Λεπτομέρειες σχετικά με την έκρηξη και την πυρόσφαιρα που δημιουργήθηκε μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων στα Τέμπη, την 28η Φεβρουαρίου του 2023, δίνει η Έκθεση του πραγματογνώμονα Αναστάσιου Δέδε, που είχε διοριστεί από την οικογένεια της 19χρονης Αναστασίας Παπαγγελή, που έχασε τη ζωή της στο φονικό δυστύχημα.
Ειδικότερα, στην έκθεσή του ο κ. Δέδες, που είναι ηλεκτρολόγος – μηχανολόγος εξειδικευμένος στη διερεύνηση σιδηροδρομικών δυστυχημάτων, αποδίδει την δημιουργία της πυρόσφαιρας στην ανάφλεξη των ελαίων των μετασχηματιστών της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Όπως αναφέρεται στην Έκθεση, δευτερόλεπτα πριν τη σύγκρουση παρατηρείται έντονος φωτισμός που πιθανότατα είναι από τροχοπέδηση της επιβατικής αμαξοστοιχίας και προσθέτει ότι από τα στοιχεία (καταγραφή ταχύτητας της εμπορικής αμαξοστοιχίας) προκύπτει ότι η συγκεκριμένη αμαξοστοιχία πριν τη σύγκρουση τροχοπέδησε, με αποτέλεσμα να σημειωθεί σύγχρονη τροχοπέδηση των ηλεκτραμαξών και των δύο αμαξοστοιχιών.
Αμέσως μετά τη σύγκρουση έγινε άμεση συρρίκνωση του φέροντος οργανισμού των ηλεκτραμαξών, με αποτέλεσμα τη διάρρηξη των δοχείων που περιείχαν έλαιο ψύξης των μετασχηματιστών. Το συγκεκριμένο έλαιο είχε σημείο ανάφλεξης μεγαλύτερο των 300 βαθμών Κελσίου και σημείο έκρηξης άνω των 400 βαθμών Κελσίου (18). Η συνολική ποσότητα του ελαίου ψύξης ήταν 7200 κιλά καθόσον κάθε μετασχηματιστής περιείχε 2400 κιλά ψυκτικού σιλικονούχου ελαίου.
Το φαινόμενο Arc Flash
Η έκθεση του Αναστάσιου Δέδε για το δυστύχημα στα Τέμπη επισημαίνει ότι το φαινόμενο Arc Flash αποτελεί μια επικίνδυνη κατάσταση που συνοδεύεται από την απελευθέρωση τεράστιας ποσότητας ενέργειας, προκαλούμενη από ένα ηλεκτρικό τόξο (σύμφωνα με το πρότυπο NFPA 70E του National Fire Protection Association). Η κλιμάκωση ενός φαινομένου Arc Flash εκδηλώνεται με τη μορφή έκρηξης τόξου (Arc Blast).
Η συνέχιση του φαινομένου αυτού καταλήγει σε βραχυκύκλωμα, όπως στην περίπτωση του δυστυχήματος στα Τέμπη, που ενεργοποιεί τον αντίστοιχο διακόπτη προστασίας. Αυτός μετά από συγκεκριμένο χρόνο διακόπτει την παροχή ρεύματος και τελικά έχουμε διακοπή. Κατά την εξέλιξη του φαινομένου αναπτύσσονται θερμοκρασίες έως 20.000°C, γεγονός που εξηγεί την ένταση της πυρόσφαιρας που παρατηρήθηκε στο δυστύχημα.
Η δεύτερη πυροδότηση πυροδότησε το εκρηκτικό μείγμα των παραγώγων χημικών στοιχείων του ελαίου ψύξης μαζί με το οξυγόνο και διατήρησε τη λάμψη. Όταν μειώθηκαν τα προϊόντα της καύσης, η “μπάλα φωτιάς” άρχισε σταδιακά να μειώνει τη διάμετρό της και τελικά, μετά από λίγα δευτερόλεπτα, κατέπεσε, σύμφωνα με την έκθεση του ειδικού τεχνικού συμβούλου.
Η εξέλιξη της πυρόσφαιρας λεπτό προς λεπτό
Στις 23:18:28 γίνεται η μετωπική σύγκρουση.
Από 23:18:29-23:18:32 η διάμετρος της «μπάλας» μεγαλώνει.
