Πόλεμος νεύρων και πιέσεων, ένας fake πόλεμος στην Ουκρανία ή τελικά μια πραγματική απειλή με φόντο το φυσικό αέριο και τα τεράστια συμφέροντα που κρύβει η προμήθειά του; Τις τελευταίες ώρες και παρά το γεγονός ότι οι Ρώσοι ισχυρίζονται ότι μετά το πέρας της άσκησής τους μετακίνησαν τα στρατεύματα, οι δυτικοί επιμένουν για πιθανή εισβολή. Υπαρκτή αιτία πολέμου ή ο αγωγός Nord Stream 2 και η παραδόσεις LNG από τις ΗΠΑ αποτελούν την βασική αιτία της γενικευμένης σύρραξης;
Ας δούμε ποιοι είναι υπέρ του αγωγού, ποια είναι η στάση των ΗΠΑ και της Ρωσίας και ποια η θέση της Ευρώπης ως η πολυπόθητη «νύφη» προμήθειας φυσικού αερίου.
Μέσω του Nord Stream 2, η Ρωσία θέλει να ενισχύσει τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, από τα τεράστια κοιτάσματά της στα δυτικά της χώρας. Στον αντίποδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και συμμαχικές προς αυτή χώρες, αντιμάχονται λυσσαλέα τη λειτουργία του αγωγού. Στο τελευταίο διάγγελμά του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μπορεί να τόνισε ότι η διπλωματία είναι ικανή να επιλύσει την κρίση Ουκρανίας – Ρωσίας, αλλά τα πεπραγμένα της Ουάσινγκτον μόνο στην αποκλιμάκωση της έντασης δεν οδηγούν.
Άλλωστε, αυτό το επεσήμανε ακόμη και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος δήλωσε ότι οι αμερικανικές προειδοποιήσεις που κάνουν λόγο για μια επικείμενη επίθεση της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας «προκαλούν τον πανικό και δεν βοηθούν» τους Ουκρανούς.
«Αυτήν τη στιγμή, ο καλύτερος φίλος των εχθρών μας είναι ο πανικός στη χώρα μας. Και όλες αυτές οι πληροφορίες (σ.σ. σχετικά με μια πιθανή επίθεση) το μόνο που κάνουν είναι να προκαλούν τον πανικό και δεν μας βοηθούν», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στην επαρχία.
Ακόμη και στα μάτια του Ζελένσκι, το σκηνικό σύρραξης που εμπλουτίζουν ώρα με την ώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες, με πρωτοστάτη της εν λόγω ψυχροπολεμικής προπαγάνδας τη CIA η οποία αραδιάζει ημερομηνίες εισβολής και ανεβάζει τον υδράργυρο στις τάξεις των εμπλεκομένων πλευρών, είναι άκρως επικίνδυνο για τον λαό του.
Προς τι η αμερικανική λύσσα; Τους τελευταίους μήνες η ρωσική Gazprom έχει μειώσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά το ήμισυ, καλύπτοντας το 17% των αναγκών. Μέχρι στιγμής η Ευρώπη αναπληρώνει αυτό το κενό, “κυνηγώντας” φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Οι παραδόσεις LNG στην Ευρώπη έχουν διπλασιαστεί σε σύγκριση με την περσινή χρονιά, φτάνοντας τα 24 δισ. κυβικά πόδια ημερησίως στις αρχές Φεβρουαρίου, ποσότητα που αποτελεί άνω του 40% της προσφοράς, με το μεγαλύτερο μέρος να προέρχεται από τις ΗΠΑ. Θέλει, λοιπόν, κι ερώτημα;
Ποιοι είναι υπέρ του Nord Stream 2
Η Μόσχα, λοιπόν, θέλει να κατασκευάσει έναν επιπλέον υποθαλάσσιο αγωγό προς την Ευρώπη αντί να βασίζεται στους χερσαίους αγωγούς της που διέρχονται από την Πολωνία και την Ουκρανία. Αυτά τα δίκτυα αγωγών είναι γηρασμένα και αναποτελεσματικά. Εκτός αυτού, η Πολωνία και η Ουκρανία χρεώνουν υψηλά τέλη μεταφοράς.
Η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, έκανε πολλά στην προσπάθειά της να προωθήσει τον Nord Stream 2.
Η Γερμανία ήδη εισάγει το 35% του φυσικού αερίου που χρειάζεται από τη Ρωσία και υπολιγίζει ότι ο Nord Stream 2 θα ήταν ένας τρόπος να παραδοθεί πολύ περισσότερο ρωσικό αέριο, απευθείας, στη Γερμανία.
Ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Φριτς Κουρτ Σρέντερ εντάχθηκε στον Nord Stream 2 το 2016 ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου του, έχοντας επίσης υποστηρίξει το πρόγραμμα Nord Stream ενόσω βρισκόταν στην εξουσία.
Η ολοκλήρωση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, λοιπόν, δίνει και στις δύο πλευρές ένα οικονομικό όπλο.
Ο αγωγός θα επέτρεπε στη Ρωσία να στείλει φυσικό αέριο στην Ευρώπη χωρίς να περάσει από την Ουκρανία, πράγμα που σημαίνει ότι η Μόσχα θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στο Κίεβο χωρίς τον κίνδυνο ότι το Κίεβο θα διέκοπτε τη διαδρομή προμήθειας φυσικού αερίου ως αντίποινα. Η Ουκρανία τάχθηκε με μανία κατά του έργου, λέγοντας ότι υπονομεύει την εθνική της ασφάλεια.
Ωστόσο, ο αγωγός, ο οποίος έχει μετατραπεί σε πολύ σημαντικό στοίχημα για τον Πούτιν, δεν έχει λειτουργήσει ακόμη και οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν καταστήσει σαφές ότι σε περίπτωση εισβολής, αυτό μπορεί να μην συμβεί ποτέ.
Ποιοι είναι εναντίον του
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία, μαζί με τις γείτονες της Ρωσίας, Πολωνία και Ουκρανία, αντιτίθενται σθεναρά στον Nord Stream 2.
Φοβούνται ότι εάν ξεκινούσε να λειτουργεί, τότε θα έδινε στη Ρωσία ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο στις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη – απ’ ό,τι ήδη έχει.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μάλιστα, χαρακτήρισε τον Nord Stream 2 «επικίνδυνο πολιτικό όπλο».
Το 2006, η Ρωσία διέκοψε την παροχή φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας λόγω μιας οικονομικής διαμάχης μεταξύ των δυο χωρών. Προκάλεσε έντονες ελλείψεις ενέργειας κατά τη διάρκεια του χειμώνα στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη.
Υπάρχουν φόβοι ότι η Ρωσία μπορεί να σταματήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου στο μέλλον, για άλλους, πολιτικούς λόγους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προσπαθήσει να εμποδίσουν το Nord Stream 2 στο παρελθόν, επιβάλλοντας κυρώσεις σε εταιρείες που συμμετέχουν στο έργο. Ωστόσο, έχουν βάλει στο στόχαστρο μόνο ρωσικές εταιρείες και όχι γερμανικές, από φόβο μήπως βλάψουν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το Βερολίνο.
Nord Stream 2: Πώς συνδέεται με την κρίση Ουκρανίας – Ρωσίας
Ο αγωγός Nord Stream 2 μπορεί να μεταφέρει αρκετό φυσικό αέριο από τη Ρωσία για να τροφοδοτήσει 26 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρώπη.
Θα βοηθούσε πολύ στην επίλυση των ελλείψεων φυσικού αερίου και των υψηλών τιμών ενέργειας που αντιμετωπίζουν σήμερα οι πολίτες της ηπείρου.
Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δεσμευτεί να «δώσουν ένα τέλος» στον Nord Stream 2 εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία.
Τι είναι ο Nord Stream 2
Ο Nord Stream 2 είναι ένας αγωγός μήκους 1.200 χιλιομέτρων κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα που θα μεταφέρει αέριο από τις ρωσικές ακτές κοντά στην Αγία Πετρούπολη, στο Λούμπλιν, στη Γερμανία.
Η κατασκευή του κόστισε 10 δισ. ευρώ (8,4 δισ. £) και ολοκληρώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ο ρωσικός κρατικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom ανέβασε το μισό κόστος και δυτικές ενεργειακές εταιρείες όπως η Shell και η ENGIE της Γαλλίας πληρώνουν το υπόλοιπο.
Το Nord Stream 2 εκτείνεται παράλληλα με έναν υπάρχοντα αγωγό φυσικού αερίου, τον Nord Stream, ο οποίος λειτουργεί από το 2011.
Μαζί, αυτοί οι δύο αγωγοί θα μπορούσαν να παραδίδουν 110 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ευρώπη κάθε χρόνο. Αυτό είναι περίπου τα 2/3 του συνόλου του φυσικού αερίου που χρησιμοποιούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ετησίως.
Πώς επηρεάζει η κρίση στην Ουκρανία το μέλλον του Nord Stream 2
Ο Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου να κλείσει τον Nord Stream 2 εάν η Μόσχα εισβάλει στην Ουκρανία, λέγοντας «Σας υπόσχομαι ότι θα μπορέσουμε να το κάνουμε».
Αντιθέτως, όμως, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς δεν έχει απειλήσει να τερματίσει τον Nord Stream 2, ούτε καν τον ανέφερε ονομαστικά όταν μίλησε για μέτρα που θα μπορούσε να λάβει η Γερμανία κατά της Ρωσίας.
Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος πελάτης φυσικού αερίου της Ρωσίας στην Ευρώπη.
Πότε θα μπορούσε να ξεκινήσει η λειτουργία του Nord Stream 2 το νωρίτερο
Ακόμα και αν ο Nord Stream 2 δεν ακυρωθεί λόγω ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ένα μεγάλο νομικό εμπόδιο.
Η ρυθμιστική αρχή της Γερμανίας αρνήθηκε να του δώσει άδεια λειτουργίας επειδή η ρωσική εταιρεία Gazprom κατέχει τόσο το 50% των μετοχών στον αγωγό Nord Stream 2 όσο και όλο το φυσικό αέριο που θα διοχετευόταν από αυτόν.
Η Γερμανία λέει ότι η Ρωσία ελέγχει υπερβολικά τις προμήθειες και θέλει η ιδιοκτησία του αγωγού να περάσει σε άλλη εταιρεία.
Ακόμα και αν τα πράγματα πάνε όσο πιο ομαλά γίνεται, είναι απίθανο ο Nord Stream 2 να παραδώσει φυσικό αέριο πριν από το καλοκαίρι του 2022.
«Ο Nord Stream 2 δεν θα τεθεί σε λειτουργία αν η Ρωσία επιτεθεί στην Ουκρανία»
Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ προειδοποίησε σήμερα (16/2) ότι ο αμφιλεγόμενος αγωγός Nord Stream 2 δεν θα τεθεί σε λειτουργία εάν η Ρωσία επιτεθεί στην Ουκρανία.
Μιλώντας στην εκπομπή Today του BBC Radio 4 σχετικά με πιθανές κυρώσεις στη Ρωσία, ο Μπορέλ είπε ότι ήταν «πολύ λογικό και ξεκάθαρο» ότι ο Nord Stream 2 «δεν θα επιτραπεί» να λειτουργήσει σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης.
«Δεν σημαίνει ότι ο Nord Stream 2 θα σταματήσει να λειτουργεί για πάντα. Αλλά αν γίνει πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, σίγουρα, λυπάμαι που δεν θα επηρεαστεί μόνο ο Nord Stream 2, αλλά και ολόκληρη η παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τη Ρωσία θα επηρεαστεί», είπε ο Μπορέλ, προσθέτοντας ότι αυτό θα έχει «σίγουρα» συνέπειες για την τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Ο Μπορέλ πρόσθεσε ότι οι κυρώσεις θα επηρεάσουν και τις δύο πλευρές: “Οι κυρώσεις έχουν επίσης κόστος. Εάν απαγορεύσετε τις εξαγωγές, οι οικονομικοί τομείς [που] εξάγουν θα επηρεαστούν άσχημα και σίγουρα η Ρωσία θα ανταποκριθεί επίσης.”
Οι δυτικοί σύμμαχοι προσπάθησαν να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο για το αν θα στοχεύσουν τον Nord Stream 2 σε πιθανές κυρώσεις, μετά την προειδοποίηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι ο αγωγός, που εκτείνεται από τη Ρωσία στη Γερμανία, θα σταματήσει σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης. Ουκρανία. Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς τόνισε την ενότητα με τις ΗΠΑ, αλλά δεν ανέφερε ευθέως τον αγωγό — ενώ ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μπρούνο Λεμέρ είπε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να παρασυρθεί να ακολουθήσει τη θέση των ΗΠΑ για τον Nord Stream 2.
Τα σχόλια του Μπορέλ έρχονται καθώς οι πολίτες της ΕΕ αγωνίζονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς της ενέργειας, με τις κυβερνήσεις να εφαρμόζουν μέτρα για να αμβλύνουν το πλήγμα των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας.
Ρωσία: Οι ΗΠΑ θέλουν να σαμποτάρουν την ολοκλήρωση του Nord Stream 2
Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να αποσπάσει από την Ρωσία της ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, γι’ αυτό και η αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία ήταν επωφελής για την ίδια στο διάστημα όλων αυτών των ετών, δήλωσε αργότερα η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.
«Η ενεργειακή συνεργασία της Ρωσίας με τις χώρες της Ευρώπης, η οποία κάθισε σαν το κόκκαλο στον λαιμό της Ουάσιγκτον, η οποία θέλει να υφαρπάξει μια ακόμη αγορά και μάλιστα μια τέτοια αγορά όπως αυτή του φυσικού αερίου. Γι’ αυτόν τον λόγο η αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία, μέσω της οποίας πήγαινε το δικό μας αέριο στην Ευρώπη, ήταν επωφελής στο διάστημα όλων αυτών των ετών», δήλωσε η Ζαχάροβα.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποδαυλίζουν τις εντάσεις σχετικά με την Ουκρανία προκειμένου να εμποδίσουν την υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2.
«Ο Nord Stream 2, είναι ένα έργο που προσπάθησαν να καθυστερήσουν με κάθε τρόπο, ώστε να μην υλοποιηθεί ποτέ, μετά να σταματήσουν την κατασκευή του, μετά να επινοήσουν λόγους για τους οποίους δεν μπορεί να τεθεί σε λειτουργία και τώρα προσπαθούν να πείσουν όλο τον κόσμο, εφευρίσκοντας κάποια νέα ρωσική ”απειλή” προκειμένου να επιβάλουν με αυτό το πρόσχημα περισσότερες κυρώσεις και να αποκτήσουν ακόμη περισσότερα επιχειρήματα, ώστε να τρομάξουν τους Ευρωπαίους με την προοπτική να μην προμηθεύονται από εμάς ενεργειακούς πόρους», πρόσθεσε η Ζαχάροβα.
Η Ζαχάροβα υπογράμμισε ότι η Ρωσία είναι αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου και άλλων ενεργειακών πόρων και για την Ευρώπη και για τις χώρες άλλων περιοχών. «Επί δεκαετίες προμηθεύαμε, προμηθεύουμε και θα προμηθεύουμε ενεργειακούς πόρους και θα το κάνουμε με αμοιβαία επωφελείς όρους», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Πούτιν λέει ότι ο Nord Stream 2 θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης
Χθες, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επανέλαβε μετά τη συνάντησή του με τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς ότι ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2, ο οποίος εξακολουθεί να εκκρεμεί έγκριση από τους κανονισμούς, είναι ένα «καθαρά εμπορικό» έργο που θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Ο αγωγός αξίας 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο οποίος αντιμετώπισε σκληρή αντίθεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη, κατασκευάστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο μέσω της Βαλτικής Θάλασσας από τη Ρωσία στη Γερμανία, αλλά ήταν σε αδράνεια εν αναμονή της γερμανικής και της ρυθμιστικής έγκρισης της ΕΕ.
«Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής της Ευρώπης, με στόχο τη σημαντική ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας στην ήπειρο», είπε ο Πούτιν.
«Έχω πει πολλές φορές ότι αυτό το έργο είναι καθαρά εμπορικό και ότι δεν υπάρχει πολιτική, ούτε πολιτική χροιά, εδώ».
Ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί και ειδικοί κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι χρησιμοποιεί τα ενεργειακά της αποθέματα ως πολιτικό εργαλείο και ζήτησαν να μειωθεί η εξάρτηση από τις εξαγωγές εμπορευμάτων από τη Μόσχα.
Το Nord Stream 2 θα διπλασίαζε την ετήσια δυναμικότητα του υπάρχοντος αγωγού Nord Stream μέσω της Βαλτικής Θάλασσας σε 110 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, περισσότερες από τις μισές τρέχουσες εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη.
Και τα δύο έργα έχουν σχεδιαστεί για να παρακάμψουν την Ουκρανία, που κάποτε αποτελούσε βασικό δρόμο για τις εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας στην Ευρώπη, στερώντας το Κίεβο από έσοδα δισεκατομμυρίων δολαρίων από τέλη διαμετακόμισης.
Ο Πούτιν επανέλαβε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεχίσει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας μετά το 2024 μόλις λήξει η τρέχουσα συμφωνία, αλλά μόνο εάν υπάρχει ζήτηση για φυσικό αέριο στην Ευρώπη και η διαδρομή είναι οικονομικά βιώσιμη. Διαβάστε περισσότερα
Για άλλη μια φορά είπε ότι το ρωσικό αέριο είναι πολύ φθηνότερο στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμφωνιών με την Gazprom από ό,τι στην αγορά spot.
Χαιρέτισε επίσης την απόφαση του συμβουλίου της Gazprom να προτείνει τον πρώην καγκελάριο της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου της τον περασμένο μήνα.
Ο Schroeder είναι επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου της κορυφαίας ρωσικής εταιρείας παραγωγής πετρελαίου Rosneft (ROSN.MM) και επικεφαλής της επιτροπής μετόχων της Nord Stream AG, της εταιρείας εκμετάλλευσης του υπάρχοντος αγωγού.
«Πιστεύω ότι αυτό θα είναι επωφελές για τη συνεργασία μας», είπε ο Πούτιν.
Ο Scholz είπε σχετικά με το Nord Stream 2, ότι δεν ήθελε να σχολιάσει περαιτέρω “τις ιδιωτικές εμπορικές αναζητήσεις ενός πρώην καγκελαρίου”.
«Δεσμευόμαστε να διασφαλίσουμε τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, της Πολωνίας και του Nord Stream 1 σύμφωνα με τις συμφωνίες που έχουμε», είπε.
«Και θέλουμε επίσης να διασφαλίσουμε την ειρηνική ανάπτυξη στην Ευρώπη, ότι δεν θα υπάρξει στρατιωτική αντιπαράθεση στην Ουκρανία. Εάν συμβεί αυτό, θα έχει εκτεταμένες συνέπειες».
