Λίγες ημέρες μετά την κατάληψη της Αβντιίβκα από τη Ρωσία, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι παραδέχτηκε πως η κατάσταση είναι «εξαιρετικά δύσκολη», ιδιαίτερα στις περιοχές που έχουν συγκεντρωθεί οι ρωσικές δυνάμεις. Η Ουκρανία ξεμένει από όπλα, στρατιώτες και… δυτική υποστήριξη.
Η εικόνα στη «Διάσκεψη του Μονάχου», που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες, αντανακλά τα αδιέξοδα της Δύσης. Κοινή διαπίστωση των δυτικών ηγετών ήταν πως τίποτε από όσα έχουν κάνει ως τώρα κατά του Κρεμλίνου δεν έχει φέρει τα προσδοκόμενα αποτελέσματα.
Ο Βαλντιμίρ Πούτιν έχει καταφέρει να υπερκεράσει τις κυρώσεις, επιδεικνύοντας εξαιρετική ανθεκτικότητα σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, και κατάγει νίκες που προξενούν από ανησυχία έως και απελπισία στο δυτικό μπλοκ.
Στο πεδίο των μαχών, ο ρωσικός στρατός έχει περάσει ξανά σε φάση επίθεσης. Μετά την κατάληψη της Αβντιίβκα συνεχίζει τις επιχειρήσεις στις ανατολικές και τις νότιες περιοχές της Ουκρανίας, με το πεζικό να συνοδεύεται πλέον από τεθωρακισμένα και την αεροπορία. Ταυτόχρονα η Ρωσία καταγράφει την ταχύτερη ανάπτυξη από όλες τις χώρες της G7 και όπως δήλωσε πρόσφατα ο Ρώσος ηγέτης: «Προέβλεψαν την παρακμή, την αποτυχία, την κατάρρευση. Έλεγαν πως δεν θα αντέξουμε, θα εγκαταλείψουμε ή θα καταρρεύσουμε. Τα αποτελέσματα σε κάνουν να θέλεις να προχωρήσεις στη γνωστή χειρονομία με το σήκωμα του μεσαίου δάχτυλου, αλλά δεν θα το κάνω».
Μια κουρασμένη Δύση
Το χειρότερο για το Κίεβο και τους δυτικούς ηγέτες είναι πως ο πόλεμος φθοράς στον οποίο επιδίδεται εδώ και μήνες η Μόσχα αποδεικνύεται εξαιρετικά αποτελεσματικός. Η κόπωση είναι πλέον ορατή τόσο στις δυτικές κοινωνίες όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
Η Νάταλι Τότσι, διευθύντρια του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων της Ιταλίας, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η Καμάλα Χάρις ήταν άδεια, ο Σολτς κουρασμένος, ο Ζελένσκι κουρασμένος… Πολλά λόγια χωρίς συγκεκριμένες δεσμεύσεις». Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν ούτε που εμφανίστηκε στη διάσκεψη.
«Υπάρχει μια έλλειψη επείγοντος και μια έλλειψη σαφήνειας για το που βαδίζουμε, δεν διαπίστωσα μια επίδειξη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», σχολίασε στους New York Times, δηλώνοντας «απογοητευμένος», ο Στίβεν Σόκολ, πρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου για τη Γερμανία. Την ίδια στιγμή, το πακέτο βοήθειας των ΗΠΑ – ζωτικής σημασίας για την Ουκρανία – έχει κωλύσει στο Κογκρέσο λόγω των αντιδράσεων από τους Ρεπουμπλικάνους.
Αμερικανοί αξιωματούχοι κατέληξαν στη γνωστή διαβεβαίωση ότι η δέσμευση της Ουάσιγκτον για υποστήριξη της Ουκρανίας παραμένει αμετάβλητη. Αλλά αδυνατούσαν να περιγράψουν ένα σχέδιο δράσης, καθώς τα κεφάλαια εξακολουθούν να βρίσκονται εγκλωβισμένα στο Κογκρέσο.
Το κρίσιμο ερώτημα για την Ουκρανία
Το κλίμα στη Διάσκεψη του Μονάχου ήταν σε πλήρη αντίθεση με τα όσα είχαν συμβεί στην ίδια συνάντηση πριν από έναν χρόνο, όταν πολλοί από τους ίδιους συμμετέχοντες εξέφραζαν την πεποίθησή τους πως η Ρωσία βρισκόταν κοντά στα πρόθυρα μιας στρατηγικής ήττας. Τότε αναφερόταν πως ήταν απλώς θέμα χρόνου – ενδεχομένως μηνών – για να απωθηθούν οι Ρώσοι πίσω στα σύνορά τους. «Σήμερα αυτές οι αισιόδοξες εκτιμήσεις αποδεικνύονται στην καλύτερη περίπτωση πρόωρες, στη χειρότερη παραληρηματικές», σχολιάζουν οι New York Times.
Ο Ουκρανός πρόεδρος επισκεπτόμενος το μέτωπο στη βορειοανατολική Ουκρανία επισήμανε πως οι Ρώσοι «εκμεταλλεύονται τις καθυστερήσεις στην παράδοση βοήθειας στην Ουκρανία και αυτό είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα». Πρόσθεσε δε πως η Ουκρανία έχει έλλειψη πυροβολικού και έχει εξίσου ανάγκη από αντιαεροπορική άμυνα και από όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς. Σημείωσε επίσης πως ο αποκλεισμός των συνόρων με την Πολωνία από πολωνούς οδηγούς φορτηγών και αγρότες καταδεικνύει «τη διάβρωση της αλληλεγγύης» προς τη χώρα του.
Ενδεικτικό της «δύσκολης κατάστασης» στην οποία αναφέρθηκε ο Ζελένσκι ήταν ο τρόπος με τον οποίο επετεύχθη η κατάληψη της Αβντιίβκα, μια πόλη σύμβολο της ουκρανικής αντίστασης. Εκεί είχε μεταφερθεί και μια από τις πιο αξιόμαχες μονάδες του Κιέβου, η 3η ταξιαρχία εφόδου. Ωστόσο τα ουκρανικά στρατεύματα περικυκλώθηκαν από όλες τις πλευρές.
Η αναλογία δυνάμεων ήταν συντριπτικά υπέρ της Ρωσίας. «Έξι Ουκρανοί στρατιώτες είχαν να αντιμετωπίσουν περίπου 100 εισβολείς», δήλωσε χαρακτηριστικά αξιωματούχους του ουκρανικού στρατού. Ταυτόχρονα οι Ρώσοι στρατιώτες είχαν ισχυρή υποστήριξη και από μηχανοκίνητες ταξιαρχές, αλλά και κάλυψη από εναέριους βομβαρδισμούς.
Ο Λίον Χάρτγουελ, ανώτερος συνεργάτης του think tank LSE IDEAS του London School of Economics, δήλωσε στο Newsweek ότι η κατάληψη της Αβντιίβκα οφείλεται κυρίως σε τρεις παράγοντες: «μια σημαντική κλιμάκωση από τον Πούτιν στο πεδίο των μαχών, μια έλλειψη σαφών στόχων από τη Δύση και μια σημαντική διαφορά μεταξύ των υποσχέσεων της Δύσης για στήριξη της Ουκρανίας και της πραγματικής υλοποίησής τους».
Ο Ντμίτρο Κουλέμπα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, ήταν πιο κυνικός. «Νομίζω ότι οι φίλοι και οι εταίροι μας άργησαν πολύ να κινητοποιήσουν τις δικές τους αμυντικές βιομηχανίες. Και θα πληρώσουμε με τη ζωή μας όλο το 2024 για να δώσουμε το χρόνο να αυξήσουν την παραγωγή τους». Το κρίσιμο ερώτημα ωστόσο που θα πρέπει να προβληματίζει το Κίεβο είναι εάν πραγματικά έχει αυτόν τον χρόνο.
