Το πλήρες κείμενο της τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ των προέδρων της Γαλλίας και της Ρωσίας, Εμανουέλ Μακρόν και Βλαντιμίρ Πούτιν, τέσσερις ημέρες πριν από τον πόλεμο ήρθε στη δημοσιότητα. Προηγουμένως ήταν διαθέσιμο μόνο ένα τμήμα αυτής της συνομιλίας.
Στη συνομιλία ο Μακρόν προσπαθεί να επιλύσει την κατάσταση ειρηνικά και υπόσχεται να ασκήσει πίεση στις ουκρανικές αρχές για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ, καθώς και να προσπαθήσει να κανονίσει μια συνάντηση μεταξύ Πούτιν και Μπάιντεν.
Η δημοσίευση της συνομιλίας έγινε την Πέμπτη σε ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε από το France 2, ενώ ολόκληρη την συνομιλία απομαγνητοφώνησε και δημοσίευσε η γαλλική εφημερίδα Le Tempes.
Η συνομιλία:
Μακρόν: Οι εντάσεις συνέχισαν να αυξάνονται από την τελευταία μας συζήτηση. Γνωρίζετε τη δέσμευση και την αποφασιστικότητά μου να συνεχίσω το διάλογο. Πρώτα θα ήθελα να μάθω το όραμά σας για την κατάσταση και στη συνέχεια να μου πείτε άμεσα πώς το κάνουμε και οι δύο, ποιες είναι οι προθέσεις σας. Στη συνέχεια, θέλω να καταλάβω αν υπάρχουν άλλες λογικές ενέργειες που μπορούν να γίνουν και τι άλλο μπορώ να σας προτείνω.
Πούτιν: Τι άλλο μπορώ να πω; Δείτε μόνοι σας τι συμβαίνει. Εσείς και ο καγκελάριος [Όλαφ] Σολτς μου είπατε ότι ο [Βολοντίμιρ] Ζελένσκι ήταν έτοιμος να κάνει μια χειρονομία, ότι ετοίμασε ένα σχέδιο νόμου για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ. […] Στην πραγματικότητα ο αγαπητός μας συνάδελφος κ. Ζελένσκι δεν κάνει τίποτα. Σας λέει ψέματα. […] Δεν ξέρω αν ακούσατε τη χθεσινή δήλωσή του ότι η Ουκρανία θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε πυρηνικά όπλα.
Άκουσα επίσης τα σχόλιά σας στη συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο στις 8 Φεβρουαρίου. Είπατε ότι οι συμφωνίες του Μινσκ θα πρέπει να επαναδιαπραγματευτούν, εισαγωγικά, «ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν».
Μακρόν: Βλαντιμίρ, πρώτα απ’ όλα, δεν είπα ποτέ ότι οι συμφωνίες του Μινσκ πρέπει να αναθεωρηθούν. Δεν το είπα αυτό στο Βερολίνο, το Κίεβο ή το Παρίσι. Είπα ότι πρέπει να γίνουν αποδεκτές και να γίνουν σεβαστές οι διατάξεις τους. Έχω μια πολύ διαφορετική άποψη για τα γεγονότα των τελευταίων ημερών.
Πούτιν: Κοίτα, Εμμανουέλ, δεν καταλαβαίνω ποιο είναι το πρόβλημά σου με τους αυτονομιστές. Τουλάχιστον έκαναν ό,τι ήταν απαραίτητο, μετά από επιμονή μας, για να ξεκινήσουν έναν εποικοδομητικό διάλογο με τις ουκρανικές αρχές.
Μακρόν: Σχετικά με αυτά που είπες, Βλαντιμίρ, μερικές παρατηρήσεις. Πρώτον, οι συμφωνίες του Μινσκ είναι ένας διάλογος μαζί σας, δεδομένου ότι έχετε απόλυτο δίκιο. Στο πλαίσιο αυτό, το έγγραφο που παρουσίασαν οι αυτονομιστές δεν αναμενόταν να αποτελέσει τη βάση της συζήτησης. Έτσι, όταν ο διαπραγματευτής σας προσπαθεί να εξαναγκάσει τους Ουκρανούς να συζητήσουν έναν αυτονομιστικό οδικό χάρτη, δείχνει ασέβεια προς τις συμφωνίες του Μινσκ. Οι αυτονομιστές δεν είναι αυτοί που θα κάνουν προτάσεις για την [αλλαγή] των ουκρανικών νόμων.
Πούτιν: Φυσικά, έχουμε πολύ διαφορετικές αντιλήψεις για την κατάσταση. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας μας συνομιλίας σας υπενθύμισα και μάλιστα διάβασα τα άρθρα 9, 11 και 12 των συμφωνιών του Μινσκ.
Μακρόν: Τους έχω μπροστά μου! Λέει σαφώς ότι η πρόταση της Ουκρανίας θα πρέπει να συμφωνηθεί με τους εκπροσώπους ορισμένων περιοχών των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ σε τριμερή συνάντηση. Αυτό ακριβώς προτείνουμε να κάνουμε. Δεν ξέρω λοιπόν πού σπούδασε νομικά ο δικηγόρος σας. Απλά κοιτάζω αυτά τα κείμενα και προσπαθώ να τα εφαρμόσω! Και δεν ξέρω ποιος νομικός θα μπορούσε να σας πει ότι σε ένα κυρίαρχο κράτος τα κείμενα των νόμων συντάσσονται από αυτονομιστικές ομάδες και όχι από δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές.
Πούτιν (σε εκνευρισμένο τόνο): Δεν είναι δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση. Ήρθαν στην εξουσία με πραξικόπημα, άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί εκεί, ήταν ένα λουτρό αίματος, και ο Ζελένσκι είναι ένας από τους υπεύθυνους.
Ακούστε με προσεκτικά: η αρχή του διαλόγου είναι να λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα της άλλης πλευράς. Η πρόταση υπάρχει, οι αυτονομιστές, όπως τους αποκαλείτε, την έστειλαν στους Ουκρανούς, αλλά δεν πήραν καμία απάντηση. Πού είναι ο διάλογος εδώ;
Μακρόν: Αλλά αυτό συμβαίνει επειδή, όπως σας είπα, δεν μας ενδιαφέρουν οι προτάσεις των αυτονομιστών. Ζητάμε να ανταποκριθούν στις προτάσεις των Ουκρανών – και πρέπει να γίνει με αυτόν τον τρόπο, γιατί είναι ο νόμος! Αυτά που μόλις είπατε εγείρουν αμφιβολίες για το πόσο πρόθυμοι είστε εσείς οι ίδιοι να τηρήσετε τις συμφωνίες του Μινσκ, αν νομίζετε ότι πρέπει να αντιμετωπίσετε μια παράνομη τρομοκρατική δύναμη.
Πούτιν (ακόμα πολύ ενοχλημένος): Ακούστε με προσεκτικά. Με ακούς; Θα το ξαναπώ. Οι αυτονομιστές, όπως τους αποκαλείτε, ανταποκρίθηκαν στις προτάσεις των ουκρανικών αρχών. Ανταποκρίθηκαν, αλλά οι ίδιες αρχές δεν ακολούθησαν το παράδειγμά τους.
Μακρόν: Εντάξει, εντάξει. Με βάση την απάντησή τους στις ουκρανικές προτάσεις, σας προτείνω να απαιτήσουμε να συναντηθούν όλες οι πλευρές σε μια ομάδα εργασίας – και να συνεχίσουμε να προχωρούμε. Ήδη από αύριο μπορούμε να ζητήσουμε να γίνει αυτό το έργο και να απαιτήσουμε από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να εγκαταλείψουν την πολιτική της «άδειας καρέκλας». Ωστόσο, τις τελευταίες δύο ημέρες, οι αυτονομιστές ήταν απρόθυμοι να συμμετάσχουν σε αυτή τη συζήτηση. Θα το απαιτήσω αυτό από τον Ζελένσκι αμέσως. Έχουμε συμφωνία; Αν ναι, θα ξεκινήσω και θα απαιτήσω συνάντηση αύριο.
Πούτιν: Ας συμφωνήσουμε – μόλις ολοκληρώσουμε τη συζήτησή μας, θα μελετήσω αυτές τις προτάσεις. Αλλά από την αρχή θα έπρεπε να είχαμε πιέσει τους Ουκρανούς, μόνο που κανείς δεν ήθελε να το κάνει αυτό.
Μακρόν: Όχι, κάνω ό,τι μπορώ για να τους πιέσω, το ξέρετε πολύ καλά.
Πούτιν: Το ξέρω, αλλά δυστυχώς είναι αναποτελεσματικό.
Μακρόν: Θέλω να με βοηθήσετε λίγο. Η κατάσταση στη γραμμή επαφής [των μερών της σύγκρουσης στο Ντονμπάς] είναι πολύ τεταμένη. Τηλεφώνησα μάλιστα χθες στον Ζελένσκι και τον προέτρεψα να ηρεμήσει. Θα του ξαναπώ ότι όλοι πρέπει να ηρεμήσουν: να ηρεμήσουν [οι άνθρωποι] στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να ηρεμήσει ο ουκρανικός στρατός. Αλλά αυτό που βλέπω ακόμα είναι ότι μπορείτε να καλέσετε σε ηρεμία τα στρατεύματά σας, τα οποία έχουν σχεδόν πάρει θέσεις. Υπήρξαν πολλοί βομβαρδισμοί χθες. Τι λέτε – πώς θα εξελιχθούν οι [ρωσικές] στρατιωτικές ασκήσεις;
Πούτιν: Οι ασκήσεις εξελίσσονται σύμφωνα με το σχέδιο.
Μακρόν: Δηλαδή θα τελειώσουν απόψε, σωστά;
Πούτιν: Ναι, πιθανότατα απόψε, αλλά σίγουρα θα αφήσουμε στρατεύματα στα σύνορα μέχρι να επιλυθεί η κατάσταση στο Ντονμπάς. Η απόφαση θα ληφθεί μετά από συζητήσεις με τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών.
Μακρόν: Εντάξει. Βλαντιμίρ, θα σας πω πολύ ειλικρινά, για μένα η πρώτη προτεραιότητα είναι να επανέλθει η συζήτηση στο σωστό δρόμο και να μειωθεί το επίπεδο της έντασης. Και είναι σημαντικό για μένα – και σας ζητώ πραγματικά να το κάνετε αυτό – να διατηρήσουμε την κατάσταση υπό έλεγχο. Αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα αυτή τη στιγμή. Και πραγματικά βασίζομαι σε εσάς. Μην υποκύπτετε στις προκλήσεις, όποιες κι αν είναι αυτές τις επόμενες ώρες και ημέρες.
Ήθελα να σας κάνω δύο πολύ συγκεκριμένες προτάσεις. Η πρώτη είναι να κανονίσουμε μια συνάντηση μεταξύ εσάς και του Προέδρου [Τζο] Μπάιντεν στη Γενεύη τις επόμενες ημέρες. Του μίλησα την Παρασκευή το βράδυ και τον ρώτησα αν μπορώ να σας κάνω αυτή την προσφορά. Μου ζήτησε να σας πω ότι είναι έτοιμος. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν έχει επίσης σκεφτεί κατάλληλους τρόπους για την αποκλιμάκωση της κατάστασης, την ικανοποίηση των αιτημάτων σας και την ξεκάθαρη προσέγγιση του ζητήματος του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας. Ορίστε μια ημερομηνία που σας ταιριάζει.
Πούτιν: Σας ευχαριστώ πολύ, Εμανουέλ. Είναι πάντα μεγάλη χαρά και τιμή για μένα να μιλάω στους Ευρωπαίους συναδέλφους σας, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και είναι πάντα ευχαρίστηση να σας μιλάω, επειδή έχουμε μια σχέση εμπιστοσύνης. Γι’ αυτό, Εμανουέλ, προτείνω να ξαναπαίξουμε το όλο θέμα. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να προετοιμάσουμε αυτή τη συνάντηση εκ των προτέρων. Μόνο μετά από αυτό μπορούμε να μιλήσουμε – διαφορετικά, αν έρθουμε έτσι για να μιλήσουμε για τα πάντα και για τίποτα, όλοι θα μας κρίνουν.
Μακρόν: Αλλά μπορούμε να πούμε σήμερα, με βάση το αποτέλεσμα αυτών των συζητήσεων, ότι έχουμε γενικά καταλήξει σε συμφωνία; Θα ήθελα μια σαφή απάντηση από εσάς. Καταλαβαίνω την απροθυμία σας να ορίσετε ημερομηνία, αλλά είστε πρόθυμος να προχωρήσετε και να πείτε: «Θέλω να έχω μια διμερή συνάντηση με τους Αμερικανούς και στη συνέχεια μια διευρυμένη συνάντηση με τους Ευρωπαίους». Ή όχι;
Πούτιν: Είναι μια πρόταση που αξίζει προσοχή, και αν θέλετε να τη διατυπώσουμε καλά, προτείνω να καλέσουμε τους συμβούλους μας για να συμφωνήσουν […] Αλλά σε γενικές γραμμές συμφωνώ.
Μακρόν: Πολύ καλά, επιβεβαιώσατε ότι σε γενικές γραμμές συμφωνείτε. Προτείνω στο προσωπικό μας […] να προσπαθήσει να προετοιμάσει μια κοινή δήλωση, κάτι σαν δελτίο τύπου για το αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης.
Πούτιν: Για να είμαι ειλικρινής, θα έπαιζα χόκεϊ. Σου μιλάω από το γυμναστήριο πριν την προπόνηση. Αλλά θα καλέσω πρώτα τους συμβούλους μου.
Μακρόν: Τέλος πάντων, σε ευχαριστώ, Βλαντιμίρ. Θα είμαστε σε επαφή. Μόλις ξεκαθαρίσει κάτι, πάρε με τηλέφωνο.
Πούτιν (στα γαλλικά): Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Νωρίτερα, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δήλωσε ότι ο Πούτιν είχε λάβει την απόφαση να εισβάλει στην Ουκρανία τουλάχιστον ένα χρόνο πριν.
Και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι «η γυναίκα Πούτιν» δεν θα ξεκινήσει τον πόλεμο. Το Κρεμλίνο του απάντησε για τα όνειρα του Φρόιντ.
