Σάλος έχει προκληθεί τα τελευταία 24ώρα από τις διαρροές του διεθνούς Τύπου για το σκάνδαλο Uber, στο οποίο εμπλέκουν τον Εμανουέλ Μακρόν ως προνομιακό συνομιλητή με την εταιρεία κατά την περίοδο 2014-2016 που ήταν στο υπουργείο Οικονομικών, επί προεδρίας Φρανσουά Ολάντ.
Σχεδόν ένα 24ωρο το Ελιζέ, έδωσε την πρώτη του επίσημη απάντηση για το σκάνδαλο.
Σύμφωνα με «απάντηση επί της αρχής» που έδωσε η προεδρία της Δημοκρατίας σε ερωτήσεις της εφημερίδας Le Monde η οποία έφερε στη δημοσιότητα το θέμα στη Γαλλία, ο Εμανουέλ Μακρόν, ως υπουργός «φυσικά ήταν εκείνη την εποχή σε επαφές με τις εμπλεκόμενες εταιρίες στις βαθιές αλλαγές του τομέα των μεταφορικών υπηρεσιών, διευκολύνοντας στην άρση κάποιων διοικητικών ή ρυθμιστικών εμποδίων».
Το σκάνδαλο έχει ήδη λάβει πολιτικές διαστάσεις στη Γαλλία με την αντιπολίτευση να θεωρεί προβληματικές τις τότε δραστηριότητες Μακρόν, ενώ εκ παραλλήλου η γαλλική Εθνοσυνέλευση τοποθετείται σήμερα επί της πρότασης μομφής που κατέθεσαν την προηγούμενη εβδομάδα τα κόμματα της αριστεράς και που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις δεν θα υπερψηφιστεί.
Σφοδρές οι αντιδράσεις στη Γαλλία
«Μυστική» συμφωνία κατά παραβίαση «όλων των κανόνων μας», «λεηλασία της χώρας»: αιρετοί της γαλλικής αριστεράς κατήγγειλαν σε υψηλούς τόνους χθες Κυριακή τις σχέσεις του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, την περίοδο που ήταν υπουργός Οικονομίας, με την εταιρεία Uber, έπειτα από αποκαλύψεις του Τύπου.
Στο πλαίσιο των «Uber Files», έρευνας που βασίζεται σε χιλιάδες εσωτερικά έγγραφα της εταιρείας των οδικών μεταφορών που έστειλε ανώνυμη πηγή στη βρετανική εφημερίδα The Guardian και αυτή κατόπιν μοιράστηκε με την Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και τα 42 ΜΜΕ-εταίρους της, η εφημερίδα Le Monde ανέδειξε τις σχέσεις ανάμεσα στην αμερικανική επιχείρηση και τον Εμανουέλ Μακρόν την εποχή που ήταν ακόμη υπουργός Οικονομίας (2014-2016).
Βασιζόμενη στις μαρτυρίες διαφόρων προσώπων και σε ντοκουμέντα, συμπεριλαμβανομένων πολλών SMS που είχαν ανταλλαχθεί, η Le Monde συμπέρανε πως είχε συναφθεί μυστική «συμφωνία» ανάμεσα στην UBER και τον κ. Μακρόν στο Μπερσί. Η εφημερίδα κάνει λόγο για συναντήσεις στο γραφείο του υπουργού και για πολλές συζητήσεις (σε κατ’ ιδίαν ραντεβού, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικών κλήσεων, μέσω SMS…) ανάμεσα στην Uber και τον Εμανουέλ Μακρόν ή συμβούλους του, βασιζόμενη κυρίως στους απολογισμούς αυτών των επαφών, που συντάχθηκαν από τον λομπίστα Μαρκ Μακγκάν.
Επισήμανε πρακτικές προορισμένες να βοηθήσουν την Uber να εδραιώσει τη θέση της στη Γαλλία, για παράδειγμα η υπόδειξη η εταιρεία να στέλνει έτοιμες τροπολογίες, «με το κλειδί στο χέρι», σε βουλευτές.
Ερωτηθείσα σχετικά από το Γαλλικό Πρακτορείο, η γαλλική θυγατρική της Uber επιβεβαίωσε ότι υπήρξαν συναντήσεις με τον κ. Μακρόν: «αφορούσαν τον τομέα ευθύνης του ως υπουργού Οικονομίας και Πληροφορικής», καθ’ ύλην αρμόδιου για τη δραστηριότητά της.
Η γαλλική θυγατρική της Uber επισήμανε την αναστολή της υπηρεσίας Uber Pop, που προσέφερε από τον Φεβρουάριο του 2014 ως το 2015 κι επέτρεπε σε χρήστες να καλούν ιδιώτες οδηγούς, όχι κατόχους άδειας ταξί ή δικούς της εργαζόμενους. Η αναστολή της υπηρεσίας «δεν ακολουθήθηκε από πιο ευνοϊκή ρύθμιση», όπως θα υπεδείκνυε η ιδέα πως είχε συναφθεί μυστικό «deal», επέμεινε η γαλλική θυγατρική της Uber.
Λομπίστας ο Μακρόν
«Ο Μακρόν ή η λεηλασία της χώρας», επέκρινε στο Twitter η Ματίλντε Πανότ, η επικεφαλής των βουλευτών της Ανυπότακτης Γαλλιας (LFI). Ο άνθρωπος που ήταν σύμβουλος και στη συνέχεια υπουργός του Φρανσουά Ολάντ έγινε επίσης «λομπίστας για [μια] αμερικανική πολυεθνική με στόχο τη μόνιμη απορρύθμιση του εργατικού δικαίου – ακόμη και αγνοώντας τις δικαστικές αποφάσεις».
«Εδώ και αρκετούς μήνες, η γαλλική κυβέρνηση κάνει τα πάντα για να εμποδίσει την οδηγία για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες που παρουσίασε τον Δεκέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο Μακρόν είναι σίγουρα η φωνή του αφέντη του», αντέδρασε ο Μανουέλ Μπομπάρντ, αναπληρωτής του LFI στο Bouches-du-Rhône.
«Ο Εμανουέλ Μακρόν, εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ ήταν υπουργός Οικονομίας, έκανε μια μυστική συμφωνία με τον αμερικανικό κολοσσό Uber για να πιέσει προς την κατεύθυνση της απορρύθμισης. Θα πρέπει να το εξηγήσει», πρόσθεσε ο Κλεμάνς Γκουετέ, αναπληρωτής του LFI για το Val-de-Marne.
«Διαβάζουμε ότι η εταιρεία δεν έχει χάσει την ευκαιρία να εμφανιζει τον Μακρόν ως σύγχρονο υπουργό, υπέρμαχο της καινοτομίας», λεει ο Aurélien Taché, αναπληρωτής οικολόγος, στο Franceinfo. «Απόψε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα κρατικό σκάνδαλο. Τίθεται το ζήτημα της ίδιας της πίστης του Προέδρου της Δημοκρατίας προς το γαλλικό έθνος. Πρέπει να απαντήσει σε όλα όσα έχουν αποκαλυφθεί. »
Το Ελιζέ από την πλευρά του διαβεβαίωσε το Γαλλικό Πρακτορείο ότι ο κ. Μακρόν, ως υπουργός Οικονομίας, «φυσικά» είχε επαφές «με διάφορες εταιρείες οι οποίες εμπλέκονταν σε βαθιές αλλαγές σε τομείς των υπηρεσιών που συνέβησαν τα χρόνια που αναφέρονται», τις οποίες «διευκόλυνε αίροντας διοικητικά και ρυθμιστικά προσκόμματα».
Oι αντιδράσεις των κομμάτων
Μετα τον επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας, ο επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος (PCF) Φαμπιάν Ρουσέλ χαρακτήρισε απίστευτες τις «αποκαλύψεις για τον ενεργό ρόλο που διαδραμάτισε ο Εμανουέλ Μακρόν, τότε υπουργός, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη της Ούμπερ στη Γαλλία», «ενάντια σε όλους τους κανόνες μας, ενάντια σε όλα τα κοινωνικά κεκτημένα μας και ενάντια στα δικαιώματα των εργαζομένων».
Για την Uber θα όφειλε να συγκροτηθεί «εξεταστική επιτροπή» στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, έκρινε ο κομμουνιστής βουλευτής Πιερ Νταρεβίλ.
Στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος, ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού (Rassemblement national, RN, άκρα δεξιά), έκρινε ότι «η διαδρομή του Εμανουέλ Μακρόν είχε έναν συνεκτικό παράγοντα, ένα κοινό νήμα: την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, συχνά ξένων, πριν από τα εθνικά συμφέροντα».
Ερωτηθείς σχετικά από το Γαλλικό Πρακτορείο, ο πρώην βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος (Parti socialiste, PS) Τομά Τεβνού, που έδωσε το όνομά του στον νόμο του Οκτωβρίου του 2014 που οριοθέτησε πιο συγκεκριμένα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ταξί και των οχημάτων μεταφοράς με οδηγό, εκτίμησε πως ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν «προνομιακός συνομιλητής» της Ούμπερ.
Είχαν συζητήσει για το θέμα την άνοιξη του 2014, όταν ήταν αναπληρωτής γενικός γραμματέας στο Ελιζέ. «Επιδίωκε πάντα να στρώσει κόκκινο χαλί στην Ούμπερ», εκτίμησε.
Ο πρώην βουλευτής διερωτήθηκε επίσης για τον ρόλο της Ελιζαμπέτ Μπορν, η οποία «γνώριζε πολύ καλά τα θέματα αυτά». Η επικεφαλής της κυβέρνησης ήταν υπουργός Μεταφορών όταν εγκρίθηκε νέα νομοθεσία για τις οδικές μεταφορές, κατόπιν υπουργός Εργασίας όταν προωθήθηκε κοινωνικός διάλογος στον τομέα των μεταφορών με αυτοκίνητα με οδηγούς, πάντως «χωρίς να δοθεί καθεστώς μισθωτών στους οδηγούς της Ούμπερ», επισήμανε ο κ. Τεβνού.
Τι αποκαλύπτουν τα έγγγραφα για το σκάνδαλο Uber
Σε περισσότερα από από 124.000 εσωτερικά αρχεία της Uber αποκαλύπτονται ηθικά αμφισβητήσιμες πρακτικές μέσω των οποίων η εταιρεία μπήκε σε νέες αγορές, συχνά όπου οι υφιστάμενοι νόμοι ή κανονισμοί καθιστούσαν τις δραστηριότητές της παράνομες, προτού ασκήσει επιθετική πίεση για την τροποποίηση των ίδιων νόμων ή κανονισμών.
Ως υπουργός Οικονομίας, ο Εμανουέλ Μακρόν κατέβαλε ασυνήθιστα σημαντικά βήματα για να υποστηρίξει την Uber και την εκστρατεία της να «εισβάλει» στην αγορά των ταξί στη Γαλλία, λέγοντας μάλιστα στην εταιρεία ότι είχε μεσολαβήσει σε μια «συμφωνία» με τους αντιπάλους της στο γαλλικό υπουργικό συμβούλιο.
Ανώτατα στελέχη της Uber διέταξαν τη χρήση του «διακόπτη kill» για να αποτρέψουν την πρόσβαση της αστυνομίας και των ρυθμιστικών αρχών σε ευαίσθητα δεδομένα κατά τη διάρκεια επιδρομών στα γραφεία της σε τουλάχιστον έξι χώρες.
Δύο από τους υψηλότερους συμβούλους του Μπαράκ Ομπάμα για την προεκλογική εκστρατεία, ο Ντέιβιντ Πλουφ και ο Τζιμ Μεσίνα, συζήτησαν για να βοηθήσουν την Uber να αποκτήσει πρόσβαση σε ηγέτες, αξιωματούχους και διπλωμάτες.
Η πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Neelie Kroes βοήθησε κρυφά την Uber να ασκήσει πίεση σε μια σειρά κορυφαίων Ολλανδών πολιτικών , συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού της χώρας. Η σχέση της με την εταιρεία ήταν τόσο ευαίσθητη που ο κορυφαίος Ευρωπαίος προειδοποίησε ότι ήταν «άκρως εμπιστευτική και δεν έπρεπε να συζητηθεί εκτός αυτής της ομάδας».
