Η Γερμανίδα Υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ η οποία βρίσκεται στην Τουρκία, μετά την επίσκεψη της στην Ελλάδα, συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογο της Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου η θερμοκρασία… ανέβηκε στις ερωτήσεις προς τους δυο Υπουργούς, όταν έγιναν αναφορές στην Ελλάδα και τον Οσμάν Καβάλα, με τον Τσαβούσουγλου να τονίζει ότι «θέλουμε η Γερμανία να διατηρήσει την ισορροπημένη στάση της, ιδίως στα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου και βλέπουμε ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οι τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, δεν θα πρέπει να αποτελούν εργαλείο προβοκάτσιας και προπαγάνδας, ιδιαίτερα της προπαγάνδας της Ελλάδας και της ελληνοκυπριακής πλευράς. Βλέπουμε ότι η ισορροπία έχει χαθεί πρόσφατα».
Όσον αφορά τον Οσμάν Καβάλα είπε «γιατί αναφέρετε συνεχώς το θέμα του Οσμάν Καβάλα, όταν τόσες αποφάσεις δεν εφαρμόζονται, όταν έρχεστε από την Ελλάδα, όταν δεν τα υπενθυμίζετε στην Ελλάδα, γιατί χρησιμοποιείτε τον Οσμάν Καβάλα εναντίον της Τουρκίας, τον χρηματοδοτείτε» είπε ο Τσαβούσογλου σε ότι αφορά τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
«Είμαστε δύο συμμαχικές χώρες στο ΝΑΤΟ. Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας. Το 2021, ο όγκος του εμπορίου μας έφτασε τα 41 δισεκατομμύρια δολάρια. Μπορούμε να φθάσουμε σε όγκο εμπορίου 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων φέτος και 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023» σημείωσε ο Τσαβούσογλου στην κοινή συνέντευξη Τύπου.
«Τους μεταφέραμε τις ανησυχίες μας για την τρομοκρατία. Θα ήθελα να τονίσω εδώ για άλλη μια φορά ότι ο εναγκαλισμός τρομοκρατικών οργανώσεων, ιδίως του PKK, του YPG, του PYD και της FETO, είναι ασυμβίβαστος με το πνεύμα της συμμαχίας. Δυστυχώς, έδωσα τον κατάλογο στην κ. Μπέρμποκ, έχουμε δει πρόσφατα μια αύξηση των δραστηριοτήτων του PKK στη Γερμανία, συμπεριλαμβανομένων των απαγορευμένων συμβόλων και κουρελιών τους. Και πάλι, μετά τον εμπρησμό ενός οχήματος που ανήκε στο Γενικό μας Προξενείο στη Στουτγάρδη, μεταφέραμε την αντίδραση και τις προσδοκίες μας στις γερμανικές αρχές».
Τονίζοντας ότι η Τουρκία αναμένει συγκεκριμένα βήματα και ενεργή συνεργασία στον αγώνα κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων, ο Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «ο περιορισμός των προϊόντων της αμυντικής βιομηχανίας εξακολουθεί να υφίσταται. Δεν συνάδει με το πνεύμα της συμμαχίας. Φυσικά, πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί μεταξύ των συμμάχων».
«Να μην πιστεύουμε την προπαγάνδα της Ελλάδας»
Επισημαίνοντας ότι η αύξηση του ρατσισμού και του αντι-ισλαμισμού στην Ευρώπη είναι ανησυχητική, ο Τσαβούσογλου δήλωσε πως «ως υπουργείο, έχουμε ετοιμάσει μια έκθεση. Υπάρχει πράγματι μια πολύ σοβαρή αύξηση. Κατά την περίοδο της πανδημίας, παρατηρείται μια πολύ σοβαρή αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων κατά των μουσουλμάνων και των τζαμιών. Αναμένουμε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια των τζαμιών και των συλλόγων της τουρκικής και μουσουλμανικής κοινότητας στη Γερμανία».
Αναφέροντας ότι συζητήθηκαν επίσης οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ, ο Τσαβούσογλου δήλωσε πως «ως Τουρκία, θέλουμε να αρθούν τα πολιτικά εμπόδια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να λάβει συγκεκριμένα και ουσιαστικά μέτρα. Η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για τον εκσυγχρονισμό της συμφωνίας για την τελωνειακή ένωση και η εφαρμογή της απελευθέρωσης των θεωρήσεων είναι τα πιο δικαιολογημένα αιτήματά μας. Αυτά αναφέρονται επίσης με σαφήνεια στη δήλωση μετανάστευσης του 2016».
Αναφέροντας ότι η Τουρκία έχει διαφορές με την Ελλάδα στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο, ο Τσαβούσογλου δήλωσε πως «ωστόσο, δεν είναι σωστό να πιστεύουμε την προπαγάνδα και να παίρνουμε θέση σε αμφισβητούμενα ζητήματα. Δεν είναι αυτό που περιμένουμε από τη Γερμανία».
Δηλώνοντας ότι η Τουρκία προσπαθεί να επιλύσει ειρηνικά τα αμφισβητούμενα ζητήματα με την Ελλάδα, αλλά η Ελλάδα συνεχίζει τη μαύρη προπαγάνδα της εναντίον της Τουρκίας, ο Τσαβούσογλου είπε ότι η επιστολή της Τουρκίας προς τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) για το θέμα είναι πολύ σαφής και ρητή.
Υπενθυμίζοντας τις διεθνείς συνθήκες για το μη στρατιωτικό καθεστώς των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, ο Τσαβούσογλου είπε πως «τα νησιά αυτά δόθηκαν στην Ελλάδα με τις Συνθήκες Ειρήνης της Λωζάνης του 1923 και των Παρισίων του 1947, αλλά για ορισμένα νησιά τέθηκε ένας όρος. Η Ελλάδα δεν μπορεί να τα εξοπλίσει, αλλά η Ελλάδα παραβιάζει αυτές τις συμφωνίες και εξοπλίζει (τα νησιά). Αν μιλάμε για το διεθνές δίκαιο, δεν είναι σωστό να υποστηρίζουμε την Ελλάδα, παρόλο που κάνει λάθος, επειδή είναι χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ)».
Αναφέροντας ότι η Τουρκία εξέφρασε αυτά τα ζητήματα στην επιστολή της προς τον ΟΗΕ, αλλά η Ελλάδα δεν μπορούσε να απαντήσει στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, ο Τσαβούσογλου είπε ότι αυτό έγινε «επειδή είναι ένοχη. Αν είναι άδικο, θα έπρεπε να μπορεί να πει «είσαι άδικος» στην Ελλάδα, αλλά δεν μπορεί να το πει αυτό».
Υπογραμμίζοντας ότι το να είσαι μέλος της ΕΕ δεν σημαίνει ότι έχεις όλα τα δικαιώματα, ο Τσαβούσογλου επέκρινε τη συνεχή υποστήριξη της ΕΕ σε πνεύμα ενότητας παρά τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε ότι η Γερμανία θα πρέπει να ακολουθήσει μια ισορροπημένη πολιτική όταν παίρνει θέση στις διαφορές μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας δηλώνοντας ότι «η Ελλάδα είναι πολύ επιτυχημένη από αυτή την άποψη. Ακόμη και στην πιο άδικη κατάσταση, κάνει πολύ καλά τη τέχνη των θυμάτων. Ξέρει να κλαίει πολύ καλά, κάνει πολύ καλά προπαγάνδα. Πρέπει να ακουστούν και οι δύο πλευρές σε αυτό το θέμα. Στο πλαίσιο αυτό, τόσο τα θεσμικά όργανα όσο και οι διεθνείς οργανισμοί και οι χώρες θα πρέπει να ενεργούν με ισορροπημένο και δίκαιο τρόπο».
Στο κάδρο η στάση της Γερμανίας για την υπόθεση Οσμάν Καβάλα
Ο Τσαβούσογλου επέκρινε τη στάση της Γερμανίας απέναντι στην υπόθεση του Οσμάν Καβάλα, επισημαίνοντας ότι πολλές αποφάσεις του ΕΔΑΔ δεν εφαρμόζονται στη Γαλλία, τη Νορβηγία, τη Γερμανία και την Ελλάδα στην Ευρώπη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε ότι «κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να προσφύγει στο ΕΔΔΑ αφού εξαντλήσει τα εσωτερικά ένδικα μέσα. Αυτό ισχύει και για τον Οσμάν Καβάλα. Ως Τουρκία, η απόφαση του ΕΔΑΔ για την απελευθέρωση του Οσμάν Καβάλα εφαρμόστηκε, αλλά η κράτησή του συνεχίστηκε λόγω άλλων αδικημάτων, και μάλιστα του επιβλήθηκε ποινή λόγω αυτών των διαφορετικών κατηγοριών».
Ο Τσαβούσογλου δήλωσε ότι εάν το ΕΔΑΔ λάβει απόφαση πριν εξαντληθούν τα εσωτερικά ένδικα μέσα στην Τουρκία, θα πρόκειται για πολιτική απόφαση και τόνισε «γιατί αναφέρετε συνεχώς το θέμα του Οσμάν Καβάλα, όταν τόσες αποφάσεις δεν εφαρμόζονται, όταν έρχεστε από την Ελλάδα, όταν δεν τα υπενθυμίζετε στην Ελλάδα, γιατί χρησιμοποιείτε τον Οσμάν Καβάλα εναντίον της Τουρκίας, τον χρηματοδοτείτε. Ξέρουμε πόσο τον χρηματοδοτήσατε κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Γκεζί. Ξέρουμε πόση υποστήριξη δώσατε. Γι’ αυτό κρατάτε το θέμα του Οσμάν Καβάλα στην ημερήσια διάταξη».
Ο Τσαβούσογλου είπε επίσης ότι η Γερμανία κάλεσε όλα τα κράτη μέλη στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και προσπάθησε να αποβάλει την Τουρκία.
Δηλώνοντας ότι θέλουν να αυξήσουν τη συνεργασία μεταξύ της Τουρκίας και της Γερμανίας σε περιφερειακά θέματα, ο Τσαβούσογλου σημείωσε ότι η Μπέρμποκ ενημερώθηκε επίσης για τα βήματα που έχουν γίνει σχετικά με τον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας.
Υπογραμμίζοντας ότι η συνεργασία μεταξύ της Τουρκίας και της Γερμανίας μπορεί να κάνει τη διαφορά στην επίλυση των προβλημάτων στην περιοχή, ο Τσαβούσογλου δήλωσε πως «ως οι πιο ισχυρές χώρες στην Ευρώπη, θέλουμε να βελτιώσουμε τη συνεργασία μας σε περιφερειακά ζητήματα».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την έκθεση που συνέταξε η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Διαφθοράς (OLAF) και δημοσιεύθηκε στο Spiegel, σύμφωνα με την οποία η Frontex γνώριζε για την παράνομη επιστροφή μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία, αλλά την απέκρυψε, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας είπε ότι αυτό που έκανε η Ελλάδα ήταν απαράδεκτο.
«Να τρυπάνε τις βάρκες, να αφήνουνε τους ανθρώπους να πεθαίνουν στο κρύο βγάζοντας τα ρούχα τους… 19 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους στα σύνορα φέτος. Δυστυχώς, η Frontex είναι επίσης εταίρος σε αυτές τις απωθήσεις και παραβιάσεις στη θάλασσα».
Τόνισε επίσης ότι το θέμα αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.
Η απάντηση της Γερμανίας
Από την πλευρά της η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ δήλωσε ότι η Τουρκία και η Ουκρανία έχουν στενούς δεσμούς και αναφέρθηκε στη συμφωνία που υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) σχετικά με το «Έγγραφο πρωτοβουλίας για την ασφαλή μεταφορά σιτηρών και τροφίμων μέσω των ουκρανικών λιμένων».
Χάρη σε αυτή τη συμφωνία, οι εξαγωγές σιτηρών από το λιμάνι της Οδησσού της Ουκρανίας θα ξεκινήσουν μετά από 5 μήνες, δήλωσε η Μπέρμποκ. «Ήταν μεγάλη επιτυχία που η Τουρκία παρείχε εδώ. Τώρα θα δούμε πώς αυτές οι αποστολές θα πραγματοποιούνται καθημερινά. Ειδικά αυτό που πέτυχε η κυβέρνησή σας εδώ είναι μια αχτίδα ελπίδας για πολλούς ανθρώπους που κινδυνεύουν από την πείνα. Γι’ αυτό, σας δείχνουμε μεγάλο σεβασμό».
Η Γερμανίδα ΥΠΕΞ σημείωσε ότι η Τουρκία έχει συμβάλει σημαντικά στην ασφάλεια στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και ότι η υποστήριξη των δύο χωρών μεταξύ τους ως εταίρων του ΝΑΤΟ σε αυτή τη δύσκολη περίοδο έχει αναδειχθεί.
Αναφέροντας ότι είχαν μια ανοιχτή συνάντηση με τον ομόλογο της η Μπέρμποκ δήλωσε ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι σημαντικές, επισημαίνοντας ότι οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Γερμανίας έχουν πολύ ιδιαίτερη σημασία και τόνισε ότι υπάρχουν πολύ σημαντικές δυνατότητες που πρέπει να αξιοποιηθούν.
Σημειώνοντας ότι υπάρχουν πολλοί τομείς συνεργασίας μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας, η Μπέρμποκ επέστησε την προσοχή στις υψηλές ενεργειακές ανάγκες των δύο χωρών.
Η επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας τόνισε ότι είναι σημαντικό για την Τουρκία να επικυρώσει τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και δήλωσε πως «επειδή για εμάς, αυτό αποτελεί μια καλή βάση για μελλοντικά οικονομικά και ενεργειακά έργα».
Δηλώνοντας ότι θα συνεχίσει την επίσκεψή της στην Τουρκία στην Άγκυρα, η Μπέρμποκ είπε ότι θα συναντηθεί εκεί με Σύρους πρόσφυγες προσθέτοντας ότι οφείλουν ευγνωμοσύνη στην Τουρκία για το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων μπόρεσε να βρει καταφύγιο στη χώρα τονίζοντας ότι «είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι δεχτήκατε τόσους πολλούς ανθρώπους στην Τουρκία».
Συνεχίζοντας υποστήριξε ότι όλες οι χώρες έχουν το δικαίωμα να αμυνθούν, αλλά δεν θα πρέπει να πραγματοποιούνται προληπτικές επιθέσεις, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα ωφελούσε οργανώσεις όπως η DAESH ενώ δήλωσε επίσης ότι γνωρίζει την απειλή του ΡΚΚ στην Τουρκία και τόνισε ότι ο τουρκικός λαός έχει το δικαίωμα να διασφαλίσει την ασφάλειά του.
Υπογραμμίζοντας ότι οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ Τουρκία και Ελλάδα θα πρέπει να επιλύσουν τις διαφορές απόψεων τους μέσω διαλόγου, η Μπέρμποκ υποστήριξε ότι οι εντάσεις θα πρέπει να μειωθούν. Συνεχίζοντας υποστήριξε ότι η ΕΕ έχει κοινά εξωτερικά σύνορα και ότι τα ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορούν να επιλυθούν με κλιμάκωση, και υποστήριξε ότι αν κλιμακωθούν, τα ζητήματα αυτά δεν μπορούν να επιλυθούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Επίσης δήλωσε ότι στη νέα κυβέρνηση έχουν δημιουργηθεί νέες δομές κατά του αντισημιτισμού, της ισλαμοφοβίας και του ρατσισμού.
Δηλώνοντας ότι η ευθύνη της ως υπουργού Εξωτερικών ήταν να διασφαλίσει την εφαρμογή των αποφάσεων του ΕΔΑΔ, υποστήριξε ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ για τον Οσμάν Καβάλα περιλαμβάνεται επίσης σε αυτή.
Μοιράζοντας την πληροφορία ότι στη συνάντησή τους με τον ομόλογο της αναφέρθηκαν και στο θέμα της Λιβύης, δήλωσε ότι «η Γερμανία προσπάθησε να ξεκινήσει μια διεθνή διαδικασία με τη διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο, αν και ήταν πολύ δύσκολο. Χαίρομαι που η Τουρκία συνεχίζει να συμμετέχει σε αυτή τη διαδικασία».
Κληθείσα να σχολιάσει την «πρόκληση» του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με τη φωτογραφία που τραβήχτηκε με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ιρανό Πρόεδρο Ιμπραχίμ Ραΐσι κατά την τριμερή σύνοδο κορυφής στην Τεχεράνη, η Μπέρμποκ δήλωσε ότι οι συναντήσεις που πραγματοποιούνται σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς είναι σημαντικές και ότι οι άνθρωποι στη συμμαχία του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να μιλούν συνεχώς με τους ίδιους ανθρώπους.
Επισημαίνοντας ότι οι χώρες συνεχίζουν διαφορετικές διαπραγματεύσεις με διαφορετικούς ρόλους και θέσεις, δήλωσε πως «ο ρόλος της Τουρκίας εδώ, ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), ειδικά στον διάδρομο σιτηρών, δεν θα μπορούσε να αναληφθεί από άλλη χώρα. Δεν ήταν τόσο εύκολο για τα Ηνωμένα Έθνη να πάρουν θέση στο τραπέζι. Η Ρωσία το αμφισβητούσε επίσης συνεχώς. Νομίζω ότι η Τουρκία συνέβαλε σημαντικά σε αυτό το θέμα. Όταν μιλάμε για τέτοιες συμφωνίες, θα μιλήσουμε και με τον Ρώσο Πρόεδρο. Πρέπει επίσης να γίνει αποδεχτεί αυτό.
Βλέπουμε όμως πόσο σημαντική είναι η δύναμη των εικόνων. Αυτός ο πόλεμος διεξάγεται όχι μόνο με αποκλεισμούς και όπλα, αλλά και με εικόνες, προπαγάνδα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ίσως είναι προσωπική άποψη, αλλά νομίζω ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε αυτά τα σύμβολα. Αυτό ήθελα να πω».
Ο ρόλος της Frontex
Η Μπέρμποκ, υπενθυμίζοντας ότι η Frontex, η υπηρεσία προστασίας των συνόρων της ΕΕ, γνώριζε για την παράνομη επιστροφή παράτυπων μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία, αλλά αποκαλύφθηκε ότι απέκρυψε το γεγονός αυτό, έκανε τις ακόλουθες εκτιμήσεις σχετικά με το ερώτημα γιατί συγχωρούνται οι ενέργειες της Αθήνας.
«Κάποιες εκθέσεις έχουν δημοσιευθεί στο παρελθόν. Αποκαλύφθηκε ότι υπήρχαν παράνομες επαναπροωθήσεις εδώ. Η Ευρώπη έχει εξωτερικά σύνορα και η ΕΕ πρέπει να προστατεύει τα εξωτερικά της σύνορα, όπως κάθε χώρα. Φυσικά, η Frontex ή οι ελληνικές συνοριακές δυνάμεις πρέπει να διασφαλίσουν αυτά τα σύνορα. Και όταν παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, αυτό πρέπει να διευκρινίζεται. Το είπα στο Βερολίνο, το είπα στην Αθήνα και τώρα το λέω εδώ. Κανείς δεν πρέπει να το κάνει θέμα υπερηφάνειας, διότι αν έχουν παραβιαστεί τα δικαιώματα εδώ, αυτό πρέπει να γίνει σαφές. Είτε πρόκειται για την Ελλάδα, είτε πρόκειται για τα σύνορα της ΕΕ, είτε πρόκειται για τα σύνορα της Τουρκίας.
Έχουμε μια κοινή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έχουμε την ΕΣΔΑ. Αποδίδουμε σημασία στις κρίσεις τους και εφαρμόζουμε αυτές τις κρίσεις. Φυσικά, ορισμένες χώρες καθυστερούν να τις εφαρμόσουν. Αυτό που μας συμφέρει όλους είναι να υπερασπιστούμε τις ευρωπαϊκές αξίες και στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Αν κλείσουμε τα μάτια, οι αξίες της Ευρώπης θα πνιγούν στη Μεσόγειο».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τους εξαγωγικούς περιορισμούς της Γερμανίας προς την Τουρκία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, η Μπέρμποκ δήλωσε ότι «πρέπει να τηρούν τις αρχές» που έχουν θέσει τα θεμέλια με τις συμβάσεις προσθέτοντας ότι «η απόφαση της προηγούμενης γερμανικής κυβέρνησης ήταν ότι είχε λάβει κάποια μέτρα για να αναγνωρίσει ότι τα όπλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συζητήσαμε θέματα για τα οποία έχουμε διαφορετικές απόψεις σχετικά με το διεθνές δίκαιο. Υπερασπιζόμαστε το διεθνές δίκαιο και πρέπει να το υπερασπιζόμαστε παντού. Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο πρέπει επίσης να γίνεται σεβαστό. Η αρχή της αναλογικότητας είναι εξαιρετικά σημαντική εδώ. Η αυτοάμυνα και η προστασία των πολιτών είναι σημαντικές».