Έκτακτα μέτρα ασφαλείας παραμένουν σε ισχύ στη Μόσχα, μετά την εξέγερση μισθοφόρων του Βάγκνερ που κλόνισε τη θέση του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Πολλά ερωτήματα δεν έχουν όμως απαντηθεί ακόμα όπως σημειώνει το BBC.
Τι θα κάνει στη συνέχεια ο Πούτιν;
Μέσα σε ένα «γεμάτο» 24ωρο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αντιμετώπισε τη μεγαλύτερη πρόκληση για την εξουσία του από τότε που ανέβηκε στην εξουσία πριν από δύο και πλέον δεκαετίες. Ενώ ο άμεσος κίνδυνος φαίνεται να περιορίζεται, οι ειδικοί της Ρωσίας λένε ότι ο Πούτιν δεν βγαίνει δυνατός, αλλά μάλλον βαριά πληγωμένος.
Η ευρέως διαδεδομένη απέχθεια του κ. Πούτιν για την προδοσία φάνηκε να αντανακλάται στο αυστηρό εθνικό τηλεοπτικό του διάγγελμα το πρωί του Σαββάτου, όπου κατηγόρησε τον ηγέτη της Βάγκνερ, Γεβγκένι Πριγκόζιν, για «πισώπλατη μαχαιριά» και προδοσία.
Από τότε ο πρόεδρος της Ρωσίας δεν έχει εμφανιστεί δημοσίως, ενώ δεν είχε προγραμματιστεί νέο προεδρικό διάγγελμα στο άμεσο μέλλον. Σε μια προηχογραφημένη συνέντευξη στην κρατική τηλεόραση την Κυριακή – η οποία φαίνεται να είχε διεξαχθεί πριν από την εξέγερση – ο κ. Πούτιν δήλωσε ότι είναι βέβαιος για την πρόοδο του πολέμου στην Ουκρανία.
Τα αντιτρομοκρατικά μέτρα ασφαλείας εξακολουθούν να ισχύουν στη Μόσχα, αλλά δεν είναι σαφές αν ο πρόεδρος Πούτιν βρίσκεται καν στη ρωσική πρωτεύουσα αυτή τη στιγμή.
Ορισμένοι αναμένουν ότι ο κ. Πούτιν θα επιτεθεί με κάποιον τρόπο, είτε στρατιωτικά στην Ουκρανία, είτε σε όσους στο εσωτερικό της Ρωσίας δεν τον υποστήριξαν.
Ο Πολωνός ευρωβουλευτής Ράντεκ Σικόρσκι δήλωσε στο BBC ότι ο Ρώσος ηγέτης «πιθανότατα θα εκκαθαρίσει όσους θεωρεί ότι αμφιταλαντεύονται», πράγμα που σημαίνει ότι το καθεστώς του θα γίνει «πιο αυταρχικό και πιο βίαιο ταυτόχρονα».
Τι πρόκειται να κάνει ο Πριγκόζιν στη Λευκορωσία;
Ο άνθρωπος πίσω από την εξέγερση, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, είναι ελεύθερος. Παρά την προσπάθειά του να ανατρέψει τη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας, η κατηγορία για ένοπλη ανταρσία εναντίον του έχει αποσυρθεί. Δεν γνωρίζουμε όμως όλες τις λεπτομέρειες της συμφωνίας που επιτεύχθηκε μεταξύ του Κρεμλίνου και του Βάγκνερ.
Οι αναλυτές της Ρωσίας δεν αναμένουν ότι ο Πριγκόζιν θα εξαφανιστεί ήσυχα μέσα στη νύχτα.
Ο ηγέτης της Wagner- ο οποίος υπήρξε μια πολύ ισχυρή φυσιογνωμία για δεκάδες χιλιάδες μαχητές στην Ουκρανία – υπήρξε επίσης μια σημαντική φιγούρα για τον πρόεδρο Πούτιν, λειτουργώντας στη σκιά για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Έχει περάσει χρόνια κάνοντας βρώμικη δουλειά για το Κρεμλίνο, από τις μάχες στη Συρία μέχρι τις μάχες στην Ουκρανία το 2014, όταν προσάρτησε την Κριμαία.
Αλλά αφού αμφισβήτησε την εξουσία του κ. Πούτιν – και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ταπείνωσε τον Ρώσο ηγέτη – ερωτήματα σχετικά με τις εγγυήσεις που του δόθηκαν για την ασφάλειά του και τον ρόλο του στο μέλλον δεν έχουν ακόμη απαντηθεί.
Οι παρατηρητές διερωτώνται πόσο έλεγχο θα μπορέσει να ασκήσει ο Λευκορώσος ηγέτης Αλεξάντερ Λουκασένκο στον Πριγκόζιν -αν όντως πάει στο Μινσκ- και, αν τον ακολουθήσουν οι δυνάμεις της Βάγκνερ, ποια απειλή θα αποτελέσουν για τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και την Ουκρανία.
Τι συμβαίνει τώρα με τη Wagner;
Πριν από αυτή την ανταρσία, δεκάδες χιλιάδες μισθοφόροι της Wagner έπαιζαν βασικό ρόλο στον πόλεμο του Πούτιν κατά της Ουκρανίας. Αλλά οι ημέρες της Wagner ως μισθοφορικού στρατού είχαν ήδη φτάσει στο τέλος τους.
Ο Πριγκόζιν και οι δυνάμεις του αντιστέκονταν στις πιέσεις για την απορρόφησή τους από το ρωσικό υπουργείο Άμυνας – και η αηδία για την κίνηση αυτή θεωρείται βασικός παράγοντας για τη μετατροπή μιας μακροχρόνιας διαμάχης σε εξέγερση.
Αλλά με τη βραχύβια εξέγερση να έχει τελειώσει – και τον Πριγκόζιν να κατευθύνεται τώρα προφανώς στην εξορία – πολλοί αναρωτιούνται τι θα κάνουν οι μαχητές του.
Οι κατηγορίες εναντίον όσων συμμετείχαν στην ανταρσία φαίνεται να έχουν αποσυρθεί. Βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν στρατεύματα του Βάγκνερ να εγκαταλείπουν την πόλη Ροστόφ-ον-Ντον, όπου είχαν θέσει υπό τον έλεγχό τους στρατιωτικές βάσεις. Ο κυβερνήτης του Βορονέζ, που βρίσκεται στα μισά της διαδρομής μεταξύ Ροστόφ και Μόσχας, δήλωσε ότι οι δυνάμεις του Βάγκνερ εγκαταλείπουν επίσης την περιοχή του.
Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν τώρα απλώς θα συνεργαστούν και θα ενσωματωθούν στον τακτικό ρωσικό στρατό – ή ακόμη και αν οι τακτικοί στρατιώτες της Ρωσίας θα υπηρετούν τώρα πρόθυμα στο πλευρό τους.
Και θα επιστρέψουν απλώς να πολεμήσουν στις υπάρχουσες ζώνες συγκρούσεων στην Ουκρανία, όπως αναφέρουν τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης; Ορισμένοι αναλυτές έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι οι μαχητές θα μπορούσαν να ακολουθήσουν τον Πριγκόζιν δυτικά, αν όντως πάει στη Λευκορωσία – το πλησιέστερο σημείο από όπου η Ρωσία θα μπορούσε να επιτεθεί στην ουκρανική πρωτεύουσα, το Κίεβο.
Πώς θα επηρεάσει τον πόλεμο στην Ουκρανία;
Η ομάδα Βάγκνερ έχει παράσχει μερικά από τα πιο επιτυχημένα στρατεύματα κρούσης που πολεμούν στην Ουκρανία, παρόλο που πολλοί από τους μαχητές της προέρχονται από φυλακές, δελεασμένοι με την υπόσχεση της ελευθερίας για υπηρεσία στο μέτωπο. Συμμετείχαν σε μεγάλο βαθμό στην κατάληψη της πόλης Μπαχμούτ από τη Ρωσία, για παράδειγμα.
Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι η εξέγερση δεν είχε καμία επίπτωση στην εκστρατεία της στην Ουκρανία μέχρι στιγμής.
Ωστόσο, οι ρωσικές δυνάμεις θα έχουν αναμφίβολα ακούσει τι συμβαίνει και τα νέα μπορεί να είναι αποθαρρυντικά. Ορισμένοι εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν εσωτερικές μάχες μεταξύ αντίπαλων μονάδων τις επόμενες ημέρες, ανάλογα με το τι είδους μετασεισμοί θα υπάρξουν πίσω στη Ρωσία μετά τα γεγονότα του Σαββάτου.
Στην Ουκρανία, εκτός από την ανησυχία για τον κίνδυνο να κλιμακώσει η Ρωσία την εμπλοκή της, οι στρατιωτικοί ηγέτες θα αναζητήσουν ευκαιρίες από την αστάθεια στην άλλη πλευρά των συνόρων.
Οι δυνάμεις του Κιέβου έχουν ξεκινήσει αντεπίθεση για να ανακτήσουν εδάφη που έχουν καταληφθεί από τους Ρώσους και πιστεύουν ότι η αναταραχή στη Ρωσία προσφέρει ένα «παράθυρο ευκαιρίας».
Ένας πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ουκρανία, ο Μπιλ Τέιλορ, δήλωσε στο BBC ότι οι ουκρανικές δυνάμεις βρίσκονται σε «καλή θέση» για να εκμεταλλευτούν τις τακτικές αδυναμίες που αποκαλύπτονται από την ξαφνική μετακίνηση των μαχητών της Βάγκνερ.
Τι γνώριζαν οι ΗΠΑ και άλλοι εκ των προτέρων;
Ενώ η ανταρσία του Πριγκόζιν φάνηκε να αιφνιδιάζει το Κρεμλίνο, οι αμερικανικές υπηρεσίες κατασκοπείας είχαν ήδη εντοπίσει ενδείξεις ότι σχεδίαζε να δράσει και είχαν ενημερώσει τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν μαζί με βασικούς ηγέτες του Κογκρέσου νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, αναφέρουν αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.
Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες εντόπισαν ότι ο αρχηγός της μισθοφορικής ομάδας συγκέντρωσε όπλα, πυρομαχικά και άλλο εξοπλισμό κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία, μετέδωσε το CNN.
Σύμφωνα με τους New York Times, ο πρόεδρος Μπάιντεν μίλησε με τους ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου λόγω των ανησυχιών ότι ο έλεγχος του κ. Πούτιν επί του τεράστιου ρωσικού οπλοστασίου πυρηνικών όπλων θα μπορούσε να ξεφύγει εν μέσω του χάους.
Οι επικεφαλής των αμερικανών κατασκόπων παρακολουθούσαν την επιδείνωση της σχέσης μεταξύ του Πριγκόζιν και των Ρώσων αξιωματούχων της άμυνας για μήνες και οι μυστικές υπηρεσίες είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ήταν ένα σημάδι ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία πήγαινε άσχημα τόσο για τον Βάγκνερ όσο και για τον τακτικό στρατό, αναφέρει η εφημερίδα.
Εν τω μεταξύ, η Washington Post αναφέρει ότι οι ΗΠΑ μπορεί να είχαν αντιληφθεί ότι ο Πριγκόζιν σχεδίαζε κάτι ήδη από τα μέσα Ιουνίου.
Ένα βασικό έναυσμα ήταν ένα διάταγμα στις 10 Ιουνίου από το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας που διέταζε όλα τα εθελοντικά αποσπάσματα -όπως η Wagner- να υπογράψουν συμβόλαια με την κυβέρνηση, κάτι που θα αποτελούσε ουσιαστικά την εξαγορά των μισθοφορικών στρατευμάτων του Πριγκόζιν.
Αξιωματούχοι δήλωσαν στην εφημερίδα ότι «υπήρχαν αρκετά σημάδια ώστε να μπορέσουμε να πούμε στην ηγεσία … ότι κάτι συνέβαινε» – αλλά η ακριβής φύση των σχεδίων του Πριγκόζιν δεν ήταν σαφής μέχρι λίγο πριν από την έναρξη της ανταρσίας.
Ο πρόεδρος Πούτιν ενημερώθηκε επίσης από τις δικές του μυστικές υπηρεσίες ότι ο Πριγκόζιν σχεδίαζε κάτι, ανέφερε η εφημερίδα. Δεν είναι σαφές πότε ακριβώς του το είπαν αυτό, αλλά ήταν «σίγουρα περισσότερο από 24 ώρες πριν», ανέφερε η εφημερίδα επικαλούμενη Αμερικανό αξιωματούχο το Σάββατο.
Τι πιστεύει ο ρωσικός λαός;
Η ομιλία του κ. Πούτιν προς το έθνος, καθώς η κρίση εκτυλίσσεται, θεωρείται ένδειξη του πόσο σοβαρά βλέπει την απειλή και την ανάγκη να επιβληθεί στο ρωσικό κοινό.
«Πολλοί μέσα στην ελίτ θα κατηγορήσουν προσωπικά τον Πούτιν για το γεγονός ότι όλα πήγαν τόσο μακριά και ότι δεν υπήρξε εγκαίρως η κατάλληλη αντίδραση από τον πρόεδρο», έγραψε στο Telegram μια κορυφαία αναλύτρια της Ρωσίας, η Τατιάνα Στανόβαγια. «Ως εκ τούτου, όλη αυτή η ιστορία είναι επίσης ένα πλήγμα για τις θέσεις του Πούτιν».
Αν και είναι δύσκολο να εξαχθούν συμπεράσματα για τη συνολική ρωσική κοινή γνώμη, οι ηγέτες της χώρας θα ανησυχούσαν από το θέαμα των πολιτών που χειροκροτούσαν τις μονάδες της Βάγκνερ στην πόλη Ροστόφ.
Καθώς τα στρατεύματα της Βάγκνερ εγκατέλειπαν την πόλη που είχαν ουσιαστικά θέσει υπό τον έλεγχό τους κατά τη διάρκεια της εξέγερσής τους, τους υποδέχθηκε ένα προφανώς υποστηρικτικό πλήθος που ζητωκραύγαζε, χειροκροτούσε και έβγαζε φωτογραφίες.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένοι κάτοικοι φαίνεται ότι είχαν σπεύσει να εγκαταλείψουν την πόλη με τρένο το Σάββατο μετά την άφιξη της Βάγκνερ.
