Οι σπουδές αρχιτεκτονικής αποτελούν μια ιδιαίτερα ελκυστική επιλογή για όσους ενδιαφέρονται για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη διαμόρφωση του δομημένου περιβάλλοντος.
Η Αρχιτεκτονική είναι ένα ενδιαφέρον και πολύπλευρο πεδίο που, συνδυάζοντας την τέχνη και την επιστήμη, αποσκοπεί στη δημιουργία χώρων που εξυπηρετούν τις ανάγκες τόσο των ανθρώπων, όσο και της κοινωνίας.
Όπως αναφέρει η κυρία Κατερίνα Ζησιάδη, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας LABORA, ο Αρχιτέκτονας Μηχανικός έχοντας ως πεδίο απασχόλησης τον αρχιτεκτονικό και αστικό σχεδιασμό, τη συντήρηση και αποκατάσταση, τον σχεδιασμό τοπίου και περιβάλλοντος και τον πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό, επιδιώκει να αξιοποιήσει σωστά τον χώρο μέσα από πρακτικές, χρήσιμες και αισθητικά ικανοποιητικές λύσεις.
Τα τμήματα που λειτουργούν στα ελληνικά Πανεπιστήμια είναι:
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Αθήνα (ΕΜΠ): 19.335
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πάτρα (Πατρών): 18.554
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Θεσσαλονίκη, (ΑΠΘ): 17.365
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Βόλος (Θεσσαλίας): 16.400
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Ιωάννινα (Ιωαννίνων): 16.030
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Χανιά (Κρήτης): 14.575
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Ξάνθη (ΔΠΘ): 14.650
Η πρόσβαση σε αυτά γίνεται από το 2ο Επιστημονικό Πεδίο για τους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων (ΓΕΛ), ενώ για αυτούς των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ) από τους τομείς: α) Δομικών Έργων, Δομημένου Περιβάλλοντος και Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και β) Εφαρμοσμένων Τεχνών.
Για την εισαγωγή των υποψηφίων στις σχολές αυτές απαιτείται η εξέταση σε δύο ειδικά μαθήματα: ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο. Ο συντελεστής για κάθε ειδικό μάθημα είναι 1 για όλα τα τμήματα εκτός από το τμήμα της Πάτρας όπου στο ελεύθερο σχέδιο ο συντελεστής είναι 0,8, ενώ στο γραμμικό είναι 1,2. Οι υποψήφιοι πρέπει να επιτύχουν πρώτα την ΕΒΕ των ειδικών μαθημάτων και μετά την ΕΒΕ του τμήματος συνολικά.
Οι απόφοιτοι των σχολών εγγράφονται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.) και αποκτούν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος του Αρχιτέκτονα Μηχανικού. Έχουν την δυνατότητα να εργαστούν ως Μελετητές Δημοσίων Έργων, μετά από την απόκτηση Μελετητικού Πτυχίου (4 χρόνια μετά την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος), ή ως Εργολήπτες (3 χρόνια μετά την απόκτηση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος). Είναι υποχρεωτικό να επιλέξουν μια ειδικότητα, αφού δεν επιτρέπεται να είναι ταυτόχρονα και μελετητές και εργολήπτες.
Οι επαγγελματικές διαδρομές που ανοίγονται μετά την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος είναι ποικίλες. Μπορούν να ανοίξουν το δικό τους αρχιτεκτονικό γραφείο αναλαμβάνοντας οι ίδιοι έργα ή να αναζητήσουν εργασία σε κάποιο αρχιτεκτονικό γραφείο και να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την κατασκευή έργων που αναλαμβάνουν άλλοι. Ο Δημόσιος τομέας είναι άλλη μια επιλογή, καθώς μπορούν να εργαστούν σε κρατικούς οργανισμούς και φορείς σχετικούς με την πολεοδομία, την χωροταξία ή την πολιτιστική κληρονομιά. Επιπλέον, έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα βιωσιμότητας, ενεργειακής απόδοσης και ανακαίνισης ιστορικών μνημείων. Αξίζει να σημειωθεί πως οι αρχιτέκτονες μηχανικοί έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα υπογραφής αδειών δόμησης κτιρίων σε παραδοσιακό οικισμό, παραδοσιακό ή ιστορικό τμήμα πόλης, οικιστικό σύνολο που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Έξυπνοι τομείς εξειδίκευσης για τους Αρχιτέκτονες μηχανικούς είναι:
Βιώσιμη Αρχιτεκτονική
Πρόκειται για τον κλάδο εκείνο της αρχιτεκτονικής που είναι γνωστός και ως «πράσινη» ή «οικολογική» αρχιτεκτονική και η οποία ασχολείται με τη δημιουργία φιλικών προς το περιβάλλον, ανθεκτικών και ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων.
Προτείνοντας λύσεις, μεθόδους και τεχνικές σχεδιασμού και κατασκευής, στοχεύει τόσο στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος του εκάστοτε κτιρίου, όσο και στην επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ενεργειακής αποτελεσματικότητας.
Ψηφιακός Σχεδιασμός και ΒΙΜ
Είναι ένας νέος και σύγχρονος τρόπος σχεδιασμού όλων των κατασκευών όπου όλα τα στάδια αποδίδονται τρισδιάστατα, εξασφαλίζοντας έτσι μια πολύ ρεαλιστική και, όσο γίνεται πιο κοντά στην πραγματική τελική μορφή του έργου, απεικόνιση. Κύριο εργαλείο του ψηφιακού σχεδιασμού είναι η μεθοδολογία ΒΙΜ (Building Information Modeling).
Δίνει τη δυνατότητα στους αρχιτέκτονες να δημιουργήσουν τρισδιάστατα μοντέλα, διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών με τους μηχανικούς, τους εργολάβους και άλλους επαγγελματίες, βελτιστοποιώντας τη μεταξύ τους συνεργασία. Τέλος, μπορούν να κάνουν προσομοιώσεις για να ελέγξουν όλες τις παραμέτρους της κατασκευής όπως την ασφάλεια, την ενεργειακή απόδοση, κ.ά..
Αρχιτεκτονική Υψηλής Απόκρισης (Responsive Architecture)
Αποτελεί ένα εξελισσόμενο πεδίο αρχιτεκτονικής πρακτικής και έρευνας το οποίο σχετίζεται με κτίρια και δομές που μπορούν να αλλάξουν και να προσαρμοστούν ανάλογα με τις συνθήκες ή τις απαιτήσεις. Έτσι, δημιουργούνται κτίρια που διαθέτουν επιφάνειες και στοιχεία που μπορούν να μετακινηθούν ή να μετασχηματιστούν ανάλογα με τον καιρό και τις ανάγκες των χρηστών. Παράλληλα, με τη χρήση αισθητήρων ελέγχεται ο φωτισμός, ο αερισμός, τα παράθυρα και άλλα στοιχεία του κτιρίου.
Τέλος, κάποια στοιχεία των κτιρίων ανταποκρίνονται σε εξωτερικά ερεθίσματα, όπως ηχητικά κύματα, κίνηση ή θερμοκρασία. Συνοψίζοντας, οι σπουδές αρχιτεκτονικής προσφέρουν ένα ευρύ πεδίο ευκαιριών και προοπτικών για τους ενδιαφερόμενους. Είτε πρόκειται για τον σχεδιασμό νέων, είτε για τη συντήρηση των παλαιών κτιρίων, οι αρχιτέκτονες παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κόσμου γύρω μας.
