Η μελλοντική παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον από τη θέση του πρωθυπουργού έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις τόσο εντός του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και εκτός, με την κάθε πλευρά να αποτιμά τα θετικά και τα αρνητικά της απομάλρυνσης του Βρετανού Πρωθυπουργού.
Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον και άκρως έντονες συζητήσεις έχει προκαλέσει και στην Ουκρανία η παραίτηση Τζόνσον, που βλέπει έναν ορκισμένο σύμμαχο της και ενάντιο στην Ρωσία να απομακρύνεται από την εξουσία.
Σε αντίθεση με τα ως επί το πλείστον επικριτικά σχόλια του βρετανικού τύπου αλλά και των βρετανών πολιτικών, το σύνολο των Ουκρανών πολιτικών εκφράζουν την λύπη τους για την αποχώρηση του και του εκφράζουν ευχαριστίες για τη στάση που κράτησε στην εισβολή της Ρωσίας.
Όμως η παραίτηση Τζόνσον προκάλεσε και σκεπτικισμό στην Ουκρανία, καθώς διερωτώνται στο Κίεβο πως η αλλαγή στην Ντάουνινγκ Στριτ θα επηρεάσει της σχέσης του Κιέβου με το Λονδίνο.
Βέβαια η στάση και οι απόψεις των Ουκρανών θα πρέπει να ικανοποίησαν τον Μπόρις Τζόνσον, καθώς κατακεραυνώνεται από το σύνολο του βρετανικού τύπου, κυρίως του φιλελεύθερου.
Λίγο μετά τη συνέντευξη τύπου του Βρετανού πρωθυπουργού, όπου ανακοίνωσε την παραίτηση του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι του τηλεφώνησε.
«Όλοι μας λυπηθήκαμε από αυτή την είδηση [της αποχώρησής] όχι μόνο εγώ, αλλά και ολόκληρη η ουκρανική κοινωνία, η οποία σας συμπαθεί πολύ», ανέφερε ο Ζελένσκι σε επίσημο μήνυμα στην ιστοσελίδα του Ουκρανού προέδρου.
Ο Ζελένσκι εξέφρασε την «ειλικρινή ευγνωμοσύνη του προς τον πρωθυπουργό για την αποφασιστική και ασυμβίβαστη υποστήριξή του» προς την Ουκρανία από τις πρώτες ημέρες της πλήρους ρωσικής επίθεσης, καθώς και για την «ηγεσία στην υπεράσπιση των συμφερόντων της Ουκρανίας στη διεθνή σκηνή».
«Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι η υποστήριξη της Βρετανίας θα παραμείνει, αλλά η προσωπική σας ηγεσία και το χάρισμά σας την έκαναν ξεχωριστή», τόνισε ο Ζελένσκι στη συνομιλία με τον Τζόνσον, ο οποίος επισκέφθηκε την Ουκρανία δύο φορές μετά τις 24 Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με τη βρετανική πλευρά, ο Τζόνσον επανέλαβε επίσης την αμετάβλητη θέση του Λονδίνου απέναντι στο Κίεβο, ιδίως στο θέμα των παραδόσεων όπλων.
«Ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να παρέχει την απαραίτητη αμυντική βοήθεια [στην Ουκρανία] για όσο διάστημα χρειαστεί», ανέφερε σε ανακοίνωση της η Ντάουνινγκ Στριτ.
Όμως και οι Ουκρανοί πολιτικοί με δηλώσεις τους μίλησαν επίσης με λύπη για τη μελλοντική παραίτησή του.
«Ναι, είναι κρίμα που ο Μπόρις φεύγει. Έχει κάνει πραγματικά πολλά για την Ουκρανία, πολλά από τα οποία δεν βγαίνουν καν στη δημοσιότητα. Έχω ακούσει από άλλους και έχω διαπιστώσει ιδίοις όμμασι ότι ο Τζόνσον ήταν ο «κινητήριος μοχλός» των αποφάσεων σε συναντήσεις όπου τέθηκαν ουκρανικά ζητήματα, θέτοντας τον πήχη για τους ηγέτες του ελεύθερου κόσμου, πιέζοντας για τα σωστά βήματα», σχολίασε ο Ολεκσέι Χοντσαρένκο, βουλευτής της Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης που συμμετέχει στην κοινοβουλευτική ομάδα φιλίας με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Παρότι ο Τζόνσον έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να βοηθά την Ουκρανία υπό οποιονδήποτε άλλο πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά εκφράζονται φόβοι μεταξύ των βουλευτών ότι η στάση του Λονδίνου απέναντι στις ανάγκες του Κιέβου μπορεί να αρχίσει να αλλάζει.
«Είχα μια συζήτηση με εκπροσώπους της, ας πούμε, συντηρητικής πτέρυγας της αμερικανικής πολιτικής, στην οποία συμμετείχαν άνθρωποι που συνεργάζονται με το κόμμα των Τόρις, ακριβώς την ημέρα της δήλωσης του Τζόνσον. Και οι δύο διαβεβαίωσαν ότι δεν θα μειωθεί η υποστήριξη από τη βρετανική πλευρά. Η Ουκρανία είναι πράγματι συνυφασμένη με την εθνική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και εγώ η ίδια πείστηκα κατά τη διάρκεια των κοινοβουλευτικών μας επισκέψεων στη χώρα αυτή», υποστηρίζει η βουλευτής Μαρία Μεζέντσεβα (“Υπηρέτης του Λαού”), η οποία είναι επίσης μέλος της Ομάδας Φιλίας με το Ηνωμένο Βασίλειο και επικεφαλής της μόνιμης αντιπροσωπείας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση.
«Είμαι βέβαια ότι όποιος κι αν βρίσκεται στο τιμόνι της βρετανικής κυβέρνησης θα στηρίξει τον αγώνα του ουκρανικού λαού κατά του επιτιθέμενου», σχολίασε στη η Κίρα Ρούντικ, ηγέτης του κόμματος Golos και βουλευτής αυτής της πολιτικής δύναμης, η οποία συμμετέχει στην ομάδα φιλίας.
«Η πορεία της Βρετανίας για τον περιορισμό της Ρωσίας και την υποστήριξη της Ουκρανίας δεν θα αλλάξει σίγουρα. Αλλά εξαρτάται από την προσωπικότητα (του νέου πρωθυπουργού) πόσο ενεργό θα είναι το Λονδίνο σε σχέση με την Ουκρανία. Ο Τζόνσον ήταν μια δέσμη ενέργειας, αλλά φεύγει. Δεν μπορεί να είναι άσχημα σε γενικές γραμμές, αλλά είναι πολύ πιθανό να είναι λίγο χειρότερα», πιστεύει ο βουλευτής Χοντσαρένκο.
Το ποιον θα επιλέξουν οι Συντηρητικοί για να αντικαταστήσουν τον Τζόνσον ως νέο ηγέτη τους και, κατ’ επέκταση, ως επικεφαλής της κυβέρνησης, δεν πρόκειται να αργήσει με μια έρευνα της YouGov σε μέλη της βάσης των Συντηρητικών έδειξε ότι ο υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας θεωρείται το φαβορί. Μια επιλογή που βρίσκει σύμφωνους αρκετούς από τους Ουκρανούς πολιτικούς.
«Η υποστήριξη της Ουκρανίας είναι η ιστορία του Γουάλας και όχι του Τζόνσον, ο οποίος ήταν σίγουρα το πρόσωπο της βρετανικής βοήθειας. Ο Μπεν είναι ένας «άνθρωπος με αξίες» που πιστεύει ακράδαντα στη σωστή πορεία του Λονδίνου προς το Κίεβο και τη Μόσχα. Επομένως, είναι προς όφελός μας αν διατηρήσει τη θέση του στην κυβέρνηση ή αν την ηγηθεί κιόλας» σημειώνει Ουκρανός βουλευτής που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Αλλά η Βρετανία έχει τώρα πολλά εσωτερικά προβλήματα που συσσωρεύονται – όπως η άνοδος των τιμών, στα οποία ο νέος επικεφαλής της κυβέρνησης μπορεί να θελήσει να επικεντρωθεί, με συνέπεια «αυτό θα αποσπάσει την προσοχή του από την Ουκρανία, φυσικά», προέβλεψε ο ίδιος βουλευτής.
«Ο Γουάλας κάνει πολύ περισσότερα με την Ουκρανία απ’ ό,τι υποτίθεται ότι πρέπει, βάσει της θέσης του. Είναι, για παράδειγμα, σε επαφή με άλλες χώρες, βοηθώντας μας να λύσουμε πολλά λογιστικά, νομικά και άλλα προβλήματα στην απόκτηση όπλων. Νομίζω ότι η ενεργός συμμετοχή του στην ουκρανική υπόθεση είναι πραγματικά το ατού του στις εσωτερικές υποθέσεις», σχολίασε ο βουλευτής Χοντσαρένκο.
Ωστόσο στην ίδια τη Βρετανία, η κληρονομιά του Τζόνσον αντιμετωπίζεται διαφορετικά. Και δεν είναι βέβαιο ότι όλες οι προσπάθειές του για την Ουκρανία θα συνεχιστούν στο ακέραιο.
«Η Ουκρανία έχει κάθε λόγο να φοβάται τις συνέπειες της πτώσης του Μπόρις. Ο πρωθυπουργός έχει παράσχει περισσότερη υποστήριξη στο Κίεβο από οποιονδήποτε άλλον, και οι ΗΠΑ βρέθηκαν σε αδυναμία να ασκήσουν τον παραδοσιακό ηγετικό τους ρόλο στη δυτική συμμαχία εξαιτίας των συνεχών λανθασμένων κινήσεων του Μπάιντεν. Ενώ ο Τζόνσον ήταν αυτός που «έβαζε το κεφάλι του στη φωτιά».
Στο θέμα της Ουκρανίας έδειξε τις ηγετικές του ικανότητες, έδειξε την προθυμία του να αναλάβει κινδύνους. Δεν γνωρίζουμε αν ο Ζελένσκι θα ήταν ζωντανός τώρα, αν δεν υπήρχαν τα χιλιάδες αντιαρματικά όπλα NLAW που έστειλε η Βρετανία στην Ουκρανία.
Η υποστήριξη που έλαβε ο Τζόνσον από τον υπουργό Άμυνας Μπεν Γουάλας και τη Βρετανίδα υπουργό Εξωτερικών Λιζ Τρας υποδηλώνει ότι ακόμη και χωρίς την ηγεσία του σημερινού πρωθυπουργού, το Λονδίνο θα συνεχίσει να διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στην ουκρανική κρίση. «Ωστόσο, ο διάδοχος του Τζόνσον μπορεί να μην έχει την ίδια διάθεση να αναλάβει κινδύνους ή την ίδια προθυμία να κάνει ό,τι χρειαστεί για το Κίεβο», λέει ο Κον Κούνγκλιν, πολιτικός επιστήμονας και αρθρογράφος της Telegraph.
Ο επόμενος Βρετανός πρωθυπουργός θα χρειαστεί ψυχραιμία, σταθερή κρίση, ικανότητα οικοδόμησης σχέσεων με τους συμμάχους και κατανόηση των κινδύνων που ελλοχεύουν. Πρόκειται για ιδιότητες που δεν είχαν προηγουμένως θεωρηθεί απαραίτητες για έναν Βρετανό πρωθυπουργό. Αλλά με τους υποψήφιους να διεκδικούν ήδη τη θέση του Τζόνσον, είναι δύσκολο να αισιοδοξούμε ότι ο διάδοχός του θα ανταποκριθεί στην πρόκληση», δήλωσε ο Γκίντεον Ράχμαν, δημοσιογράφος των Financial Times.
«Από τη μία πλευρά, οι διάδοχοι του Τζόνσον θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν το Κίεβο. Αν και, φυσικά, αυτό εξαρτάται από το ποιος θα διαδεχθεί τον Μπόρις. Αν τον διαδεχθούν η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας ή ο υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας, θα συνεχίσουν την παλιά εξωτερική πολιτική της βοήθειας προς το Κίεβο και της εναντίωσης στη Μόσχα. Αλλά αν, για παράδειγμα, ο παραιτηθείς υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ, [ο οποίος προώθησε σε μεγάλο βαθμό την αποχώρηση του Τζόνσον] έρθει στην εξουσία, τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Και το ερώτημα είναι πόση υποστήριξη θα έχει το Κίεβο και αν θα είναι αρκετή για να κερδίσει την Ρωσία. Υπάρχει η άποψη ότι ο νέος πρωθυπουργός θα επικεντρωθεί στα εσωτερικά ζητήματα και η εξωτερική πολιτική θα μείνει λίγο σε δεύτερη μοίρα», δήλωσε ο δημοσιογράφος Νιλ Κόμπντεν.
