Το iEidiseis παρουσιάζει το σχέδιο της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:
Α. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία, εκτός από υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, είναι βασικός εταίρος σε σχέση με την οικονομία, το εμπόριο και τη μετανάστευση, καθώς και στρατηγικός εταίρος.
Β. Λαμβάνοντας υπόψη ότι, στον απόηχο των πρόσφατων εντάσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, ιδίως σε σχέση με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσφέρθηκε να καλλιεργήσει μια πιο θετική δυναμική στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας εκφράζοντας την ετοιμότητά του να συνεργαστεί με την Τουρκία σε σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος·
Γ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το να είσαι υποψήφια χώρα προϋποθέτει την προθυμία να προσεγγίζει σταδιακά σε όλες τις πτυχές τις αξίες, τα συμφέροντα, τα πρότυπα και τις πολιτικές της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ανάλυση των εκθέσεων της ΕΕ τα τελευταία χρόνια αποκαλύπτει ότι η απόσταση της Τουρκίας από τις αξίες της ΕΕ και το κανονιστικό της πλαίσιο εξακολουθεί να είναι σημαντική και μάλιστα αυξάνεται σε θεμελιώδεις τομείς όπως το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα·
Δ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τον περασμένο χρόνο, οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας παρέμειναν κατά μέσο όρο σταθερές, καθώς η ενισχυμένη συνεργασία και ο διάλογος σε ορισμένα ζητήματα συνυπήρξαν με τακτικές συγκρούσεις· Λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρούσα έκθεση αντικατοπτρίζει αυτήν την κατάσταση χαιρετίζοντας τις θετικές εξελίξεις και επισημαίνοντας περαιτέρω δυνατότητες στη σχέση, ενώ σηματοδοτεί τα εναπομένοντα προβλήματα, ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα·
Γενική αξιολόγηση και τελευταίες εξελίξεις
1. Επαναλαμβάνει την ανησυχία του για την επίμονη απόσταση μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, παρά το γεγονός ότι είναι υποψήφια χώρα, όσον αφορά τις αξίες και τα πρότυπα, και τη συνεχιζόμενη έλλειψη πολιτικής βούλησης για την πραγματοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων καλύπτουν, ειδικότερα, τις σοβαρές ανησυχίες για το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα που εξακολουθούν να επηρεάζουν αρνητικά τη διαδικασία προσχώρησης· θεωρεί ότι χωρίς σαφή πρόοδο στον τομέα αυτό, το Κοινοβούλιο δεν μπορεί να προβλέψει επανάληψη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, οι οποίες ουσιαστικά βρίσκονται σε αδιέξοδο από το 2018·
2. Σημειώνει, ωστόσο, ότι σημειώθηκε ελαφρά βελτίωση κατά το παρελθόν έτος στις συνολικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, οι οποίες κατά μέσο όρο παρέμειναν σταθερές, καθώς η ενισχυμένη συνεργασία και ο διάλογος σε ορισμένα ζητήματα συνυπήρξαν με τακτικές συγκρούσεις· εκφράζει την ελπίδα ότι αυτό το πρότυπο «συγκρουσιακής συνεργασίας» μπορεί να ξεπεραστεί και να αντικατασταθεί από μια πιο θετική δυναμική·
3. Επαναλαμβάνει την πεποίθησή της ότι η Τουρκία είναι μια χώρα στρατηγικής σημασίας από πολιτική, οικονομική και εξωτερική πολιτική, εταίρος που είναι βασικός για τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής και σύμμαχος με τον οποίο η ΕΕ επιθυμεί να επιδιώξει τις καλύτερες δυνατές σχέσεις. Χαιρετίζει, υπό αυτή την άποψη, τις πρόσφατες δηλώσεις που εξέφρασαν στο υψηλότερο επίπεδο οι τουρκικές αρχές σχετικά με την εκ νέου δέσμευση της τουρκικής κυβέρνησης στην πορεία προς την ΕΕ, αλλά προτρέπει τις τουρκικές αρχές να κάνουν πράξη τα λόγια τους και να αποδείξουν αυτή τη δέσμευση με συγκεκριμένα γεγονότα και αποφάσεις ;
4. Εκφράζει την ανησυχία του για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση στην Τουρκία, η οποία, μέσω του αυξανόμενου πληθωρισμού και του διαρκώς αυξανόμενου κόστους ζωής, ωθεί έναν υψηλό και αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων σε κακουχίες και φτώχεια.
Κράτος δικαίου και θεμελιώδη δικαιώματα
5. Εκφράζει τη λύπη του για τη συνεχιζόμενη επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της οπισθοδρόμησης όσον αφορά τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου· θεωρεί ότι η τρέχουσα κατασταλτική μορφή διακυβέρνησης, της οποίας οι κύριοι πυλώνες είναι η κατάχρηση του νομικού πλαισίου και η έλλειψη ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, είναι μια σκόπιμη, αδυσώπητη και συστηματική κρατική πολιτική που αναπτύχθηκε για να καταστείλει κάθε κρίσιμη δραστηριότητα είτε άμεσα είτε με ανατριχιαστικό αποτέλεσμα ; εκπλήσσεται από το γεγονός ότι για να ακολουθήσουν αυτή την πολιτική, οι τουρκικές κρατικές αρχές είναι έτοιμες να αγνοήσουν κατάφωρα και επίμονα τις διεθνείς και εγχώριες νομικές τους υποχρεώσεις, όπως αυτές που απορρέουν από την ένταξη της Τουρκίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης·
6. Επιμένει ότι ο κρίσιμος τομέας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, ο οποίος βρίσκεται στον πυρήνα της ενταξιακής διαδικασίας, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί και να απομονωθεί από τις συνολικές σχέσεις με την ΕΕ και τονίζει ότι για το Κοινοβούλιο, παραμένει το κύριο εμπόδιο για περαιτέρω πρόοδο σε οποιαδήποτε θετική ατζέντα που θα μπορούσε να προσφερθεί στην Τουρκία·
7. Επαναλαμβάνει την έντονη καταδίκη της για την αποχώρηση της Τουρκίας, με προεδρικό διάταγμα, από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης).
8. Σημειώνει τη σημασία της προάσπισης της ελευθερίας του συνέρχεσθαι στην Τουρκία, η οποία κατοχυρώνεται στο σύνταγμά της·
9. Επαναλαμβάνει τη σοβαρή του ανησυχία για τα δυσανάλογα και αυθαίρετα μέτρα που περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης. χαιρετίζει την περαιτέρω μείωση του αριθμού των δημοσιογράφων στις φυλακές στην Τουρκία·
10. υποστηρίζει ότι η συνεχιζόμενη δίωξη, η λογοκρισία και η παρενόχληση δημοσιογράφων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης παραμένει θέμα ανησυχίας·
11. Σημειώνει την έγκριση του τέταρτου και του πέμπτου δικαστικού πακέτου στην Τουρκία κατά τη διάρκεια 2021; υποστηρίζει, ωστόσο, ότι τα τρέχοντα προβλήματα πηγάζουν όχι μόνο από προβληματική νομοθεσία, αλλά συχνά προκαλούνται από την αδυναμία εφαρμογής των υφιστάμενων κατάλληλων διατάξεων· εξακολουθεί να ανησυχεί για τη διάβρωση του κράτους δικαίου και της δικαστικής ανεξαρτησίας στην Τουρκία·
12. Εκφράζει ανησυχία για τον υψηλό και αυξανόμενο αριθμό προσφυγών που υποβάλλονται στο Συνταγματικό Δικαστήριο σχετικά με παραβιάσεις των συνταγματικών δικαιωμάτων και την έλλειψη αλλαγών που πραγματοποιούνται όταν αποκαλύπτονται τέτοιες παραβιάσεις·
13. Εκφράζει τη λύπη του για τη συνεχιζόμενη πίεση στην κοινωνία των πολιτών και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για τη διαρκώς συρρικνούμενη ελεύθερη λειτουργία στην Τουρκία·
14. Συνεχίζει να προτρέπει την Τουρκική Κυβέρνηση να απελευθερώσει τον Οσμάν Καβαλά μετά από περισσότερα από τέσσερα χρόνια κράτησης. Επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις τουρκικές αρχές να τηρήσουν την τελική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση αυτή·
15. Εκφράζει βαθιά ανησυχία για την επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τα άτομα LGBTI, ιδίως όσον αφορά τις σωματικές επιθέσεις –ιδιαίτερα κατά τρανς ατόμων– τις παρατεταμένες απαγορεύσεις στις πορείες Pride σε όλη τη χώρα, τους περιορισμούς στις ελευθερίες του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης , και λογοκρισία στα μέσα ενημέρωσης.
16. Ανησυχεί βαθύτατα για τις συνεχείς επιθέσεις και πιέσεις στα κόμματα της αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα στο HDP και στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), που υπονομεύουν την εύρυθμη λειτουργία του το δημοκρατικό σύστημα· Τονίζει ότι η δημοκρατία προϋποθέτει ένα περιβάλλον στο οποίο τα πολιτικά κόμματα, η κοινωνία των πολιτών και τα μέσα ενημέρωσης μπορούν να λειτουργούν χωρίς απειλές ή αυθαίρετους περιορισμούς·
17. Σημειώνει με μεγάλη ανησυχία ότι το HDP και οι κομματικές του οργανώσεις έχουν στοχοποιηθεί ειδικά και συνεχώς από τις τουρκικές αρχές, οδηγώντας σε μια κατάσταση όπου 4.000 μέλη του HDP βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη φυλακή. συνεχίζει να καταδικάζει έντονα τη συνεχιζόμενη κράτηση από τον Νοέμβριο του 2016 των Σελαχατίν Ντεμιρτάς και Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ, των πρώην συμπροέδρων του HDP·
18. Καταδικάζει την επαναλαμβανόμενη χρήση ανάκλησης της βουλευτικής ιδιότητας των βουλευτών της αντιπολίτευσης, η οποία βλάπτει σοβαρά την εικόνα του τουρκικού κοινοβουλίου ως δημοκρατικού θεσμού·
19. Αναγνωρίζει ότι η Τουρκία έχει θεμιτές ανησυχίες για την ασφάλεια και το δικαίωμα να καταπολεμήσει την τρομοκρατία· τονίζει, ωστόσο, ότι αυτό πρέπει να γίνει με πλήρη σεβασμό του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει απερίφραστα τις βίαιες τρομοκρατικές επιθέσεις από το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο βρίσκεται στον κατάλογο της ΕΕ με τις τρομοκρατικές οργανώσεις από το 2002·
20. Καλεί την Τουρκία να τηρήσει μια πολιτική μηδενικής ανοχής για τα βασανιστήρια και να διερευνήσει δεόντως τις επίμονες και αξιόπιστες αναφορές βασανιστηρίων, κακομεταχείρισης και απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης κατά την κράτηση, προκειμένου να τεθεί τέλος στην ατιμωρησία και να υποχρεωθούν οι υπεύθυνοι να λογαριασμός;
Ευρύτερες σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και τουρκική εξωτερική πολιτική
21. Επαινεί τις προσπάθειες που καταβάλλει η Τουρκία για να συνεχίσει να φιλοξενεί τον μεγαλύτερο πληθυσμό προσφύγων στον κόσμο· χαιρετίζει, από αυτή την άποψη, τη συνεχιζόμενη παροχή χρηματοδότησης από την ΕΕ για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία και εκφράζει τη δέσμευσή του να διατηρήσει αυτή τη στήριξη στο μέλλον·
22. Αναγνωρίζει ότι η Τουρκία μπορεί να ασκήσει τη δική της εξωτερική πολιτική σύμφωνα με τα συμφέροντα και τους στόχους της, αλλά αναμένει ότι αυτή η πολιτική θα υπερασπιστεί μέσω της διπλωματίας και του διαλόγου που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και, ως υποψήφια χώρα, θα ευθυγραμμιστεί όλο και περισσότερο με αυτήν της ΕΕ ;
23. Χαιρετίζει τη μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, αλλά έχει πλήρη επίγνωση ότι αυτή η θετική δυναμική θα μπορούσε να αντιστραφεί ανά πάσα στιγμή, ενώ τα υποκείμενα ζητήματα παραμένουν άλυτα.
24. Εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ανεπίλυτη σύγκρουση στην Κύπρο αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας· επιβεβαιώνει την άποψή του ότι η μόνη βιώσιμη λύση στο Κυπριακό είναι αυτή της δίκαιης, συνολικής και βιώσιμης διευθέτησης στη βάση μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα και πολιτική ισότητα, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και βάσει του σεβασμού των αρχών στις οποίες βασίζεται η Ένωση· λυπάται βαθύτατα που η Τουρκία έχει εγκαταλείψει αυτό το πλαίσιο του ΟΗΕ·
Ο δρόμος για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας
25. Επιμένει ότι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα πρέπει να παραμείνουν στο επίκεντρο των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας σε οποιοδήποτε πλαίσιο· επιβεβαιώνει την υποστήριξή του στη διατήρηση της ενταξιακής διαδικασίας και της προσέγγισής της που βασίζεται στην αξία ως το κύριο πλαίσιο για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, καθώς εξακολουθεί να είναι το πιο ισχυρό εργαλείο για την άσκηση κανονιστικής πίεσης και τη διατήρηση των δημοκρατικών και φιλοευρωπαϊκών φιλοδοξιών της τουρκικής κοινωνίας· Ωστόσο, παραμένει ανοιχτό στη δυνατότητα και των δύο πλευρών να επανεξετάσουν, με ρεαλιστικό τρόπο, την καταλληλότητα αυτού του πλαισίου και την ικανότητά του να λειτουργεί ή, εάν είναι απαραίτητο, να διερευνήσουν άλλα πιθανά μοντέλα για μελλοντικές σχέσεις·
26. Σημειώνει ότι η τρέχουσα κατάσταση της «συγκρουσιακής συνεργασίας» στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας είναι επιρρεπής στο να παράγει μη ικανοποιητικά αποτελέσματα· ζητεί την εξισορρόπηση της σχέσης με την οικοδόμηση σε στέρεες βάσεις για συνεργασία που στηρίζεται σε αμοιβαία συμφέροντα, καθώς και με την οικοδόμηση εμπιστοσύνης για την αντιμετώπιση της έλλειψης εμπιστοσύνης· πιστεύει ότι ένας τακτικός μηχανισμός επίλυσης διαφορών μπορεί να είναι επωφελής σε ένα τέτοιο συνολικό πλαίσιο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δημιουργία ενός τέτοιου μηχανισμού·
27. Σημειώνει ότι οι ποικίλες προτεραιότητες των θεσμικών οργάνων της ΕΕ που καθορίζονται στα υφιστάμενα πλαίσια που διέπουν τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας καθιστούν πολύ δύσκολη την εξεύρεση αποτελεσματικού τρόπου για να προχωρήσουμε μπροστά· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής, συνεκτικής πολιτικής και συνεπούς ηγεσίας έναντι της Τουρκίας στην ΕΕ και μεταξύ όλων των θεσμικών οργάνων της·
28. Αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.
