Το εσπευσμένο, λόγω του σεισμού ταξίδι του Άντονι Μπλίνκεν στην Τουρκία, δεν φάνηκε να έδωσε ώθηση στις σχέσεις των δυο χωρών και τα προβλήματα καταγράφηκε ότι συνεχίζονται.
Και μόνο ότι η συνάντηση Ερντογάν-Μπλίνκεν έγινε στο πόδι και στο αεροδρόμιο της Άγκυρας, δίνει και το στίγμα της «κακής» εξέλιξης των συναντήσεων του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με τους Τούρκους αξιωματούχους ή του μηνύματος που ήθελε να στείλει ο Ερντογάν στην Ουάσινγκτον.
Η πρώτη επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στην Τουρκία, μετά από περισσότερα από 2 χρόνια ως επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, διακρίθηκε από ευγένεια, αβρότητα και κατανόηση, χωρίς να δοθούν λύσεις αλλά και απαντήσεις στις διμερείς διαφορές Τουρκίας και ΗΠΑ.
Βέβαια σε σύγκριση με τις δηλώσεις που έγιναν πριν από έναν μήνα στην Ουάσινγκτον μεταξύ Μπλίνκεν και Τσαβούσογλου, όπου δεν έλειψαν οι αιχμές, στην Άγκυρα, ελέω και του καταστροφικού σεισμού, το κλίμα ήταν πολύ πιο ήπιο. Η αλήθεια είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των δηλώσεων αναλώθηκε στην ανασυγκρότηση της Τουρκίας και τον ρόλο των ΗΠΑ σ’ αυτήν την προσπάθεια.
Τα ανοιχτά θέματα ως επί το πλείστον τέθηκαν από τους δημοσιογράφους με τις ερωτήσεις κι εκεί φάνηκε, από τις απαντήσεις, ότι δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη, θετική ή αρνητική.
Το μόνο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως νέο δεδομένο είναι ότι έγινε απόλυτα κατανοητό από την πλευρά της Τουρκίας πως τα F-35 είναι οριστικά παρελθόν για την τουρκική πολεμική αεροπορία. Για το λόγο αυτό, ο Τσαβούσογλου ζήτησε τα «λεφτά του» πίσω από την προπληρωμή της τουρκικής συμμετοχής στο πρόγραμμα της συμπαραγωγής των F-35, ένα ποσό κοντά στο 1,5 δισ. δολάρια.
Ένα άλλο ζήτημα στο οποίο δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία, τουλάχιστον δημόσια, ήταν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά από καιρό να μην μιλάει περί προκλήσεων από την Ελλάδα, ούτε για εντάσεις και δικαιώματα της τουρκικής πλευράς, όπως μας είχε συνηθίσει το τελευταίο διάστημα.
Το μόνο που άφησε να εννοηθεί, χωρίς να κατονομάσει εθνικότητα, ήταν για «την παρεμπόδιση από ορισμένους κύκλους στη διαδικασία για την πώληση των F-16 στο Κογκρέσο». Ένα εντυπωσιακό γεγονός αν αναλογισθεί κανείς ότι ο Τούρκος Υπουργός, αναφέρθηκε στο Νότιο Καύκασο, στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη αλλά και την Συρία.
Από την πλευρά του ο Μπλίνκεν, έβαλε το ζήτημα των σχέσεων της Τουρκίας με την Αρμενία και την Ελλάδα, ως πολύ σημαντικά. Τίποτε περισσότερο που να σηματοδοτεί ότι υπήρξε εκτενείς συζήτηση.
Όμως σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Μπλίνκεν στο NTV, κράτησε ίσες αποστάσεις από Τουρκία και Ελλάδα, ενώ αποκάλυψε ότι ανυπομονεί να συνομιλήσει στην Ελλάδα γι’ αυτό, ώστε να βοηθήσει.
Το τυράκι που έριξε στη φάκα ο Μπλίνκεν είναι τα οικονομικά οφέλη που θα αποκομίσουν οι δυο χώρες αν επιλύσουν τις διαφορές τους, φέρνοντας ως παράδειγμα, όχι τυχαία, τις θαλάσσιες διαφορές των δυο χωρών.
Βέβαια κανείς δεν ξέρει τι συζητήθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες. Αυτό ενδεχομένως να φανεί από τα όσα πει ο Άντονι Μπλίνκεν στις συζητήσεις του στην Αθήνα. Εκτός κι αν, όπως μας έχει συνηθίσει ο Τσαβούσογλου, μας ενημερώσει στο εγγύς μέλλον για το τι μεταφέρει ο Μπλίνκεν σε Δένδια και Μητσοτάκη.
Επίσης δεν υπήρξε κάποια αναφορά στην ενεργειακή πολιτική της Τουρκίας και την απόφαση της να γίνει ενεργειακός κόμβος με ρωσικό αέριο και πετρέλαιο, μετά τη συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν. Παρότι επαίνεσε την Άγκυρα για την προσπάθεια που κάνει η Τουρκία ως ενεργειακός κόμβος για το αέριο από την Κασπία. Προφανώς δεν ήθελε να ρίξει λάδι στη φωτιά και γι’ αυτό επιπλέον δεν έγινε καμιά αναφορά για τις σχέσεις Ρωσίας Τουρκίας, πέρα από την δήλωση Τσαβούσογλου, ότι η Τουρκία δεν θα γίνει χώρα που θα βοηθά την παρέκκλιση των δυτικών κυρώσεων προς την Ρωσία.
Στα υπόλοιπα θέματα των απαιτήσεων και των διαφορών, οι θέσεις δεν διαφοροποιήθηκαν, από τις προηγούμενες συζητήσεις.
Ο Τσαβούσογλου ζήτησε επίσπευση στη διαδικασία έγκρισης της πώλησης F-16 στην Άγκυρα και την άρση των κυρώσεων που προέκυψαν από την αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος S-400 από την Ρωσία.
Η πώληση των F-16, όπως το εξέφρασε ο Μπλίνκεν αλλά και ο Πρόεδρος Μπάιντεν, είναι βούληση της κυβέρνησης των ΗΠΑ, όμως έχει μπει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας, δυσκολεύοντας την κατάσταση.
Ο Τσαβούσογλου, έκανε ξεκάθαρο, γι’ άλλη μια φορά, ότι δεν πρέπει να συνδέονται τα δυο θέματα. Κάτι για το οποίο συμφώνησε και ο Μπλίνκεν στην συνέντευξη του στο NTV, αλλά όχι στις κοινές δηλώσεις.
Είναι σαφές ότι και οι δυο πλευρές χρησιμοποιούν τα δυο θέματα ως διαπραγματευτικά χαρτιά πιέζοντας ο καθένας για τους δικούς του λόγους, ώστε να υπάρχει ευτυχής κατάληξη, με το λιγότερο πολιτικό κόστος και τις λιγότερες παραχωρήσεις.
Αυτό που μένει από τη συνάντηση μεταξύ των ΥΠΕΞ ΗΠΑ και Τουρκίας, είναι ότι οι διαφορές δεν γεφυρώθηκαν, όμως η ένταση μεταξύ των δυο χωρών έχει μειωθεί σημαντικά.
Αυτό εξάλλου σήμαινε και η δήλωση του Μπλίνκεν στο τέλος της τοποθέτησης του στην κοινή συνέντευξη τύπου.
«Κι όπως όλοι οι καλοί φίλοι, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία δεν συμφωνούν σε όλα τα θέματα. Όμως, όπως και οι καλοί φίλοι, η δική μας είναι μια συνεργασία που έχει αντέξει σε έκτακτες αλλαγές και ορισμένες σημαντικές προκλήσεις, και θα συνεχίσει να το κάνει, ιδιαίτερα επειδή είμαστε σε θέση να μιλάμε τόσο άμεσα και ειλικρινά ο ένας στον άλλο.
Οι ΗΠΑ θέλουν να κλείσουν εκκρεμότητες που θα μπορούσαν να τις απασχολήσουν στην περιοχή το επόμενο διάστημα, ώστε να επικεντρωθούν στον στόχο τους, που δεν είναι τόσο η Ρωσία, αλλά η Κίνα.
Οι σεισμοί στη Τουρκία και οι εκλογικές αναμετρήσεις σε Ελλάδα και Τουρκία, είναι γεγονότα που μπορούν να βοηθήσουν προς μια κατεύθυνση εξομάλυνσης των εντάσεων, αλλά όχι των διαφορών.
