λίστας των μελλοθανάτων» του Ισραήλ.
«Ο Γιαχία Σινουάρ είναι ο υπεύθυνος… και θα πεθάνει», είχε δηλώσει ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) αντιναύαρχος Ντανιέλ Χαγκάρι, ενώ ο ισραηλινός στρατιωτικός εκπρόσωπος, ο αντισυνταγματάρχης Ρίτσαρντ Χεχτ, είχε αποκαλέσει τον Σινουάρ ως το «πρόσωπο του κακού». «Το Ισραήλ θα τον εντοπίσει και θα τον εξοντώσει», είχε τονίσει. «Είναι ένας νεκρός που περπατά» (Dead Man Walking) είχε πει ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, διαμηνύοντας το «αναπόφευκτο τέλος του».
Αν και μέχρι την εξόντωση του Ισμαήλ Χανίγια, ο Γιαχία Σινουάρ θεωρητικά ήταν ο δεύτερος στην εξουσία, στην πραγματικότητα ήταν ο de facto ηγέτης της οργάνωσης. Τα πολλά και σκληρά χρόνια που πέρασε ως κρατούμενος στις ισραηλινές φυλακές τον ανέδειξαν σε έναν ήρωα για τον λαό της Γάζας. Πολλοί υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των υπηρεσιών άμυνας και ασφάλειας του Ισραήλ έχουν περιγράψει ως «μοιραίο λάθος» το ότι άφησαν τον Σινουάρ να βγει από τη φυλακή ως μέρος μιας συμφωνίας ανταλλαγής κρατουμένων.
Μετά τη δολοφονία από το Ισραήλ του Ισμαήλ Χανίγια, του πολιτικού επικεφαλής της Χαμάς, ο Γιαχία Σινουάρ, στρατιωτικός επικεφαλής της οργάνωσης, αναδείχθηκε και επίσημα στον απόλυτο ηγέτη της. Ολόκληρος ο ισραηλινός μηχανισμός, από την 7η Οκτωβρίου του 2023, προσπαθούσε να ανακαλύψει που βρίσκεται και φαίνεται πως έστω και συμπτωματικά τον εξόντωσε, καθώς σύμφωνα με τις πληροφορίες ο στρατός του Ισραήλ δεν γνώριζε πως ο Σινουάρ βρισκόταν εντός του κτιρίου που χτύπησε.
Η ένταξη στη Χαμάς και ο Σεΐχης που του έδωσε «φετφά»
Ο Γιαχία Σινουάρ ηγείται της Χαμάς στη Γάζα από το 2017, έχοντας ενταχθεί στις τάξεις της στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Γεννήθηκε σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στη Χαν Γιουνίς, στη νότια Γάζα, το 1962.
Σπούδασε αραβικά στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, το οποίο ιδρύθηκε το 1978 από τους δύο άνδρες, τον κληρικό Σεΐχη Αχμέτ Γιασίν και τον Μαχμούντ αλ-Ζαχάρ, που στη συνέχεια, σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, ίδρυσαν τη Χαμάς. Εκεί συνδέθηκε ιδιαίτερα με έναν από αυτούς, τον Γιασίν, ο οποίος φέρεται να του έδωσε φετφά (απόφαση του ισλαμικού νόμου) να σκοτώσει οποιονδήποτε ύποπτο συνεργαζόταν με τους Ισραηλινούς.
Ο Γιαχία Σινουάρ συνελήφθη για πρώτη φορά το 1982. Στη φυλακή, γνώρισε άλλα βασικά μέλη της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένου του Σαλάχ Σεχάντ, του πρώην αρχηγού της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, των Ταξιαρχιών Qassam. Φυλακίστηκε ξανά το 1985. Ακολούθως τέθηκε επικεφαλής του κλάδου εσωτερικής ασφάλειας της Χαμάς, της Δύναμης Majd, η οποία αναζητούσε και σκότωνε ύποπτους για ισραηλινή κατασκοπεία.
Το Ισραήλ (μάταια) προσπάθησε να τον στρατολογήσει
Ο Δρ Άρον Μπρέγκμαν, πρώην ταγματάρχης του ισραηλινού στρατού και τώρα ανώτερος καθηγητής στις πολεμικές σπουδές και την αραβο-ισραηλινή σύγκρουση στο King’s College του Λονδίνου, σύμφωνα με το Sky News, ανέφερε πως «οι Ισραηλινοί προσπάθησαν για πολλά χρόνια να τον στρατολογήσουν ως συνεργάτη ο ίδιος, προσφέροντάς του τεράστια κίνητρα. Αλλά αυτό ποτέ δεν λειτούργησε με τον Σινουάρ. Εξάλλου έγινε διαβόητος για τις εκτελέσεις Παλαιστινίων που θεωρούνταν ύποπτοι για συνεργασία με το Ισραήλ».
Το 1988 βοήθησε στην απαγωγή και τη δολοφονία δύο ισραηλινών στρατιωτών. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 22 χρόνια φυλάκιση. Ωστόσο στις ισραηλινές φυλακές δεν άφησε το χρόνο να περάσει ανεκμετάλλευτός. Έμαθε άπταιστα εβραϊκά για να κατανοεί καλύτερο εχθρό και έγινε ηγέτης των κρατουμένων της Χαμάς στο Ισραήλ.
Από τα χρόνια στη φυλακή… «ήρωας και ηγέτης»
«Διάβαζε ισραηλινές εφημερίδες σε καθημερινή βάση. Τους καταλάβαινε (σ.σ. τους Ισραηλινούς) πολύ καλύτερα από ό,τι εκείνοι τον καταλάβαιναν. Εξ ου και η ικανότητά του να τους εξαπατήσει και να τους αιφνιδιάσει εκτελώντας την επίθεση τόσο αποτελεσματικά τον Οκτώβριο του 2023».
Δεκαπέντε χρόνια μετά την ποινή φυλάκισής του, μίλησε στην ισραηλινή τηλεόραση και σε άπταιστα εβραϊκά τάχθηκε υπέρ της εκεχειρίας, καλώντας τη Χαμάς να προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Απελευθερώθηκε το 2011 ως μέρος της ανταλλαγής περισσότερων από 1.000 Παλαιστινίων κρατουμένων για έναν μόνο όμηρο Ισραηλινό στρατιώτη – τον Γκιλάντ Σαλίτ, όπως τονίζει το Sky News.
«Ήθελαν η φυλακή να είναι ένας τάφος για εμάς. Ένας μύλος για να αλέσει τη θέληση, την αποφασιστικότητα και τα σώματά μας. Αλλά δόξα τω Θεώ, με την πίστη μας στον σκοπό μας μετατρέψαμε τη φυλακή σε άδυτα λατρείας και ακαδημίες για σπουδές», δήλωσε μετά την αποφυλάκισή του ο Σινουάρ.
Με την επιστροφή του στη Γάζα συνέχισε να αυξάνει την επιρροή του μεταξύ των υψηλότερων βαθμίδων της Χαμάς. Παρέμεινε αφοσιωμένος στο αρχικό του καθήκον να αποκαλύπτει και να εκτελεί «προδότες», όπως χαρακτήριζε τόσο τους συνεργάτες των Ισραηλινών όσο και τα μέλη αντίπαλων οργανώσεων της Χαμάς.
Πρώην μέλος των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών είπε στους Financial Times ότι κάποτε καυχιόταν ότι ανάγκασε ένα μέλος της Χαμάς που ήταν ύποπτο για παροχή πληροφοριών σε ανταγωνιστική οργάνωση «να θάψει τον αδελφό του ζωντανό… δίνοντάς του ένα κουτάλι για να ολοκληρώσει τη δουλειά». Το 2015 πιστεύεται ότι συμμετείχε στα βασανιστήρια και τη δολοφονία του συναδέλφου του διοικητή της Χαμάς Μαχμούντ Ίσχτουι.
Ο εν λόγω άνδρας είχε κατηγορηθεί για υπεξαίρεση και «ηθικά εγκλήματα», συμπεριλαμβανομένης της υποτιθέμενης ομοφυλοφιλικής σεξουαλικής πράξης, με τον Σινουάρ να θεωρείται ότι ενορχήστρωσε τη δολοφονία του λόγω φόβου ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το κύρος της οργάνωσης και της ομάδας του.
Το 2015, χαρακτηρίστηκε τρομοκράτης από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και το 2017 διαδέχτηκε τον Χανίγια ως ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα. Το 2024, μετά τη δολοφονία του Χανίγια ο οποίος είχε αναδειχθεί σε πολιτικό επικεφαλής της οργάνωσης, ο Σινουάρ έγινε ο απόλυτος ηγέτης της οργάνωσης σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο.
Ο Άρον Μπρέγκμαν τον περιέγραψες ως έναν «φυσικό ηγέτη… χαρισματικό, μυστικοπαθή και χειριστικό». «Θα τον θυμόμαστε ως αρχιτέκτονα των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου και ως το πρόσωπο που προκάλεσε στους Ισραηλινούς την πιο τρομερή τους καταστροφή από την ίδρυση του κράτους τους το 1948», αναφέρει και προσθέτει: «Ο Σινουάρ θα μείνει στην παλαιστινιακή ιστορία ως εμβληματική φιγούρα».
«Η Χαμάς είναι σαν τη Λερναία Ύδρα»
Ο Χιού Λοβάτ, ανώτερος συνεργάτης πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), μετά εκτέλεση του Χανίγια και με δεδομένο πως ο Σινουάρ ήταν ο πρώτος στόχος των Ισραηλινών, είχε αναφέρει πως ακόμη και η δολοφονία του, θα είναι ένα πλήγμα για τη Χαμάς, αλλά δεν πρόκειται να διαλύσει την οργάνωση.
Όπως έχουν σημειώσει αναλυτές «η Χαμάς είναι σαν την Λερναία Ύδρα»: Κάθε φορά που σκοτώνεται ένας επιχειρησιακός διοικητής ή ένας ηγέτης, αντικαθίστανται γρήγορα από έναν άλλο. Ο διάδοχός μερικές φορές στερείται εμπειρίας, αλλά η οργάνωση εξακολουθεί να γεννά νέα ηγετικά πρόσωπα. «Και αυτός θα αντικατασταθεί. Δεν είναι σαν να σκοτώνεις τον Μπιν Λάντεν. Υπάρχουν και άλλοι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες στη Χαμάς».
