Πριν από 20 χρόνια, ο Μπόρις Τζόνσον, τότε συντάκτης του περιοδικού «The Spectator», παρουσίαζε την εκπομπή-κουίζ του BBC «Have I Got News for You» (Έχω νέα για σας) και έμοιαζε να δυσκολευόταν να βρει ποια ομάδα είχε δώσει τη σωστή απάντηση.
Αλλά ήξερε ότι υπήρχε κάτι πιο σημαντικό από το να εμφανίζεται οργανωμένος: να είναι γοητευτικός και διασκεδαστικός. Στην τηλεόραση, όπως και στην πολιτική – αναφέρει δημοσίευμα των Financial Times – ξεκίνησε ως ο άνθρωπος που μπορούσε να ενώσει τους ανθρώπους στη διασκέδαση. Μετά από σχεδόν τρία χρόνια ως πρωθυπουργός ωστόσο, κατέληξε να τους ενώνει στην περιφρόνηση.
Ο 58χρονος Τζόνσον ανακοίνωσε σήμερα Πέμπτη (7/7) την παραίτησή του από την ηγεσία του Συντηρητικού κόμματος, καθώς περισσότεροι από 50 υπουργοί και κυβερνητικά στελέχη του «έκλεισαν την πόρτα», αποχωρώντας από την παράταξη.
Το δημοσίευμα των FT τον χαρακτηρίζει ως «τον πιο πολύχρωμο Βρετανό πολιτικός της γενιάς του». Υπενθυμίζεται, ότι είναι ο άνθρωπος, που έβγαλε το Ηνωμένο Βασίλειο από την ΕΕ.
Ως παιδί, γιος μελλοντικού βουλευτή των Τόρις, ονειρευόταν να γίνει «παγκόσμιος βασιλιάς». Στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εξελέγη πρόεδρος της Oxford Union, της φοιτητικής κοινωνίας από την οποία πέρασαν γενιές Βρετανών πολιτικών. Αν και άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος, κυρίως ως ευρωσκεπτικιστής, ρεπόρτερ της αλήθειας στην Daily Telegraph, ήθελε και κυνηγούσε μεγαλύτερα πράγματα. «Δεν στήνουν αγάλματα σε δημοσιογράφους», είχε πει χαρακτηριστικά.
Boris Johnson expressed his disappointment in leaving the "best job in the world" pic.twitter.com/O759oWii0b
— NEXTA (@nexta_tv) July 7, 2022
Οι πρώτες κατακτήσεις
Ο Τζόνσον εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 2001. Με την ξεχωριστά ξανθά του μαλλιά και το φυσικό του χιούμορ, αντιπροσώπευε μια επαναστατικότητα που έλειπε σε μεγάλο βαθμό από τη διοικητική πολιτική της Βρετανίας στις αρχές του 21ου αιώνα.
Το πρώτο μεγάλο εκλογικό επίτευγμα του Τζόνσον ήταν να εκλεγεί δήμαρχος του Λονδίνου το 2008, εκδιώκοντας τον υφιστάμενο Εργατικό Κεν Λίβινγκστον. Γνώρισε αρκετή επιτυχία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 στο Λονδίνο, μαζί με τον Λόρδο Σεμπάστιαν Κόου και τον τότε πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον.
Τη στιγμή που η δεύτερη θητεία του ως δήμαρχος πλησίαζε στο τέλος της, οι σύμμαχοι του τότε πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, είχαν προετοιμαστεί για το ότι ο Τζόνσον θα ταράξει την εθνική πολιτική. Αυτό συνέβη δεόντως τον Φεβρουάριο του 2016, όταν επέλεξε να στηρίξει την εκστρατεία αποχώρησης από την ΕΕ, αψηφώντας την κυβέρνηση του Κάμερον.
Ντόμινο αποτυχιών
Εμπρηστικός και αισιόδοξος, παρέσυρε τους ηγέτες της εκστρατείας του Remain. Από τους Τόρις της ελεύθερης αγοράς που διοικούσαν το Λονδίνο, έκανε στροφή και έγινε σκληρός στο μεταναστευτικό και στην παρέμβαση του κράτους. Αυτό βοήθησε να απομακρυνθεί η βρετανική πολιτική από τα χρόνια των Μπλερ-Μπράουν-Κάμερον.
Μετά το δημοψήφισμα, η έλλειψη οργάνωσης του Τζόνσον φάνηκε όταν η εκστρατεία του για την ηγεσία των Τόρις κατέρρευσε. Συμβιβάστηκε με την Τερέζα Μέι στη θέση της υπουργού Εξωτερικών. Είχε την ευκαιρία να ενσαρκώσει την προσέγγιση της «Παγκόσμιας Βρετανίας», την οποία είχε ισχυριστεί ότι το Brexit θα ενδυνάμωνε, όμως δεν το έκανε, σχολιάζουν οι FT. Δεν κατάφερε να επηρεάσει τις κρίσεις στην Υεμένη, το Ιράν και τη Συρία.
Του έλειπε η εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων συμμάχων, οι οποίοι τον κατηγόρησαν για το Brexit. Οι πρώτοι μήνες της πρωθυπουργίας του θα έλεγε κανείς πως ήταν χαοτικοί. Απείλησε να βγάλει τη Βρετανία από την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Όταν οι βουλευτές τον εμπόδισαν, διέκοψε προσωρινά το κοινοβούλιο – μόνο για να αποφασίσει το Ανώτατο Δικαστήριο ότι είχε ενεργήσει παράνομα.
Οι επανειλημμένες επιθέσεις του στο κατεστημένο οδήγησαν τους επικριτές να τον παρομοιάσουν με τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, με τον οποίο διατηρούσε στενές σχέσεις. Αλλά ο Τζόνσον ήταν μια πιο διακριτική φιγούρα, χαιρετίζοντας, για παράδειγμα, την ανάγκη δράσης για την κλιματική αλλαγή.
Κέρδισε την πλειοψηφία των 80 εδρών, τη μεγαλύτερη πλειοψηφία των Συντηρητικών από το 1987. Η νίκη ήταν τόσο μεγάλη που φαινόταν ότι ο Τζόνσον θα μπορούσε να απολαύσει μια δεκαετία ως πρωθυπουργός.
Η στρατηγική του στην πανδημία και η κατρακύλα με τα κορονοπάρτι
Όταν η Βρετανία αποχώρησε από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2020, ο Τζόνσον υποσχέθηκε την έναρξη μιας «νέας πράξης στο μεγάλο εθνικό μας δράμα». Όμως έπειτα εμφανίστηκε ο κορονοϊός και Ο Τζόνσον βρέθηκε να αποφασίζει περιορισμούς και μέτρα για την υγεία, που έρχονταν σε αντίθεση με τα εναπομείναντα κοινωνικά ελευθεριακά ένστικτά του.
Άργησε να διατάξει εθνικά lockdown, αλλά κέρδισε τη συμπάθεια του κοινού όταν ο ίδιος παραλίγο να πεθάνει, προσβεβλημένος από τον ιό. Η ταχεία κυκλοφορία εμβολίων και η κρατική υποστήριξη μέσω δισεκατομμυρίων λιρών σταθεροποίησαν τη θέση του.
Οι αποκαλύψεις των πάρτι της Ντάουνινγκ Στριτ κατά τη διάρκεια της πανδημίας έμελαν όμως να πλήξουν σοβαρά τη δημοτικότητά του. Ακόμη και η ισχυρή υποστήριξη στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας δεν μπόρεσε να διορθώσειτα πράγματα.
Οι παραβιάσεις των κανονισμών εν μέσω lockdown, την ώρα που η Βρετανία θρηνούσε αμέτρητα θύματα και κατέγραφε τεράστιους αριθμούς κρουσμάτων, κατέληξαν σε βαρύ πρόστιμο για τον πρωθυπουργό. Αποτελούσαν την επιτομή της αδιαφορίας του για τους κανόνες.
Ο «κανόνας της βαρύτητας»
Ως δημοσιογράφος αλλά και ως πολιτικός, η έλλειψη ειλικρίνειας του Τζόνσον έχει θεωρηθεί από τους υποστηρικτές του ως ένα τίμημα που άξιζε να πληρωθεί για το χάρισμά του. Αυτό όμως άλλαξε ριζικά το 2022, καθώς οι υπουργοί του κουράστηκαν να υπερασπίζονται τις μισές αλήθειες και τα ψέματά του σε καθημερινές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις.
Για πολλούς βουλευτές των Τόρις, η σταγόνα που ξεχείλησε το ποτήρι ήταν μια μεταβαλλόμενη επίσημη περιγραφή των όσων γνώριζε για την ανάρμοστη συμπεριφορά του βουλευτή Κρις Πίντσερ, προτού τον διορίσει υπουργό.
Ο Τζόνσον προσπάθησε μέχρι το τέλος να αποφύγει την παραίτηση, ακόμη και όταν έφυγαν από δίπλα του περισσότεροι από 50 υπουργοί, αριθμός άνευ προηγουμένου. Τελικά, όμως, δεν είχε άλλη επιλογή.
Για δύο δεκαετίες, ο Μπόρις Τζόνσον αψηφούσε την πολιτική βαρύτητα. Τώρα όμως αυτή επανήλθε και το τι μέλλει γενέσθαι παραμένει θολό…
