Πόλεις φαντάσματα σε Τουρκία και Συρία. Συντρίμμια ή πολυκατοικίες που χάσκουν αποκαλύπτοντας το εσωτερικό μιας άλλοτε κανονικής ζωης. Τώρα, ερείπια, πόνος και υπεράνθρωπες προσπάθειες σωστικών συνεργείων.
Ο κόσμος σε πολλές επαρχίες που επλήγησαν από τον φονικό σεισμό, κοιμάται σε αυτοκίνητα ενώ οι προμήθειες τελειώνουν. Δεν ξέρουν καν αν την επόμενη ώρα θα ξαναδουν τους δικούς τους ανθρώπους, καθώς οι προσπάθειες των σωστικών συνεργείων έχουν φτάσει σε οριακό χρονικό σημείο. Οι ειδικοί είχαν δώσει 72 ώρες προκειμένου να υπάρχουν ευχάριστα νέα από τις έρευνες. Τα περιθώρια, όμως, στενεύουν
Σύμφωνα με νέα ανακοίνωση του υπουργού Υγείας της Τουρκίας Φαχρετίν Κοτζά, ο αριθμός των νεκρών εξαιτίας των σεισμών ανέρχεται σε τουλάχιστον 6.234 άνθρωπους, ενώ οι τραυματίες ανέρχονται στους 31.777.
Στη Συρία έχουν σκοτωθεί 2.470 άνθρωποι, με τον νεότερο απολογισμό των θυμάτων στις δύο χώρες να ανέρχεται σε 8.764 με τα σωστικά συνεργεία να συνεχίζουν υπό αντίξοες συνθήκες, λόγω μετασεισμών αλλά και ψύχους, την επιχείρηση εντοπισμού και διάσωσης επιζώντων στα ερείπια των κτηρίων που κατέρρευσαν.
Στην πόλη Göksun, άδεια κτίρια με τους τοίχους τους ανοιχτούς έδειξαν τη δύναμη του σεισμού που κατέστρεψε την πόλη τη Δευτέρα 6/2.
Έπιπλα κρέμονταν από τους ραγισμένους τοίχους, όπου η δύναμη του σεισμού είχε σκίσει τα ντουβάρια για να αποκαλυφθεί το περιεχόμενό τους και τώρα έμειναν ανοιχτά στον παγωμένο αέρα. Αλλού, ολόκληρα σπίτια είχαν μετατραπεί σε ερείπια.
Την Τρίτη το Göksun ήταν μια πόλη-φάντασμα, λίγο πάνω από 70 μίλια από το κέντρο του φονικού σεισμού που σκότωσε περισσότερους από 7.800 ανθρώπους στην Τουρκία και τη Συρία και άφησε τεράστιο αριθμοό παγιδευμένους κάτω από τα ερείπια.
Οι περισσότεροι κάτοικοι του Göksun είχαν τραπεί σε φυγή, καθώς ισχυροί μετασεισμοί συνέχισαν να ταράζουν τα σπίτια τους. Όσοι έμειναν πάλευαν να επιβιώσουν σε θερμοκρασίες που έπεφταν πολύ κάτω από το μηδέν, κρύβονταν στα αυτοκίνητά τους ή γύρω από αυτοσχέδιες φωτιές και αγωνίζονταν να βρουν νερό και φαγητό, φοβούμενοι περαιτέρω δονήσεις.
«Κάθε πέντε λεπτά χθες η γη σειόταν. Έβλεπα τα σπίτια να κουνιούνται πέρα δώθε, ήταν τεράστιο», είπε ο Akkan. «Ξεχάστε τα σπίτια, δεν μπορούμε να μείνουμε ούτε στα αυτοκίνητά μας, καθώς φοβόμαστε ότι θα υπάρξουν κι άλλες δονήσεις», είπε. «Δεν εμπιστευόμαστε αυτά τα κτίρια, όλα είναι ακόμα κλονισμένα, φοβόμαστε ότι τα πράγματα θα καταρρεύσουν».
Ο Akkan είπε ότι οι κάτοικοι της πόλης κοιμόντουσαν στα αυτοκίνητά τους από τον καθαρό τρόμο. «Δεν πιστεύουμε ότι τελείωσε», είπε.
Στην οδό υπ’ αριθμόν 21, στην Αντάκια (Αντιόχεια), στην επαρχία Χατάι της νότιας Τουρκίας, βρίσκονταν ως την Κυριακή τα σπίτια δεκάδων οικογενειών.
Τη Δευτέρα, δεν απέμενε σχεδόν τίποτα όρθιο.
Ο πιο καταστροφικός σεισμός που χτύπησε την Τουρκία από το 1999 γέμισε τον δρόμο πελώριους σωρούς από συντρίμμια. Άφησε όσους επέζησαν άστεγους, να ψάχνουν απεγνωσμένα αγνοούμενους συγγενείς, σοκαρισμένους, να προσπαθούν ακόμα να χωνέψουν τι τους συνέβη.
Τα σωστικά συνεργεία δυσκολεύονται να φθάσουν σε κάποιες από τις περιοχές που επλήγησαν σκληρότερα στη χώρα, εξαιτίας των κατεστραμμένων δρόμων, της κακοκαιρίας, της έλλειψης επαρκών πόρων, βαρέων μηχανημάτων…
«Οι λέξεις δεν λένε να βγουν, μου έχουν κολλήσει στον λαιμό. Το κλάμα δεν είναι γιατρικό πια», παραδέχτηκε χθες ο Χαλίλ Γκέντσογλου.
Το κέντρο της πόλης του μοιάζει, συνέχισε, σαν «πόλη φάντασμα».
«Γυρίσαμε 50 χρόνια πίσω. Οι ζωές μας καταστράφηκαν. Τα παιδιά μας έχουν βαθιά ψυχικά τραύματα. Κάθε σπίτι έχασε τουλάχιστον δυο-τρεις ανθρώπους».
Δυσκολεύεται να βρει κανείς έστω ένα κτίριο όρθιο στην οδό 21. Συντρίμμια όσο φθάνει το μάτι. Από τα ερείπια αυτών που ήταν ως την Κυριακή τα σπίτια τους ανασύρθηκαν δεκάδες τραυματίες. Άνθρωποι στέκονται στον δρόμο αποσβολωμένοι, δεν μπορούν να πιστέψουν στα μάτια τους.
Ο Αμπντουλκαντίρ Ντοάν έχασε τους γονείς του στον σεισμό. Θέλει να ελπίζει πως θα σώσουν τον εξάδελφό του.
«Θέλουμε να σώσουν τις γυναίκες μας, τους συγγενείς μας, τους ανθρώπους που καταπλακώθηκαν. Αυτή είναι η προτεραιότητα για εμάς, επειδή αυτό που θέλουμε είναι να κρατηθούμε στη ζωή μαζί τους. Ο εξάδελφός μου είναι θαμμένος στα συντρίμμια κι εγώ είμαι εδώ και δεν μπορώ να κάνω τίποτα» για να βγει ζωντανός, είπε.
«Δεν είδαμε τίποτα από το κράτος»
«Δεν έχουμε δει τίποτα από το κράτος», λέει ο Τέζερ, με έναν τόνο που υποδηλώνει ότι ήταν περισσότερο απελπισμένος παρά θυμωμένος.
«Σήμερα οι αρχές άρχισαν να μας μαζεύουν όλους εδώ, αλλά αυτή τη στιγμή το κύριο πρόβλημα είναι η έλλειψη τροφής και νερού. Είδαμε κάποιες παραδόσεις την τελευταία ώρα, αλλά είναι πολύ λίγες», είπε ο Emrah Akkan, καθώς η σύζυγός του και τα τρία παιδιά του στριμώχνονταν στο αυτοκίνητό τους. Σε κοντινή απόσταση, τα μικρά παιδιά με τη σειρά τους έπλεναν γρήγορα τα πρόσωπά τους σε ένα δημοτικό σιντριβάνι κάτω από τη λαχαναγορά. Σπασμένα τζάμια σε ένα κοντινό κατάστημα τροφίμων αποκάλυψαν σωρούς από κουτιά, τα σπασμένα τζάμια είτε σπασμένα κατά τη διάρκεια του σεισμού είτε στοιχεία λεηλασίας καθώς απελπισμένοι άνθρωποι έψαχναν για φαγητό.
Τρεις μήνες κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις 10 νότιες επαρχίες που επλήγησαν άμεσα από τον σεισμό, μια απόφαση που εξουσιοδοτεί το κράτος να παρακάμψει τον νόμο στις πληγείσες περιοχές. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα διαρκέσει τρεις μήνες και θα ολοκληρωθεί λίγο πριν από τις εκλογές που αναμένονται στα μέσα Μαΐου.
«Αποφασίσαμε να κηρύξουμε κατάσταση έκτακτης ανάγκης… για να διασφαλίσουμε ότι οι επιχειρήσεις διάσωσης θα διεξαχθούν γρήγορα», είπε.
«Οι πολίτες μας που επλήγησαν από την καταστροφή μπορούν να είναι βέβαιοι ότι το κράτος τους καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια».
Σε ένα βενζινάδικο στο δρόμο έξω από το Göksun, οι κάτοικοι στριμώχνονταν στην πόρτα για να ζεσταθούν, ανυπομονώντας να βρουν τρόπους να γεμίσουν τα αυτοκίνητά τους για να φύγουν. «Από τις δύο το μεσημέρι σήμερα δεν είχαμε καθόλου βενζίνη», είπε ο διευθυντής της επιχείρησης, Ömer Koca, μιλώντας ανάμεσα σε άδεια ράφια που συνήθως ήταν γεμάτα με τρόφιμα. Μόνο μερικά κουτιά με ξηρούς καρπούς, μπισκότα και χαρτοκιβώτια με χυμούς φρούτων έμειναν για να ταΐσουν τους πεινασμένους έξω.
«Από τον σεισμό, υπήρξε αυξημένη ζήτηση για φυσικό αέριο. Ο κόσμος είναι τρομοκρατημένος», είπε ο Koca. «Πολλοί άνθρωποι το παρερμηνεύουν όταν τους λέμε όχι, νομίζουν ότι αποθηκεύουμε ή κρύβουμε κάποια. Αλλά δεν μπορούμε να εντοπίσουμε φορτηγά υγραερίου για να το φέρουμε ή ακόμα και οδηγούς για να το μεταφέρουν. Ακούμε ότι κάποια θα αρχίσουν να γεμίζουν αύριο, οπότε τώρα περιμένουμε».
Και πρόσθεσε: «Δεν μπορώ να μπω στο σπίτι μου. Αυτήν τη στιγμή έχω μείνει στο να κοιμάμαι πίσω από το βενζινάδικο».
Διεθνής βοήθεια από Ευρώπη, ΗΠΑ και Κίνα
Στην Τουρκία έχει ήδη αρχίσει να καταφθάνει η διεθνής βοήθεια, ενώ στη χώρα έχει κηρυχτεί επταήμερο εθνικό πένθος. Οι πρώτες αποστολές διασωστών από το εξωτερικό έχουν ήδη αναπτυχθεί στις πληγείσες περιοχές και επιχειρούν μαζί με τους τούρκους συναδέλφους τους.
Παράλληλα, τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης έχουν σταλεί για την ανακούφιση των σεισμόπληκτων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κινητοποιήσει 1.185 διασώστες με 79 ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους από συνολικά 19 χώρες-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε στον τούρκο ομόλογό του «κάθε δυνατή βοήθεια», καθώς 158 διασώστες είναι έτοιμοι να αναχωρήσουν για την Τουρκία, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Η Κίνα ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα πως στέλνει βοήθεια ύψους 5,8 εκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων διασωστών, ιατρικού εξοπλισμού και ειδών πρώτης ανάγκης.
Η συριακή Ερυθρά Ημισέληνος απηύθυνε έκκληση στην ΕΕ να άρει τις κυρώσεις σε βάρος της Δαμασκού, προκειμένου να διευκολύνει την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Συρία.
