Τη στιγμή που στη Λωρίδα της Γάζας οι άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα και τα πυρά του ισραηλινού στρατού, οι ΗΠΑ θέτουν σε εφαρμογή ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα.
Με απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο στρατός των ΗΠΑ ξεκίνησε την κατασκευή μιας πλωτής πλατφόρμας έξω από τις ακτές της Λωρίδας της Γάζας, όπου θα συγκεντρώνεται η ανθρωπιστική βοήθεια με πλοία και στη συνέχεια θα περνάει στη στεριά μέσω μιας γέφυρας, διπλής κατεύθυνσης, 548 μέτρων, που θα συνδέει την προβλήτα με την ακτή. Όμως το εν λόγω ανθρωπιστικό σχέδιο έχει και πολλές αμφιλεγόμενες πτυχές, που φαίνεται να εξυπηρετούν τις μεταπολεμικές επιδιώξεις του Ισραήλ στη Γάζα.
«Θετική κίνηση, αλλά όχι αρκετή»
Η προβλήτα, βάσει σχεδιασμού, αναμένεται να είναι έτοιμοι μέσα σε 60 ημέρες, με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις αλλά και τους διεθνείς φορείς να επισημαίνουν πως για τους Παλαιστίνιους που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον λιμό δεν υπάρχει τόσος χρόνος. Είναι παράλογο, υπογραμμίζουν, να προωθείται ένα τέτοιο σχέδιο την ώρα που η ανθρωπιστική βοήθεια βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από τα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας, αλλά έχει μπλοκαριστεί από τον ισραηλινό στρατό.
Σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, μέσω της προβλήτας θα μπορούσαν – έστω προσωρινά – να μεταφέρονται καθημερινά έως και δύο εκατομμύρια γεύματα. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ παραδέχτηκε ότι το σχέδιο με την πλωτή προβλήτα προωθείται επειδή άλλες επιλογές (σ.σ. όπως οι ρίψεις ανθρωπιστικής βοήθειας από αέρα) αυτή τη στιγμή αποδεικνύονται ανεπαρκείς. Όπως σημείωσε, δυστυχώς δεν υπάρχει υποκατάστατο της βοήθειας που φτάνει με φορτηγά μέσω χερσαίων δρόμων.
«Οποιαδήποτε προσπάθεια να εισαχθεί περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα για να βοηθήσει τους απελπισμένους ανθρώπους είναι απολύτως ευπρόσδεκτη», δήλωσε στο Al Jazeera η Ζιλιέτ Τούμα από την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA). «Ωστόσο, υπάρχει ένας πιο αποτελεσματικός, ένας φθηνότερος, και πιο γρήγορος τρόπος για να φτάσει η βοήθεια στη Γάζα, και αυτός είναι οδικώς». «Αυτό που μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ για να βοηθήσουν αποτελεσματικότερα είναι να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στις ισραηλινές αρχές για να είναι περισσότερες ώρες ανοικτό το σημείο διέλευσης Karem Abu Salem, μεταξύ Ισραήλ και Γάζας, αλλά και για τη διάνοιξη περισσότερων ανθρωπιστικών διαδρόμων, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των φορητών με ανθρωπιστική βοήθεια», πρόσθεσε.
Ο ανεξάρτητος αμερικανός γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς χαιρέτισε επίσης το σχέδιο με την πλωτή πλατφόρμα, αλλά είπε ότι είναι παρεμπόδιση της ισραηλινής κυβέρνησης που «οδήγησε σε αυτή την απίστευτη κατάσταση, στην οποία ένας σύμμαχος των ΗΠΑ χρησιμοποιεί αμερικανικά όπλα και εξοπλισμό για να εμποδίσει την παράδοση της αμερικανικής ανθρωπιστικής βοήθειας». «Τώρα οι Αμερικανοί φορολογούμενοι πρέπει να πληρώσουν ακόμη περισσότερα για να χτίσουν ένα πλωτό λιμάνι για να μεταφερθεί βοήθεια σε πεινασμένους ανθρώπους, γιατί το Ισραήλ δεν επιτρέπει αυτή η βοήθεια να μεταφερθεί με αποτελεσματικότερους τρόπους», πρόσθεσε.
Πώς θα λειτουργεί
Ο αμερικανικός στρατός έχει εφαρμόσει αυτό το σχέδιο – γνωστό και ως Joint Logistics Over the Shore, ή JLOTS – και στο παρελθόν στο Κουβέιτ, τη Σομαλία, την Αϊτή και την Κεντρική Αμερική. Στην περίπτωση της Λωρίδας της Γάζας εξυπηρετεί και έναν ακόμη σκοπό: Με αυτόν τον τρόπο οι αμερικανικές δυνάμεις θα αποφύγουν να πατήσουν το πόδι τους στον παλαιστινιακό θύλακα, ώστε να μην διακινδυνεύσουν μια εμπλοκή στη σύγκρουση.
Σημειώνεται πως τη μεταφορά της ανθρωπιστικής βοήθειας από την προβλήτα στη στεριά θα αναλάβει μια ιδιωτική εταιρεία που ονομάζεται Fogbow και η οποία έχει ιδρυθεί από τον Σαμ Μούντι, έναν πρώην αντισυνταγματάρχη των αμερικανών Πεζοναυτών που διοικούσε στο παρελθόν δυνάμεις στη Μέση Ανατολή, και τον Μικ Μάλροι, πρώην αξιωματικό της CIA και βοηθό υπουργό Άμυνας για τη Μέση Ανατολή.
Άτομο που γνωρίζει τους σχεδιασμούς της αμερικανικής κυβέρνησης ανέφερε στο BBC πως η Fogbow θα αναλάβει την να οργανώσει τη μεταφορά της βοήθειας στην ακτή της Γάζας. Η ανθρωπιστική βοήθεια που θα φτάνει με κοντέινερ σε πλοία θα φορτώνεται σε φορτηγά υπό τον έλεγχο της Fogbow και εν συνεχεία θα μοιράζεται στον παλαιστινιακό θύλακα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Fogbow δεν θα συμμετέχει και στη διανομή των τροφίμων. Αυτή θα γίνεται από άλλες οργανώσεις ή από αρμόδιες παλαιστινιακές υπηρεσίες στη Γάζα.
De facto κατάληψη της ακτής της Γάζας από το Ισραήλ
Το σχέδιο, όπως υπογραμμίζουν στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες, παραμένει εξαιρετικά περίπλοκο και αμφιλεγόμενο. Όπως επισημαίνουν η επιτυχία του εξαρτάται από την ασφάλεια, τόσο από πιθανά εχθρικά πυρά όσο και από τα απεγνωσμένα πλήθη των παλαιστινίων που θα συγκεντρώνονται στην ακτή αναζητώντας λίγη τροφή. Ο απόστρατος υποναύαρχος Μαρκ Μοντγκόμερι, βετεράνος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, με εμπειρία στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, υπογράμμισε στο BBC, πως απαιτείται να δημιουργηθεί ένα «κέλυφος ασφαλείας» τόσο στην πλατφόρμα όσο και στην ακτή.
Το σχέδιο για αυτό το «κέλυφος ασφαλείας» προβλέπει κάτι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο και επικίνδυνο. Σύμφωνα με δύο πηγές που μίλησαν στο BBC, στις ακτές θα αναπτυχθούν ισραηλινές δυνάμεις που θα δημιουργήσουν μια «ζώνη ασφαλείας». Πέρα από το προφανές, δηλαδή την φονική αντιμετώπιση των Παλαιστινίων από τον ισραηλινό στρατό, η εφαρμογή του σχεδίου προϋποθέτει και την ανάπτυξη στρατιωτικών υποδομών στην περιοχή και άρα την de facto κατάληψη της ακτής της Γάζας από τις ισραηλινές δυνάμεις. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που οι σχεδιασμοί των ΗΠΑ έχουν και την εγκρίση της Ισραηλινής κυβέρνησης.
Υπενθυμίζεται πως ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, παρουσιάζοντας στα τέλη Φεβρουαρίου το μεταπολεμικό σχέδιό του για τη Λωρίδα της Γάζας, ανέφερε πως επιδίωξή του είναι ολόκληρη η παραθαλάσσια περιοχή να ελέγχεται και να διοικείται από τον ισραηλινό στρατό. Επίσης, κατά το σχέδιο του Νετανιάχου, ο ισραηλινός στρατός θα διατηρήσει μια απεριόριστη ελευθερία για να επιχειρεί κατά το δοκούν σε ολόκληρο τον παλαιστινιακό θύλακα και αυτό αναμφίβολα εξυπηρετείται από βάσεις στην ακτή.
Τέλος, εκφράζονται φόβοι πως η κατασκευή της πλωτής προβλήτας θα μπορούσε να διαμορφώσει τις βάσεις και για την εφαρμογή ενός ακόμη ισραηλινού σχεδίου, που τρομοκρατεί τους Παλαιστίνιους: Την πλήρη εκκένωση της Λωρίδας της Γάζας. Οι ακροδεξιοί πολιτικοί σύμμαχοι του Μπενιαμίν Νετανιάχου έχουν υποστηρίξει ανερυθρίαστα πως οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να εκδιωχθούν από τη Λωρίδα της Γάζας και να ξεκινήσει ο ισραηλινός εποικισμός.
Ο εκτοπισμός των αμάχων στη χερσόνησο Σινά στην Αίγυπτο, όπου φαίνεται ήδη να διαμορφώνεται μια περιοχή για προσφυγικό καταυλισμό, είναι ο ένας δρόμος. Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Ίσραελ Κατς, είχε ωστόσο παρουσιάσει στους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ και ένα ακόμη εξωφρενικό πλάνο, που προέβλεπε τη μετεγκατάσταση των Παλαιστινίων σε ένα τεχνητό νησί έξω από τις ακτές της Γάζας. Η πρόταση προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στη συνάντηση, όμως η δημιουργία της πλωτής προβλήτας θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από το Ισραήλ ως ένα πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.
