Αν και η μέρα που σηματοδοτεί την έναρξη της Σαρακοστής συνήθως αποκαλείται ως Καθαρά Δευτέρα, ορισμένες φορές βλέπουμε και την εκδοχή της «Καθαρής Δευτέρας». Ποιο είναι, όμως το σωστό;
Κάνοντας μια σύντομη ετυμολογική αναδρομή, εύκολα καταλαβαίνουμε ότι ο συγκεκριμένος όρος προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «καθαρός». Η συγκεκριμένη λέξη υπάρχει ήδη από την ομηρική εποχή, καθώς έκανε την εμφάνισή της και στην Οδύσσεια, όπου γίνεται λόγος για «καθαρά είματα» (καθαρά ρούχα).
Η επιλογή αυτού του επιθέτου για να περιγράψει την έναρξη της σαρακοστιανής περιόδου, έγινε προκειμένου να δοθεί έμφαση στον σωματικό αλλά και τον πνευματικό εξαγνισμό των χριστιανών, οι οποίοι «καθαρίζονται» κατά τη διάρκεια της νηστείας.
Καθαρή ή Καθαρά Δευτέρα – Ποιο είναι το σωστό
Στο λεξικό της κοινής νεοελληνικής του Τριανταφυλλίδη, αναγράφονται και οι δύο τύποι, συγκεκριμένα: «Kαθαρή / Kαθαρά Δευτέρα. Kαθα ρή / Kαθαρά Εβδομάδα»
Πράγματι, χρησιμοποιούνται και οι δύο τύποι αν και, σύμφωνα με τον συγγραφέα, λογοτέχνη και μεταφραστή, Νίκο Σαραντάκο, που ασχολείται εδώ και δεκαετίες με την ιστορία των λέξεων, έχει επικρατήσει «ο καθαρευουσιάνικος τύπος του θηλυκού επιθέτου, με -ά (όπως λέμε Αριστερά ή Ερυθρά Θάλασσα)».
Όσον αφορά τη λέξη «Κούλουμα», ο ίδιος έχει αναφέρει στο ιστολόγιό του:
«Όσο για τα Κούλουμα, παρά το ότι λεξιλογούμε δεν θα μπορέσω να σας δώσω ετυμολογία της λέξης διότι βεβαιότητα δεν υπάρχει -στα λεξικά βρίσκει κανείς δύο βασικά απόψεις, μία από το κούμουλο (σωρός) καθαρός. (Και για τις κολόνες λένε, τάχα από τους στύλους ή τις στήλες του Ολυμπίου Διός, που προϋποθέτει να είναι αθηναϊκή η λέξη). Δεν το έχω ψάξει, δεν παίρνω θέση. Αν όμως σκεφτώ ότι στα κούλουμα γκουμουλώνουμε (λέξη που δεν τη βρίσκω στα λεξικά, περιέργως) ασύστολα, ετυμολογικώς ταιριάζει να βγαίνει η λέξη από το κούμουλο.»
