Η βουλγαρική Bulgargaz και η κρατική εταιρεία Botas της Τουρκίας υπέγραψαν την Τρίτη συμφωνία για το φυσικό αέριο, η οποία προβλέπει την πρόσβαση στους τερματικούς σταθμούς και το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου της τουρκικής εταιρείας. Η επίσημη τελετή πραγματοποιήθηκε στο βουλγαρικό κυβερνητικό κτίριο παρουσία των υπουργών ενέργειας των δύο χωρών Ρόζεν Χριστόφ και Φατίχ Ντονμέζ.
Είχαμε δυσκολίες με την προμήθεια φυσικού αερίου το 2022 και τώρα λύνουμε το πρόβλημα μαζί με τους συναδέλφους μας από την Τουρκία. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας συμφωνήθηκαν στις 24-25 Δεκεμβρίου 2022 και σήμερα, με την υπογραφή της συμφωνίας, δίνουμε μια νέα αρχή στην εκτεταμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Η Βουλγαρία έχει την ευκαιρία να αγοράζει φυσικό αέριο από όλους τους παγκόσμιους παραγωγούς και να το εκφορτώνει στην Τουρκία, κάτι που μας βολεύει πολύ, ενώ το πρόβλημα της έλλειψης υποδομών για την εκφόρτωση υγροποιημένου αερίου έχει λυθεί χάρη στη συμφωνία», δήλωσε ο Χριστόφ μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Ο Ντονμέζ ευχήθηκε το 2023 να είναι γόνιμο στην ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, ιδίως στον τομέα της ενέργειας, και δήλωσε ότι η συμφωνία για το φυσικό αέριο υπογράφηκε για 13 χρόνια. «Η διάρκεια της υπογραφείσας συμφωνίας είναι 13 χρόνια, θα διασφαλίζεται η ετήσια διαμετακόμιση 1,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου και θα διασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό η ασφάλεια του εφοδιασμού της Ευρώπης και της Βουλγαρίας. Μέσω κοινών προσπαθειών, αυτός ο όγκος φυσικού αερίου θα διασφαλιστεί και ενδεχομένως θα αυξηθεί», δήλωσε ο Ντονμέζ. Σημείωσε ότι η συμφωνία με τη Βουλγαρία επιτρέπει στην Τουρκία να κάνει ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση να γίνει κόμβος μεταφοράς φυσικού αερίου.
Τον Απρίλιο του 2022, η Gazprom ανέστειλε πλήρως τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Bulgargaz λόγω μη πληρωμής σε ρούβλια κατά την προβλεπόμενη ημερομηνία. Στη συνέχεια η Βουλγαρία ανακοίνωσε ότι είχε βρει εναλλακτικές επιλογές προμήθειας – κυρίως υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις ΗΠΑ και αέριο από το Αζερμπαϊτζάν – σε τιμή σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη που προσέφερε η Gazprom, και τον Ιούνιο η τιμή έπεσε στα 141,36 λέβα (περίπου 71 ευρώ) προτού αρχίσει να αυξάνεται απότομα και πάλι, λόγω προβλημάτων με τις παραδόσεις LNG.
Ήταν το ακριβό αέριο που αντλήθηκε στην υπόγεια εγκατάσταση αποθήκευσης φυσικού αερίου Chiren της Βουλγαρίας και αυτό έχει τώρα βασικό αντίκτυπο στην τιμή του μπλε καυσίμου, προκαλώντας αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου στη Βουλγαρία την πρώτη ημέρα του νέου έτους. Η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας και Ύδρευσης ενέκρινε τον Ιανουάριο την τιμή του σε 179,33 λέβα (περίπου 92 ευρώ) ανά μεγαβατώρα χωρίς πρόσθετες χρεώσεις, από 146,09 λέβα (περίπου 73 ευρώ) τον Δεκέμβριο.
Προηγουμένως, η τιμή του φυσικού αερίου αναμενόταν να ξεπεράσει τα 200 λέβα (περίπου 102 ευρώ), αλλά οι υψηλές θερμοκρασίες και, κατά συνέπεια, η μειωμένη κατανάλωση του μπλε καυσίμου κατέστησαν δυνατή την προσαρμογή της τιμής.
Επίκεντρο η ανατολική Θράκη
Την ίδια στιγμή και σύμφωνα με το Bloomberg, η συμφωνία ανοίγει μια ευπρόσδεκτη νέα οδό εφοδιασμού στη νοτιοανατολική Ευρώπη, αφού η Ρωσία περιόρισε τον εφοδιασμό στην ήπειρο μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Μέχρι σήμερα, ο συντομότερος τρόπος πρόσβασης της Βουλγαρίας στο LNG ήταν μέσω της Ελλάδας, όπου οι αγοραστές πρέπει να ανταγωνίζονται για θέσεις ελλιμενισμού σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Τουρκία, εκτός του μπλοκ, αλλά συνδεδεμένη με αυτήν μέσω αγωγού, δεν δεσμεύεται από αυτούς τους κανόνες και έχει την ικανότητα να εξοικονομήσει οποιαδήποτε χώρα.
Ενώ λοιπόν η Δυτική Ευρώπη βιάζεται να κατασκευάσει νέα υποδομή για να αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο, η Τουρκία ήδη χρησιμοποιεί λιγότερο από το ήμισυ της χωρητικότητας 21,9 εκατομμυρίων τόνων των τεσσάρων τερματικών LNG, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg.
Φιλοδοξίες Hub
Παράλληλα, η περιοχή στην αν.Θράκη η Τουρκία, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, σχεδιάζει να δημιουργήσει έναν «παγκόσμιο κόμβο» για το φυσικό αέριο.
Εκτός από το LNG, η Άγκυρα επενδύει σε νέα χωρητικότητα αποθήκευσης και διαπραγματεύεται με τη Ρωσία και το Τουρκμενιστάν για νέα προμήθεια που θα μπορούσε να ρέει μέσω Τουρκίας στην Ευρώπη. Τα πιθανά εμπόδια περιλαμβάνουν το κόστος του αγωγού που θα μπορούσε να ανέλθει σε δισεκατομμύρια δολάρια και οι γεωπολιτικές τριβές μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας.
Η Τουρκία όμως έκανε ένα ακόμη βήμα προς τον στόχο της τον Δεκέμβριο, όταν η Ρουμανία συμφώνησε να εισάγει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας. Η Βουλγαρία λαμβάνει επί του παρόντος το ένα τρίτο των ετήσιων προμηθειών της από το Αζερμπαϊτζάν μέσω μακροπρόθεσμου συμβολαίου.
