Οι εκλογές της 4ης Ιουλίου σηματοδοτούν το τέλος μίας εποχής και την αρχή μίας άλλης. Έπειτα από 14 χρόνια κυριαρχίας των Συντηρητικών, η οποία σηματοδοτήθηκε τα τελευταία χρόνια από μια σειρά κρίσεων -το Brexit, η κάθετη άνοδος των τιμών ή ακόμη η εναλλαγή πρωθυπουργών-, μια σελίδα γυρίζει στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Μέσα σε πέντε χρόνια οι πολιτικοί συσχετισμοί έχουν αλλάξει άρδην, αφού η τεράστια πλειοψηφία των Τόρις το 2019 αυτή τη στιγμή θα φαινόταν αδιανόητη. Ο Στάρμερ κατάφερε να επαναφέρει τους Εργατικούς στο προσκήνιο, με τους Συντηρητικούς να καταρρέουν, αλλάζοντας τον έναν πίσω από τον άλλον τους αρχηγούς τους μέσα σε αυτή την πενταετία.
O Κιρ Στάρμερ θα μεταβεί στο Μπάκιγχαμ για να αναλάβει επίσημα τον έλεγχο της χώρας.
Λίγο μετά τις 4 τα ξημερώματα, ο επικεφαλής των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ, έφτασε σε ένα από τα μεγαλύτερα εκλογικά κέντρα του Λονδίνου. «Απόψε οι ψηφοφόροι μίλησαν και είναι έτοιμοι για αλλαγή. Όλα αρχίζουν με εσάς. Η αλλαγή αρχίζει σε αυτή την κοινότητα. Ψηφίσατε και είναι ώρα για εμάς να κάνουμε πράξεις», είπε.
🚨 BREAKING: Keir Starmer's victory speech
"We did it…. change begins now"
"I will govern for every single person in this country" pic.twitter.com/8qb1CQVAiX
— Politics UK (@PolitlcsUK) July 5, 2024
Χωρίς να περιμένει τα αποτελέσματα και από τις 650 εκλογικές περιφέρειες της χώρας, ο απερχόμενος πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ αναγνώρισε την ήττα της παράταξής του, ανακοινώνοντας ότι τηλεφώνησε στον αρχηγό του Εργατικού Κόμματος, τον Κιρ Στάρμερ, για να τον συγχαρεί αναλαμβάνοντας την ευθύνη μιας αποτυχίας που μοιάζει πλέον ιστορικών διαστάσεων.
🚨 WATCH: Rishi Sunak concedes defeat to Labour https://t.co/1pwakVEBtH pic.twitter.com/6eXzzQUTZY
— Politics UK (@PolitlcsUK) July 5, 2024
Σήμερα το πρωί, ο Κιρ Στάρμερ, ο 61χρονος πρώην δικηγόρος με ειδίκευση στα ανθρώπινα δικαιώματα, θα πάρει από τον βασιλιά Κάρολο Γ’ εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση. Έτσι ένας μετριοπαθής ηγέτης της κεντροαριστεράς θα εγκατασταθεί στον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ σε μια περίοδο που η άκρα δεξιά έχει πιθανότητες να φθάσει στην εξουσία στη Γαλλία και που ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει να έχει καλές προοπτικές για να επιστρέψει στο Λευκό Οίκο.
«Η αλλαγή αρχίζει τώρα», υπογράμμισε ο μελλοντικός πρωθυπουργός, ευχαριστώντας τους οπαδούς του και ανανεώοντας την υπόσχεσή του για μια «εθνική ανανέωση». «Δεν σας υπόσχομαι ότι θα είναι εύκολο. Δεν αρκεί να πατήσεις ένα κουμπί για να αλλάξει μια χώρα. Αυτό απαιτεί δύσκολη δουλειά, υπομονετική δουλειά, δουλειά με αποφασιστικότητα».
Τα αποτελέσματα τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα επιβεβαιώνουν την έκταση της επιτυχίας του Εργατικού Κόμματος και την ιστορικών διαστάσεων ήττα των Συντηρητικών, κάτι που προβλεπόταν εδώ και μήνες από τις δημοσκοπήσεις.
Γύρω στις 07:30 (ώρα Ελλάδας), το Εργατικό Κόμμα είχε εξασφαλίσει περισσότερες από 367 έδρες, δηλαδή περισσότερες από τις 326 που είναι απαραίτητες για να έχει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων και να μπορέσει να σχηματίσει μόνο του την επόμενη βρετανική κυβέρνηση.
Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση του BBC μετά την ανακοίνωση του ενός τρίτου των αποτελεσμάτων, το Εργατικό Κόμμα θα κερδίσει συνολικά 410 από τις 650 έδρες της Βουλής των Κοινοτήτων, δηλαδή λίγο λιγότερες από την ιστορική επίδοση του Τόνι Μπλερ το 1997 (418).
Το Συντηρητικό Κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Ρίσι Σουνακ καταγράφει το χειρότερο αποτέλεσμα που είχε ποτέ από την αρχή του 20ου αιώνα: 119 εκλεγμένους βουλευτές, από τους 365 που είχε εκλέξει πριν από πέντε χρόνια υπό τον Μπόρις Τζόνσον.
Στελέχη του συμπαρασύρθηκαν απ’ αυτό το κύμα της απόρριψης του Συντηρητικού Κόμματος εκ μέρους των ψηφοφόρων, όπως ο υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς ή η υπουργός αρμόδια για τις σχέσεις με το Κοινοβούλιο Πένι Μόρντοντ, η οποία θεωρούνταν ενδεχόμενη μελλοντική ηγέτιδα του κόμματος.
Oι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες φαίνεται να κερδίζουν 71 έδρες, η καλύτερη επίδοση του κόμματος στην ιστορία τους, αποσπώντας πολλές έδρες από τους Τόρις.
Επίσης:
- 9 το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας (SNP)
- 7 το Σιν Φέιν
- 5 οι ανεξάρτητοι (ένας εκ των οποίων ο πρώην επικεφαλής των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν)
- 4 το Μεταρρυθμιστικό Κόμμα του Φάρατζ
- 4 οι Πράσινοι
- 4 το Plaid Cymru
- 4 το κόμμα DUP
- 2 το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα
- και από 1 έδρα το κόμμα Alliance, το κόμμα Ulster Unionist και το κόμμα Traditional Unionist Voice
Υπόσχεται να μεταμορφώσει τη χώρα ο Στάρμερ
Τα πρωτοσέλιδα του βρετανικού Τύπου επιμένουν σήμερα ομόφωνα στην εργατική «πλημυρίδα» που επιτεύχθηκε από τον Κιρ Στάρμερ.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, αυτός ο τελευταίος, ο οποίος εισήλθε στην πολιτική πριν από μόλις εννέα χρόνια, υποσχέθηκε την επιστροφή στη «σταθερότητα» και στη «σοβαρότητα» με μια πολύ αυστηρή διαχείριση των δημόσιων δαπανών.
Λίγο μόνο χαρισματικός, υπόσχεται να μεταμορφώσει τη χώρα με τον ίδιο τρόπο που κατάφερε να κάνει να ανακάμψει το Εργατικό Κόμμα, αφού διαδέχθηκε το 2020 τον πολύ αριστερό Τζέρεμι Κόρμπιν, επαναφέροντάς το στο κέντρο σε ό,τι αφορά την οικονομία και μαχόμενος κατά του αντισημιτισμού.
Ο Στάρμερ διαβεβαιώνει πως θέλει να τονώσει την ανάπτυξη, να αναμορφώσει τις δημόσιες υπηρεσίες, να ενισχύσει τα δικαιώματα των εργαζομένων, να μειώσει τη μετανάστευση και να ξαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση – χωρίς να επανέλθει στο Brexit, θέμα ταμπού στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Η μελλοντική κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει «δύσκολες επιλογές» μπροστά στην «έκταση της πρόκλησης», προειδοποίησε πάντως η Ρέιτσελ Ριβς, η οποία αναμένεται ότι θα γίνει η πρώτη γυναίκα υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στη Βουλή ο Νάιτζελ Φάρατζ
Επίσης το αντιμεταναστευτικό και αντισυστημικό κόμμα Reform UK (Μεταρρύθμιση του Ηνωμένου Βασιλείου) θα εισέλθει στο κοινοβούλιο με τέσσερις έδρες. Ο αρχηγός του και φυσιογνωμία της σκληροπυρηνικής δεξιάς Νάιτζελ Φάρατζ θα γίνει εντέλει βουλευτής με την όγδοη προσπάθειά του.
Ο πρώην κήρυκας του Brexit χαιρέτισε την αρχή μιας «εξέγερσης εναντίον του κατεστημένου».
Στη Σκωτία, οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας του Σκωτσέζικου Εθνικού Κόμματος υφίστανται μια σοβαρή ήττα, καθώς δεν αναμένεται να κερδίσουν παρά 8 από τις 57 περιφέρειες.
Δεν εκλέγεται η πρώην πρωθυπουργός Λιζ Τρας.
Οι Τόρις δεν έβγαλαν ούτε έναν βουλευτή στην Ουαλία
Πανωλεθρία για το Συντηρητικό Κόμμα που έχασε όλες του τις έδρες στην Ουαλία. Το 2019 είχαν εκλέξει 14 βουλευτές.
Δεν κατάφερε να εκλεγεί η Penny Mordaunt
Η Penny Mordaunt, επικεφαλής των Commons, έχασε επίσης την έδρα της στο Bόρειο Portsmouth. Από όλους τους υπουργούς που έχουν χάσει τις έδρες τους μέχρι στιγμής, η ήττα της είναι ίσως η πιο σημαντική επειδή θεωρήθηκε ως ένας από τους ισχυρότερους υποψηφίους για να αντικαταστήσει τον Ρίσι Σουνάκ στην ηγεσία των Τόρις.
Έχασε την έδρα του ο υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς
Ο βρετανός υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς έχασε τη βουλευτική του έδρα και έγινε – μέχρι στιγμής – το πλέον υψηλόβαθμο μέλος του υπουργικού συμβουλίου του Ρίσι Σούνακ που μένει εκτός κοινοβουλίου, σε μια εκλογική βραδιά που εξελίσσεται σε ιστορικό θρίαμβο για τους Εργατικούς.
Ο απερχόμενος υπουργός Άμυνας ηττήθηκε στην εκλογική περιφέρεια Γουέλιν Χάτφιλντ της νότιας Αγγλίας από τον υποψήφιο του Εργατικού Κόμματος, Άντριου Λιούιν, ο οποίος με 19.877 ψήφους κερδίζει την έδρα.
Ο 55χρονος Γκραντ Σαπς, που έλαβε 16.078 ψήφους, υποστήριξε την Ουκρανία από τότε που επιλέχθηκε να αντικαταστήσει τον Μπεν Γουάλας στο υπουργείο Άμυνας πριν από σχεδόν δύο χρόνια, ταξιδεύοντας μάλιστα στο Κίεβο έναν μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Πιστός υποστηρικτής του πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ, είχε αναλάβει διάφορους ρόλους στο υπουργικό συμβούλιο, ενώ διετέλεσε επίσης υπουργός Εσωτερικών της Λιζ Τρας για έξι ημέρες.
Η υπουργός Παιδείας Τζίλιαν Κίγκαν έχασε τη θέση της στο Τσίτσεστερ, και έγινε η τελευταία υπουργός που πέφτει. Την κέρδισαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες με πλειοψηφία 12.172 ψήφων.
Αντίθετα τις έδρες τους κράτησαν οι δύο υπουργοί της κυβέρνησης Σούνακ, Όλιβερ Ντάουντεν και Κέμι Μπάντενοχ.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, κράτησε την έδρα του στο Χέρτσμερ και η γραμματέας επιχειρήσεων, κράτησε επίσης την έδρα της στο Essex North West.
Eπίσης κατάφερε να επανεκλεγεί ο υπουργός Οικονομικών, Τζέρεμι Χαντ αποκρούοντας μία δυναμική πρόκληση από το μικρότερο Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα.
Ο Χαντ, ένας συντηρητικός βουλευτής που υπηρέτησε επίσης, ως υπουργός Υγείας και υπουργός Εξωτερικών στη διάρκεια των 11 ετών που βρέθηκε στον πυρήνα της κυβέρνησης, βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της νύχτας των εκλογικών αποτελεσμάτων, καθώς οι Συντηρητικοί έχασαν έδρες σε ολόκληρη τη χώρα.
Όπως καταγράφει το Sky News χάνουν την έδρα τους:
- Γκραντ Σαπς – υπουργός Άμυνας
- Σάιμον Χαρτ – υφυπουργός Οικονομικών
- Γκίλιαν Κίγκαν – υπουργός Παιδείας
- Άλεξ Τσολκ – υπουργός Δικαιοσύνης
- Πένι Μόρντοντ – πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων
- Λούσι Φρέιζερ – υπουργός Πολιτισμού
- Τζόνι Μέρσερ – υπουργός για θέματα Βετεράνων
- Μισελ Ντόλεναν – υπουργός Έρευνας και Τεχνολογίας
- Ντέιβιντ Ντέιβις – υπουργός Ουαλίας
- Βικτόρια Πρέντις – γενικός εισαγγελέας
- Μαρκ Χάρπερ – υπουργός Μεταφορών
Η επόμενη μέρα
Στην εξουσία, το Εργατικό Κόμμα θα πρέπει να δώσει απάντηση σε μια σημαντική προσδοκία για αλλαγή.
Το Brexit δίχασε τη χώρα ενώ οι υποσχέσεις των υποστηρικτών του δεν εκπληρώθηκαν. Η άνοδος των τιμών τα δύο τελευταία χρόνια έκαναν τις οικογένειες να φτωχύνουν, καθώς είναι περισσότερες παρα ποτέ αυτές που εξαρτώνται από τις τράπεζες τροφίμων.
Μερικές φορές χρειάζεται να περιμένει κανείς μήνες για ιατρικά ραντεβού στη δημόσια υπηρεσία υγείας NHS. Επίσης μέσα στις επόμενες ημέρες μπορεί να μην υπάρχει πια θέση στις φυλακές.
Μέσα σε μια ατμόσφαιρα μόνιμων αδελφοκτόνων συγκρούσεων στους Συντηρητικούς, τα πολιτικά σκάνδαλα υπό τον Μπόρις Τζόνσον και η δημοσιονομική αστάθεια της Λιζ Τρας, η οποία δεν άντεξε παρά 49 ημέρες στην εξουσία, κατέληξαν να απελπίσουν τους ψηφοφόρους.
Στους 20 μήνες που παρέμεινε στην Ντάουνινγκ Στριτ, ο διάδοχός τους, ο Ρίσι Σούνακ, πέμπτος συντηρητικός πρωθυπουργός από το 2010, ουδέποτε κατάφερε να σηκώσει τον πήχυ στην κοινή γνώμη.
Αυτός ο 44χρονος πρώην τραπεζίτης και υπουργός Οικονομικών είχε τζογάρει συγκαλώντας τις εκλογές αυτές τον Ιούλιο χωρίς να περιμένει το φθινόπωρο, όπως πίστευαν πολλοί πως θα έκανε, όμως η προεκλογική εκστρατεία του μετατράπηκε εντέλει σε γολγοθά.
