Σε τροχιά… σύγχυσης κινείται η έρευνα για τα αίτια που προκάλεσαν την έκρηξη και την εικονιζόμενη πυρόσφαιρα, κατά την πολύνεκρη σύγκρουση των τρένων το μοιραίο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023 στα Τέμπη.
Τα στοιχεία που έχει στα χέρια του ο αρμόδιος Εφέτης Ανακριτής είναι αντιφατικά, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε μία σειρά από λάθη και παραλείψεις που έγιναν κατά το πρώτο στάδιο της διερεύνησης της υπόθεσης.
Εκθέσεις πραγματογνωμόνων αναφέρουν ότι η έκρηξη οφείλεται στα έλαια σιλικόνης, ενώ την ίδια στιγμή άλλα στοιχεία δείχνουν προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.
Δύο είναι οι έρευνες που εκκρεμούν και οι οποίες χαρακτηρίζονται καθοριστικές για τις τελικές αποφάσεις του Ανακριτή. Πρόκειται για τα -εν αναμονή- πορίσματα του καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δημήτρη Καρώνη και της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού της Πυροσβεστικής. Ακόμα πάντως και μετά την παράδοση των δύο αυτών πορισμάτων πιθανότατα θα εξακολουθεί να υφίσταται «μωσαϊκό» αντίθετων επιστημονικών απόψεων.
Το σενάριο των ελαίων σιλικόνης υποστηρίζουν τουλάχιστον πέντε πραγματογνώμονες σε εκθέσεις τους. Ανάμεσά τους ο κ. Τάσος Δέδες, ο οποίος για την ανάφλεξη έλαβε υπόψη του τα στοιχεία του Γενικού Χημείου του Κράτους. Όπως δήλωσε, δεν έκανε ο ίδιος κάποια έρευνα για τα αίτια της πυρκαγιάς αλλά βασίστηκε στα δεδομένα της αρμόδιας κρατικής υπηρεσίας.
Στον αντίποδα ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν «βλέπει» στο πόρισμά του ως αιτία τα έλαια σιλικόνης αλλά την ύπαρξη άγνωστης καύσιμης ύλης:
«Το σχήμα της αρχικής ανάφλεξης και της επακόλουθης πύρινης σφαίρας συνάδει με υγρό πτητικό καύσιμο και όχι με υγροποιημένο αέριο, το οποίο θα δημιουργούσε πυρκαγιά πίδακα και όχι πύρινο σύννεφο».
Το ίδιο υποστηρίζουν κάποιοι εκ των πραγματογνωμόνων συγγενών των θυμάτων, οι οποίοι επικαλούνται και ένα πείραμα του καθηγητή κ. Καρώνη (που είναι ο πλέον αρμόδιος να αποφανθεί) το οποίο αποκλείει η πυρόσφαιρα να προκλήθηκε από τα έλαια σιλικόνης.
Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο και από άλλα δεδομένα. Τα βίντεο που είδαν το φως της δημοσιότητας με την εμπορική αμαξοστοιχία δείχνουν ότι τα τρία πρώτα βαγόνια (που βρίσκονταν πίσω από τις δύο μηχανές) δεν μεταφέρουν κάτι ύποπτο. Την ίδια ώρα η αυτοψία της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (η οποία έγινε με περίπου δύο χρόνια καθυστέρηση) στα συντρίμμια στο Κουλούρι δείχνει ότι η έκρηξη δεν προκλήθηκε από τις δύο μηχανές της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Συγκεκριμένα η ΔΑΕΕ διαπίστωσε ότι στις δύο ηλεκτράμαξες δεν υπάρχουν ίχνη καύσης ή έκρηξης και ότι η αποκόλληση του πίσω μέρους της δεύτερης μηχανής έγινε λόγω της σύγκρουσης και όχι λόγω έκρηξης.
Η ΔΑΕΕ και τα βίντεο από την εμπορική αμαξοστοιχία κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε παράνομο φορτίο στην εμπορική αμαξοστοιχία. Υπενθυμίζεται ότι η Διεύθυνση Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού είναι η πιο έμπειρη υπηρεσία που διαθέτει η Πυροσβεστική για τη διερεύνηση αιτιών πυρκαγιών. Εντούτοις παρότι κλιμάκιό της είχε φτάσει από τις πρώτες ημέρες στον τόπο της τραγωδίας στα Τέμπη δεν είχε πραγματοποιήσει τότε αυτοψία. Το αποτέλεσμα είναι η αυτοψία στο Κουλούρι να γίνει σχεδόν δύο χρόνια μετά σε έναν χώρο που ήταν αλλοιωμένος λόγω αντικειμενικών συνθηκών (καιρικές συνθήκες κοκ).
Ένας άλλος τρόπος για να εξακριβωθεί τι προκάλεσε την έκρηξη και την πυρόσφαιρα θα μπορούσε να είναι οι τοξικολογικές εξετάσεις στις σορούς των θυμάτων. Αυτό ωστόσο δεν έγινε με αποτέλεσμα να χαθούν πολύτιμα στοιχεία. Οι αρμόδιες Αρχές που «έτρεχαν» την έρευνα δεν μερίμνησαν για να λάβουν χώρα οι απαραίτητες ιατροδικαστικές ενέργειες.
