Ένα εκτεταμένο δίκτυο πόλεων που χρονολογείται πριν από 2.500 χρόνια, ανακάλυψαν αρχαιολόγοι που εργάζονται στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Όπως αναφέρει το CNN, oι εξαιρετικά δομημένοι προ-ισπανικοί οικισμοί, με φαρδιούς, μεγάλους, ευθύγραμμους δρόμους, πλατείες και μνημεία βρέθηκαν στην κοιλάδα Upano του Αμαζονίου Ισημερινού, στους ανατολικούς πρόποδες των Άνδεων, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science.
Η ανακάλυψη του αρχαιότερου και μεγαλύτερου αστικού δικτύου στον Αμαζόνιο μέχρι στιγμής είναι αποτέλεσμα ερευνών που διεξήχθησαν για περισσότερες από δύο δεκαετίες στην περιοχή από ομάδες από τη Γαλλία, τη Γερμανία, τον Ισημερινό και το Πουέρτο Ρίκο.
Η έρευνα ξεκίνησε με επιτόπια εργασία πριν από την ανάπτυξη μιας μεθόδου τηλεπισκόπησης που ονομάζεται ανίχνευση και εμβέλεια φωτός ή lidar, η οποία χρησιμοποίησε το φως λέιζερ για να ανιχνεύσει δομές κάτω από τα πυκνά δέντρα.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Stéphen Rostain, αρχαιολόγος και διευθυντής Έρευνας στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS), περιέγραψε την ανακάλυψη ως «απίστευτη».
«Προηγμένη μηχανική»
«Το lidar μας έδωσε μια επισκόπηση της περιοχής και μπορούσαμε να εκτιμήσουμε το μέγεθος των τοποθεσιών», είπε στο CNN την Παρασκευή, προσθέτοντας ότι τους έδειξε έναν «πλήρη ιστό» από σκαμμένους δρόμους.
Ο Rostain είπε ότι οι πρώτοι άνθρωποι που έζησαν εκεί, πριν από 3.000 χρόνια, είχαν μικρά, διάσπαρτα σπίτια.
Ωστόσο, μεταξύ περίπου του 500 π.Χ. και του 300 έως το 600 μ.Χ., οι πολιτισμοί των Κιλαμόπε και αργότερα των Ουπάνο άρχισαν να χτίζουν αναχώματα και να τοποθετούν τα σπίτια τους σε χωμάτινες πλατφόρμες, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης. Αυτές οι πλατφόρμες θα οργανώνονταν γύρω από μια χαμηλή, τετράγωνη πλατεία.
Τα δεδομένα από το lidar αποκάλυψαν περισσότερες από 6.000 πλατφόρμες στο νότιο μισό της περιοχής 600 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Οι πλατφόρμες ήταν ως επί το πλείστον ορθογώνιες, αν και μερικές ήταν κυκλικές και είχαν διαστάσεις περίπου 20 μέτρα επί 10 μέτρα, σύμφωνα με τη μελέτη. Συνήθως χτίζονταν γύρω από μια πλατεία σε ομάδες των τριών ή έξι. Οι πλατείες είχαν επίσης συχνά κεντρική εξέδρα.
Η ομάδα ανακάλυψε επίσης μνημειακά συγκροτήματα με πολύ μεγαλύτερες πλατφόρμες, τα οποία, όπως είπαν, πιθανότατα είχαν αστική ή τελετουργική λειτουργία.
Ανακαλύφθηκαν τουλάχιστον 15 συστάδες συγκροτημάτων που προσδιορίστηκαν ως οικισμοί.
Ορισμένοι οικισμοί προστατεύονταν από τάφρους, ενώ υπήρχαν εμπόδια σε δρόμους κοντά σε κάποια από τα μεγάλα συγκροτήματα. Αυτό υποδηλώνει ότι οι οικισμοί ήταν εκτεθειμένοι σε απειλές, είτε εξωτερικές είτε ως αποτέλεσμα εντάσεων μεταξύ ομάδων, είπαν οι ερευνητές.
Ακόμη και τα πιο απομονωμένα συγκροτήματα συνδέονταν με μονοπάτια και ένα εκτεταμένο δίκτυο μεγαλύτερων, ευθύγραμμων δρόμων.
Στις κενές ζώνες προστασίας μεταξύ των συγκροτημάτων, η ομάδα βρήκε χαρακτηριστικά καλλιέργειας γης, όπως χωράφια αποστράγγισης και βεράντες. Αυτά συνδέονταν με ένα δίκτυο μονοπατιών, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Είναι μια πλήρης επανάσταση στο παράδειγμά μας για τον Αμαζόνιο», είπε ο Rostain.
«Πρέπει να σκεφτούμε ότι όλοι οι ιθαγενείς στο τροπικό δάσος δεν ήταν ημινομαδικές φυλές χαμένες στο δάσος, αναζητώντας τροφή», πρόσθεσε.
Η συνολική οργάνωση των πόλεων υποδηλώνει «την ύπαρξη προηγμένης μηχανικής» εκείνη την εποχή, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αστικοποίηση του κήπου της κοιλάδας Upano «παρέχει περαιτέρω απόδειξη ότι η Αμαζονία δεν είναι το παρθένο δάσος που απεικονιζόταν κάποτε».
Ο Rostain είπε ότι πρέπει να φανταστούμε την προκολομβιανή Αμαζονία «σαν μια φωλιά μυρμηγκιών», με όλους να είναι απασχολημένοι με δραστηριότητες.
Παρόμοιες τοποθεσίες βρέθηκαν σε όλη την Αμερική
Αυτό το πρόσφατα ανακαλυφθέν αστικό δίκτυο ευθυγραμμίζεται στενά με άλλες τοποθεσίες που έχουν βρεθεί στα τροπικά δάση του Παναμά, της Γουατεμάλας, του Μπελίζ, της Βραζιλίας και του Μεξικού, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο τοπίου Carlos Morales-Aguilar, μεταδιδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Ο ίδιος χαρακτήρισε τη μελέτη «πρωτοποριακή», λέγοντας στο CNN ότι όχι μόνο «παρέχει απτές αποδείξεις πρώιμου, προηγμένου αστικού σχεδιασμού στον Αμαζόνιο, αλλά συμβάλλει επίσης σημαντικά στην κατανόηση της πολιτιστικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς των αυτόχθονων κοινωνιών σε αυτήν την περιοχή».
Το 2022, ο Morales-Aguilar ήταν μέρος μιας ομάδας ερευνητών που χρησιμοποίησαν το LiDAR για να αποκαλύψουν μια τεράστια τοποθεσία στη βόρεια Γουατεμάλα, με εκατοντάδες αρχαίες, διασυνδεδεμένες πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά των Μάγια.
Είπε ότι τα ευρήματα αυτής της τελευταίας μελέτης αντικατοπτρίζουν τις προηγμένες τεχνικές στη γεωργία και τον πολεοδομικό σχεδιασμό που παρατήρησε στη βόρεια Γουατεμάλα και «προσφέρουν νέες γνώσεις για την πολυπλοκότητα αυτών των πρώιμων κοινωνιών».
