Ακόμη και οι κούκλες στις βιτρίνες καταστημάτων ρούχων στο Αφγανιστάν έπεσαν θύμα των σκληρών νόμων των Ταλιμπάν.
Από το καλοκαίρι του 2021 που οι Ταλιμπάν ανακατέλαβαν την εξουσία στη χώρα, οι γυναίκες εξαναγκάστηκαν να καλύψουν τα πρόσωπά τους με τη γνωστή μπούρκα. Απαγόρευσαν σε γυναίκες και κορίτσια το σχολείο πέραν της έκτης τάξης, τις απέκλεισαν από τις δουλειές και ζήτησαν να καλύπτουν τα πρόσωπά τους όταν βρίσκονταν έξω. Από αυτό φαίνεται πώς δεν ξέφυγαν ούτε τα μανεκέν και των δύο φύλων.
Έναν μικρό αριθμό ανδρικών μανεκέν μπορεί να δει κανείς στις βιτρίνες, επίσης με καλυμμένα τα κεφάλια τους, κάτι που υποδηλώνει ότι οι αρχές εφαρμόζουν την απαγόρευση κάθετα, όπως αναφέρει το Al arabiya.
Τα μανεκέν στο στόχαστρο των Ταλιμπάν
Η κίνηση των Ταλιμπάν να περιορίσουν τα δικαιώματα των γυναικών στο Αφγανιστάν ξεκίνησε με βανδαλισμούς στις βιτρίνες των καταστημάτων που εμφάνιζαν εικόνες γυναικών. Σήμερα, οι Ταλιμπάν έχουν εντείνει τις προσπάθειες προσπαθώντας να απαγορεύσουν ένα φαινομενικά δυσδιάκριτο αντικείμενο: Τα μανεκέν, δηλαδή τις ψεύτικες κούκλες.
Στην Καμπούλ, την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, τα μανεκέν ήταν κάποτε σύμβολο της μόδας και του πολιτισμού. Όμως, οι ιδιοκτήτες καταστημάτων κατέφυγαν σε μια λύση: Να τα εμφανίζουν ακέφαλα ή καλυμμένα με ύφασμα, μόνο και μόνο για να κρατήσουν τα καταστήματά τους ανοιχτά.
Τον Αύγουστο του 2021, οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν ότι οι ιδιοκτήτες καταστημάτων πρέπει να αφαιρέσουν τα κεφάλια των μανεκέν τους ή να τα καταργήσουν εντελώς.
Αλλά αρκετοί ιδιοκτήτες καταστημάτων παρακάλεσαν τους Ταλιμπάν να τους αφήσουν να διατηρήσουν τα μανεκέν τους. Οι Ταλιμπάν συμφώνησαν, αλλά υπό έναν όρο: Όλα τα μανεκέν πρέπει να έχουν καλυμμένα πρόσωπα.
Οι Ταλιμπάν θεωρούν ότι τα αγάλματα και οι εικόνες της ανθρώπινης μορφής απαγορεύονται, σύμφωνα με την δική τους ερμηνεία του ισλαμικού νόμου.
Ωστόσο, ειδικοί όπως η Bahar Jalali, μια αφγανικής καταγωγής καθηγήτρια ιστορίας της σύγχρονης Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο Loyola του Μέριλαντ, πιστεύει ότι η κίνηση για την παραμόρφωση των μανεκέν είναι μέρος μιας εξτρεμιστικής ιδεολογίας ώστε να επιτεθούν στις προσωπικές ελευθερίες και να απαλλάξουν τη ζωή στο Αφγανιστάν από κάθε φαινομενική κανονικότητα.
H δημιουργική λύση των καταστηματαρχών
Οι ιδιοκτήτες καταστημάτων χρησιμοποιούν πλέον διάφορα υλικά για να καλύψουν τα πρόσωπα των μανεκέν: Δαντέλες, μανδύες, ακόμη και μαύρες πλαστικές σακούλες.
Άλλοι έχουν καταφύγει στη χρήση αλουμινόχαρτου ή μπογιάς για να κρύψουν τα πρόσωπα των μανεκέν. Ωστόσο, προσπαθούν να τα κάνουν να παραμείνουν στιλάτα και κομψά, να ταιριάζουν τα χρώματα και να κάνουν τα ρούχα ελκυστικά.
Αυτή τους η πρακτική μοιάζει με μια μορφή αντίστασης αλλά και δημιουργικότητας απέναντι στους σκληρούς νόμους των Ταλιμπάν.
Πράκτορες του υπουργείου Ανηθικότητας και Αρετής περιπολούν τακτικά σε καταστήματα και εμπορικά κέντρα για να βεβαιωθούν ότι τα μανεκέν είναι αποκεφαλισμένα ή καλυμμένα.
Τα μανεκέν, άλλωστε, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για τους ιδιοκτήτες καταστημάτων καθώς το καθένα κοστίζει από 200 έως 300 δολάρια.
Οι γυναίκες όμως φαίνεται πώς δεν μπορούν να δεχτούν τον περιορισμό ενώ οι πωλήσεις ρούχων έχουν πέσει δραματικά.
«Όταν τα βλέπω, νιώθω ότι και αυτά τα μανεκέν είναι αιχμαλωτισμένα και παγιδευμένα, και νιώθω ένα αίσθημα φόβου. Νιώθω σαν να βλέπω τον εαυτό μου πίσω από αυτές τις βιτρίνες, μια Αφγανή που έχει στερηθεί όλα τα δικαιώματά της», δήλωσε μια γυναίκα.
