Δομές παρεμφερείς με έμβρυα κατάφεραν να δημιουργήσουν επιστήμονες από το Ισραήλ, χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα από ποντίκια, χωρίς να χρησιμοποιήσουν σπέρμα, ωάρια αλλά και χωρίς να γίνει η διαδικασία της γονιμοποίησης.
Ειδικότερα, οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Γουέισμαν του Ισραήλ κατάφεραν να «προγραμματίσουν» τα βλαστοκύτταρα ποντικών, έτσι ώστε να δημιουργούν μόνα τους εμβρυακές δομές, με λειτουργική καρδιά, γαστρεντερικό σύστημα και ένα πρώιμο είδος εγκεφάλου. Σύμφωνα με τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «Cell», τα όργανα που δημιουργήθηκαν ήταν απολύτως λειτουργικά.
Η συντριπτική πλειοψηφία των τεχνητών εμβρύων που δημιουργήθηκε είχε πανομοιότυπη δομή με εκείνη των φυσικών, από άποψη εσωτερικής δομής και γενετικού προφίλ των κυττάρων.
Οι ζωντανές αυτές δομές, όπως τις αποκαλούν οι επιστήμονες, αναμένεται ότι σύντομα θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα τους τρόπους με τους οποίους δημιουργούνται τα ανθρώπινα όργανα και οι ιστοί, στα φυσικά έμβρυα.
Μάλιστα, οι ερευνητές υποστηρίζουν πως η δυνατότητα δημιουργίας ιστών θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για περισσότερες μεταμοσχεύσεις στο μέλλον, σώζοντας τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ένα ακόμα πλεονέκτημα της συγκεκριμένης ανακάλυψης θα μπορούσε να ήταν και η μείωση του αριθμού πειραματόζωων, καθώς οι επιστήμονες θα είχαν τη δυνατότητα να αναπτύξουν μόνο τον ιστό που χρειάζονται, χωρίς την ανάγκη χρήσης ενός ολόκληρου ζώου.
«Μέσα από την έρευνα δείχνουμε ότι τα εμβρυακά βλαστοκύτταρα παράγουν ολόκληρα συνθετικά έμβρυα, συμπεριλαμβανομένου και του πλακούντα και του αμνιακού σάκου που περιβάλλει το έμβρυο. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι για αυτή τη δουλειά και όλα όσα θα μπορούσε να πετύχει αυτό το εύρημα στο μέλλον», ανέφερε η δρ. Τζέικομπ Χάνα, επικεφαλής τη μελέτης, στον Guardian.
Πέρυσι, η ίδια ομάδα είχε κατασκευάσει μια μηχανική μήτρα, η οποία έδινε τη δυνατότητα σε φυσικά έμβρυα ποντικών να συνεχίσουν να αναπτύσσονται έξω από τη μήτρα της μητέρας τους για αρκετές ημέρες. Τώρα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την ίδια συσκευή για να «κυοφορήσει» τα βλαστοκύτταρα για πάνω από μία εβδομάδα (η περίοδος κύησης των ποντικιών διαρκεί περίπου 20 ημέρες).
Κάποια από τα κύτταρα αυτά είχαν ενισχυθεί προηγουμένως με χημικά, τα οποία παραποίησαν το γενετικό προγραμματισμό τους προκειμένου να αλλάξουν δομή και να αναπτυχθούν διαφορετικά, ενώ άλλα αναπτύχθηκαν σε ιστούς και όργανα χωρίς καμία απολύτως χημική παρέμβαση.
Αν και τα περισσότερα βλαστοκύτταρα δεν κατάφεραν να εξελιχθούν σε εμβρυακές δομές, περίπου το 0,5% εξ’ αυτών πέτυχε το σκοπό των επιστημόνων.
Η δρ. Χάνα, ωστόσο, υπογραμμίζει ότι οι συνθετικές εμβρυακές δομές δεν είναι «αληθινά έμβρυα» και υπάρχει η προοπτική να αναπτυχθούν σε ζωντανά ζώα, παρά την προσπάθεια που έκαναν οι επιστήμονες να τα μεταμοσχεύσουν στη μήτρα θηλυκών ποντικών.
«Τα συνθετικά ανθρώπινα έμβρυα δεν είναι κάτι που θα γίνει στο εγγύς μέλλον. Ξέρουμε λιγότερα για τα ανθρώπινα έμβρυα σε σχέση με εκείνα των ποντικών, και το χαμηλό ποσοστό επιτυχίας της ανάπτυξης των βλαστοκυττάρων σε εμβρυακές δομές σημαίνει πως θα πρέπει να γίνει περεταίρω έρευνα, για να προχωρήσουμε και σε μελέτες με ανθρώπινα κύτταρα. Όμως είναι μια καλή στιγμή να σκεφτούμε το κατάλληλο νομικό και ηθικό πλαίσιο για να ρυθμίσουμε τις έρευνες και τη χρήση ανθρώπινων συνθετικών εμβρύων, κάνοντας τροποποιήσεις στους τρέχοντες νόμους», εξήγησε ο δρ. Τζέιμς Μπρίσκο, επικεφαλής του Ινστιτούτου «Francis Crick Institute» στο Λονδίνο.
