Μια σειρά από σοβαρά ζητήματα που έχουν δημιουργηθεί στα σούπερ μάρκετ με τα νέα μέτρα και με το ωράριο επισημαίνει το ΙΕΛΚΑ μέλη του οποίου είναι οι μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ όπως Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος, My Market και Μασούτης.
Τονίζει ότι η δυνατότητα εξυπηρέτησης πελατών με τα νέα μέτρα πρόσβασης και ωραρίου έχει μειωθεί κατά 70% και το αποτέλεσμα είναι μεγάλες ουρές και συνωστισμός εκτός των καταστημάτων.
Η πρώτη κοινή υπουργική απόφαση της 16ης Ιανουαρίου, η οποία είχε ως στόχο το άνοιγμα του λιανικού εμπορίου ύστερα από μήνες, δηλαδή την ελάφρυνση των μέτρων, ειδικά στην περίπτωση του λιανεμπορίου τροφίμων εφαρμόζει πολύ πιο αυστηρά μέτρα συγκρινόμενη με το τι συμβαίνει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συγκεκριμένα, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός ατόμων, από 1 άτομο ανά 10 τ.μ. που ίσχυε όλο το 2019 και μέχρι την Κυριακή 17/1, από τη Δευτέρα 18/1 γίνεται 1 άτομο ανά 25 τ.μ.. Αυτή η αλλαγή στην περίπτωση των καταστημάτων τροφίμων δημιουργεί σημαντικό περιορισμό στη δυνατότητα εξυπηρέτησης του κοινού κατά 60%.
Η δεύτερη κοινή υπουργική απόφαση της 6ης Φεβρουαρίου και ορίζει το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων τροφίμων στις περιοχές υψηλού κινδύνου ως τις 17:00 και σε Αττική και Θεσσαλονίκη τα Σάββατα ως τις 17:00, ενώ για την Αττική με βάση τις χθεσινές ανακοινώσεις θα ισχύσει το νέο ωράριο και τις καθημερινές. Αυτή η αλλαγή στην περίπτωση των καταστημάτων τροφίμων δημιουργεί νέο σημαντικό περιορισμό στη δυνατότητα εξυπηρέτησης του κοινού κατά 25% (από 12 ώρες σε 9 ώρες). Η λήξη του ωραρίου μέχρι την Παρασκευή 5/2 ήταν στις 20:00 ενώ πριν την κρίση της πανδημίας ήταν στις 21:00.
Αθροιστικά πρόκειται για μία μείωση της τάξης του 70% στη δυνατότητα εξυπηρέτησης του κοινού στα σουπερμάρκετ.
Σημειώνεται ότι στο προηγούμενο γενικό lockdown του Νοεμβρίου δεν υπήρχαν ο περιορισμός πρόσβασης του 1 ατόμου ανά 25 τ.μ., ούτε η μείωση του ωραρίου.
Με τη νέα μείωση του ωραρίου, τα καταστήματα τροφίμων εξακολουθούν να μπορούν αν εξυπηρετήσουν περίπου 40 άτομα ανά ώρα, αλλά για λιγότερες ώρες, έτσι η μέση εκτιμώμενη ημερήσια δυνατότητα εξυπηρέτησης πελατών μειώνεται από 1.196 πελάτες σε μόλις 319 πελάτες.
Σημειώνεται ότι οι τιμές αυτές είναι μέσοι όροι. Δεν υπάρχει ομοιόμορφη κατανομή πελατών στο χρόνο ούτε μέσα στην εβδομάδα, ούτε μέσα στην ημέρα.
Την Παρασκευή και το Σάββατο η επισκεψιμότητα αυξάνεται σημαντικά, μέχρι και 50% συγκριτικά με τις υπόλοιπες ημέρες. Υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση επισκεπτών το πρωί και κυρίως το απόγευμα όλες τις καθημερινές.
Παράλληλα το πρόβλημα μεγεθύνεται περεταίρω από το γεγονός ότι οι ώρες που έχουν περικοπεί από το ωράριο των καταστημάτων τροφίμων αντιστοιχούν σε ώρες και ημέρες με μεγάλη ζήτηση από το καταναλωτικό κοινό. Το Σάββατο συγκεκριμένα είναι η ημέρα με τη μεγαλύτερη κίνηση, ενώ η απογευματινή κίνηση τις καθημερινές από τις 16:00 και μετά είναι αρκετά έντονη. Ο λόγος είναι ότι οι συγκεκριμένες ώρες παραδοσιακά ακολουθούν τη λήξη του ωραρίου εργασίας σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (ειδικά την Παρασκευή το απόγευμα), ενώ το Σάββατο είναι η εβδομαδιαία αργία με ανοιχτά καταστήματα, την οποία αξιοποιούν οι καταναλωτές για τις αγορές τους.
Οι συνέπειες είναι οι εξής:
Συνωστισμός εκτός των καταστημάτων στις ουρές. Ο συνωστισμός έξω από τα καταστήματα – που δεν υπήρχε μέχρι σήμερα – είναι δυνητικά πιο επικίνδυνος από τη γρήγορη εξυπηρέτηση όπως γινόταν μέχρι σήμερα μέσα στα καταστήματα.
Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλλεξε η Bespot την Παρασκευή 7/2 και το Σάββατο 8/2, καταγράφηκαν ουρές έως 5 ατόμων στην πλειονότητα των καταστημάτων μεσαίου τύπου. Οι ουρές ξεπέρασαν σε αρκετές περιπτώσεις τα 15 άτομα, ενώ καταγράφηκε το φαινόμενο της εγκατάλειψης επίσκεψης κατά την αναμονή εισόδου στο κατάστημα, σε αντίστοιχα επίπεδα με αυτά του 1ου lockdown (η Bespot χρησιμοποιεί ανεπτυγμένες τεχνικές Artificial Intelligence, και αναπτύσσει λύσεις εντοπισμού θέσης σε εσωτερικά και εξωτερικά περιβάλλοντα, για επιχειρήσεις στον κλάδο του λιανικού εμπορίου).
Αύξηση του μέσου χρόνου εξυπηρέτησης λόγω των ουρών. Π.χ. αντί για 1 ώρα επίσκεψη θα χρειάζεται 1 ώρα συν 20-30 λεπτά αναμονή για είσοδο στο κατάστημα. Με δεδομένο μάλιστα τον περιορισμό του 2ωρου χρόνου για αγορές από το 13033, πρακτικά μειώνοντας τον διαθέσιμο χρόνο επίσκεψης για να αγοραστούν προϊόντα πρώτης ανάγκης.
Εμφάνιση ανησυχίας, θυμού, αν όχι και πανικού, στο αγοραστικό κοινό λόγω των ουρών κάτι που θα μεταφραστεί και σε αγοραστική συμπεριφορά.
Το ΙΕΛΚΑ τονίζει ότι: «Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ως ερευνητικός οργανισμός θεωρούμε αναγκαίο να επιλέγει τουλάχιστον 1 από τα παρακάτω 2 μέτρα:
1. επαναφορά του μέγιστου αριθμού ατόμων για όλα τα καταστήματα στα ισχύοντα ως τις 17/1 (1 άτομο ανά 10 τ.μ.), με στόχο την εξυπηρέτηση των καταναλωτών και την κανονικότητα στην προμήθεια βασικών καταναλωτικών αγαθών.
2. επαναφορά της λήξης του ωραρίου λειτουργίας για τα καταστήματα τροφίμων στις 20:00 καθώς πλέον είναι ανοικτές μόνο οι επιχειρήσεις με τα είδη πρώτης ανάγκης».
